G
ió bấc thổi từng cơn. Mưa rơi rào rạt lùa qua xóm núi. Mới hơn năm giờ chiều mà đã tối trời. Mùa đông ở xã vùng cao Phong Mỹ - Phong Điền có nét gì đó giống với mùa đông ở miền núi phía Bắc bởi không khí như đặc quánh lại và cái lạnh đã bắt đầu khiến hơi buốt da buốt thịt khi trời càng về chiều...
Cô gái - chủ nhà - vốn là người quen. Biết chúng tôi có chuyến công tác lên Phong Mỹ nên cô đã chuẩn bị một bữa cơm chiều. Cô nói: “Anh chị mấy khi lên Phong Mỹ quê em nên phải ở lại với gia đình em, dùng bữa cơm chiều với mấy món ăn của suối, của rừng!” Trời tối dần, đường lại xa, nhưng chúng tôi không thể nào khước từ lời mời chân tình của cô bạn dễ thương...
Bữa cơm được dọn ra trên chiếc phản to đặt một góc nhà. Chúng tôi vừa ăn cơm vừa nhấm mấy cốc rượu nếp than do chính tay chủ nhà ủ men. Bữa cơm thật ấm áp và ngon miệng với những câu chuyện vui và những món ăn lạ mà ngon từ rau rừng luộc, cá xanh nướng, cá rô kho tộ... Nhưng món ăn mà chúng tôi ai cũng khen ngon, đó là món nấm mối kho với tương măng.
Chưa kịp hỏi về món ăn vừa lạ, vừa ngon lại vừa bắt mắt này, chủ nhà đã nhanh nhảu: “Món ni mùa đông mới có. Bởi khi mưa dầm kéo dài, nấm mới mọc ở các tổ mối, gần các bụi mung, tre ven rừng. Sáng ni ba em mới đi hái về được khoảng 5 kg. Nấm mối ni dinh dưỡng cao, giá cũng đắt lắm đó nghe, 1kg búp nhiều khi đến 300 - 400 nghìn. Mà em nói cho vui, đây là món của quê em, mấy anh chị khen ngon là em vui lắm rồi... Em cũng đã gói sẵn cho mỗi người một gói nấm với hũ tương măng làm quà!”
Tất nhiên, mấy chị em phụ nữ phải tìm hiểu ngay công thức để chế biến món nấm mối kho tương măng của chủ nhà. Nấm mối rửa sạch, vắt nước để cho thật ráo kẻo nấm ra nhiều nước khi nấu. Tương măng thì có vị mặn, cay, chua; nêm gia vị, thêm tí ruốc, bột ngọt, hạt nêm, dầu ăn. Nếu sợ cay quá mới cho thêm một ít đường. Ướp gia vị khoảng chừng 15 phút, kho lửa nhỏ thêm chừng 10 - 15 phút nữa là có ngay món nấm mối kho tương măng.
Thực ra tôi cũng đã mấy lần được thưởng thức món nấm mối xào, đổ trứng hoặc nấu cháo. Cũng ngon lắm, nhưng phải thú thực cái món nấm mối kho với tương măng trong bữa cơm chiều mùa đông Phong Mỹ nó thấm tháp hơn nhiều với vị bùi, ngọt của nấm hòa trộn với vị cay cay, chua chua, mặn mặn của tương măng.
Cô bé chủ nhà còn cho chúng tôi biết thêm là mùa đông thì ở Phong Mỹ có măng vòi, măng giang rừng. Đây là hai loại măng đặc biệt làm tương rất ngon; ngon hơn nhiều loại tương làm bằng măng tre là ngà vẫn thường bán quanh năm ở các cửa hàng nhỏ tại Phong Mỹ và một số vùng lân cận của huyện Phong Điền. Thứ tương chúng tôi đang được thưởng thức cùng với nấm mối rừng mùa mưa chính là loại tương măng đặc biệt đó...
Chia tay cô bé của núi rừng Phong Mỹ, nhóm chúng tôi ai cũng tấm tắc về món ăn thuần thực vật đã được thưởng thức mà cái vị béo béo, ngọt ngọt, cay cay vẫn còn thấm nơi đầu lưỡi, làm ấm cả người trong tiết trời đông lạnh...