Có lợi cho đa số là công việc tốt

Chính mạng¹ là một công việc, một nghề nghiệp chính đáng. Một công việc, nghề nghiệp được xem là chính đáng cần phải đáp ứng đủ một số yêu cầu cơ bản sau: Thứ nhất, công việc đó không có ảnh hưởng xấu đến sự sống của chúng sinh nói chung và con người nói riêng, tức là công việc không tổn thương đến sinh mạng, lợi ích và tài sản, không ảnh hưởng đến nhân cách, phẩm chất và danh dự của người khác, đây chính là những yêu cầu cơ bản nhất của một công việc chân chính – chính mạng.

¹ Chính mạng: nghề nghiệp sinh sống chính đáng của một hành giả thực hành chánh pháp của đức Phật. (Bát chánh đạo – Thích Đức Thắng)

Thứ hai, công việc đó không những phải có lợi đối với bản thân mà còn có lợi cho người khác, phù hợp yêu cầu tự lợi, lợi tha. Hiện nay, nhiều xí nghiệp, nhà máy, nhà buôn bán nhỏ lẻ đều đáp ứng được yêu cầu này vì họ ý thức được rằng, nếu lòng dạ quá hẹp hòi, chỉ quan tâm đến lợi ích của riêng mình mà quay lưng với lợi ích của người khác thì không thể phát triển lâu dài. Nhưng để quảng bá thương hiệu, sản phẩm của mình, một số công ty đã quảng cáo quá mức, không đúng với thực tế, khoa trương công hiệu, chất lượng sản phẩm… Sản phẩm thực của mình không đúng như lời quảng cáo như thế có nghĩa là họ không giữ được Chính mạng, không phù hợp với yêu cầu cơ bản của Chính mạng. Cho nên, các công ty cần chú ý đến lợi ích của người tiêu thụ sản phẩm mới được coi là phù hợp với yêu cầu cơ bản của Chính mạng.

Thứ ba, không nghĩ đến lợi ích bản thân, chỉ nghĩ đến lợi ích cho mọi người, mọi loài, bản thân có thể bất lợi về tài sản, sức khỏe nhưng vẫn bằng lòng cống hiến cho con người, xã hội và mọi loài chúng sinh thì được gọi là nghiệp Bồ Tát, đương nhiên đó là Chính mạng.

Từ đó, chúng ta thấy rằng mọi ngành, mọi nghề đều có thể phù hợp với yêu cầu của Chính mạng, vì Chính mạng – công việc nuôi sống bản thân bằng nghề nghiệp chân chính không nằm ở bản thân công việc mà nằm ở tâm lí, phương pháp và mục đích của bạn đối với công việc đó. Nhiều người ngộ nhận, làm một tín đồ Phật giáo là công việc gian khó vì một khi trở thành tín đồ Phật giáo sẽ hạn chế nhiều trong việc tìm kiếm việc làm. Thực ra khi trở thành tín đồ Phật giáo, bạn vẫn có thể làm được rất nhiều công việc, chỉ cần công việc của bạn không ảnh hưởng đến lợi ích của chúng sinh, không tổn thương đến sự sống chúng sinh là được, thế nên, không gian lựa chọn công việc cho một tín đồ Phật giáo thật vô cùng rộng rãi.

Ngoài ra, khi tìm việc làm còn có một số vấn đề cần suy nghĩ: ví dụ như bản thân có đảm đương được công việc? Công việc đó có phù hợp với mục tiêu mình đặt ra? Nhân duyên có cho phép lựa chọn như thế?

Có người rất ngây thơ cho rằng khi mình chọn một công việc có ích cho bản thân thì cũng sẽ có ích cho người khác. Nhưng trên thực tế, có việc chỉ có lợi cho bạn trên cơ sở làm tổn thương đến người khác, vì thế chúng ta cũng cần lưu tâm hơn nữa trong khi tìm kiếm việc làm. Hiện nay, việc tuyển người qua các phương tiện thông tin như đài báo, mạng toàn cầu rất nhiều, bạn cần phải xác minh và tìm hiểu thực tế công việc của các nhà tuyển dụng rồi hãy quyết định.

Chúng ta thường nói trong công việc không có sang hèn, không phân chia đẳng cấp, nếu nhìn dưới quan điểm Phật giáo đây là nhận định hoàn toàn đúng đắn. Trong công việc chỉ có sự lớn nhỏ của phạm vi công việc chứ không có sự khác biệt về sang hèn. Tất cả những công việc phải làm bằng sức lực, trí tuệ của mình nên nhân cách của con người đều bình đẳng trước công việc. Chức vụ trong công việc cũng như thế, chẳng qua là năng lực của con người đối với công việc có sự chênh lệch nên chức vụ, địa vị, quyền hạn trong công việc có phân chia cao thấp. Có một số người do khả năng hạn chế so với người khác nên địa vị của họ trong công việc thấp hơn một chút! Nhưng bạn đừng nhầm tưởng địa vị trong công việc thấp đồng nghĩa với nhân cách người đó thấp, chỉ cần chúng ta luôn luôn giữ được Chính mạng trong tư tưởng thì đều có lợi cho mình, cho người.