Chương 11Xác định và định giá Bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác

Đây là câu hỏi phổ biến nhất và tôi hiểu được tại sao bạn lại quan tâm đến vấn đề: Giá trị của bitcoin là gì? Quan trọng là bạn phải biết câu trả lời để có thể quyết định tiềm năng cho câu trả lời tăng lên.

Tuy nhiên, câu hỏi này xuất hiện một vấn đề. Không phải đến từ bản thân câu hỏi, mà là với người hỏi câu đó. Bạn thấy đấy, câu hỏi “Giá trị của bitcoin là gì?” chủ yếu đến từ các nhà phê bình - những người thực sự “muốn biết” giá trị của bitcoin - bởi vì họ đã quyết định rằng câu trả lời là không. Những người này kịch liệt phản đối và cho rằng bitcoin không có giá trị nội tại, không có lợi tức kỳ vọng (theo lý thuyết mà giáo sư kinh tế của họ đưa ra), không có tiện ích, lãi suất, cổ tức hoặc việc sử dụng. Những người này nói với tôi, “Hừm, bitcoin không có giá trị gì cả!”

Tôi chẳng bao giờ tranh cãi với họ cả. Nó sẽ là một cuộc tranh luận vô nghĩa vì bạn không bao giờ lý luận được với “những người có tư tưởng lạc hậu” (giống như một nhà quản lý đầu tư nào đó mà tôi biết). Thay vào đó, tôi trả lời, “Bitcoin có thể không có bất kỳ giá trị nào. Nhưng nó có một mức giá khủng khiếp.”

Những người được gọi là chuyên gia đã nói với tôi rằng bitcoin không có bất cứ giá trị gì kể từ khi họ biết đến từ bitcoin. Họ nói rằng chúng chẳng có giá trị gì khi bitcoin được bán với giá vài trăm đô la (giá của bitcoin khi tôi biết đến lần đầu tiên). Họ nói rằng bitcoin chẳng có giá trị gì khi giá của nó tăng lên 20.000 đô la. Họ nói rằng bitcoin không có giá trị gì khi giảm 84% nhưng vẫn được định giá 3.000 đô la. Họ nói rằng bitcoin không có giá trị gì khi giá lên tới 60.000 đô la. Và bây giờ họ vẫn nói rằng bitcoin không có giá trị gì.

Được thôi. Bitcoin không có giá trị. Nhưng giá của đồng tiền này đã tăng 87.000.000% kể từ khi ra đời. Bitcoin là tài sản sinh lời cao nhất trong lịch sử. Vì vậy, những nhà quản lý có bằng cấp về tài chính lúc nào cũng chỉ biết dựa vào lý thuyết này nên từ bỏ tính kiêu ngạo của họ, kẻo lịch sử lại liên kết họ với những “chuyên gia” đã nói rằng Trái đất phẳng.

Không phải những người cùng trình độ với Dimon và Buffett đều có quan điểm như vậy. Ví dụ, James Gorman, Giám đốc điều hành của Morgan Stanley, đã nói vào tháng Mười năm 2021, “Tôi không nghĩ tiền điện tử là mốt nhất thời, tôi không nghĩ chúng sẽ biến mất... Rõ ràng, những ứng dụng mà công nghệ blockchain mang lại đã hỗ trợ chúng ta rất thiết thực và mạnh mẽ.”

Vì vậy, bạn sẽ phải quyết định người bạn muốn nghe. Đối với tôi, tôi chọn bỏ qua những người nói rằng họ “không thực sự quan tâm” và những người thừa nhận “Tôi không biết gì về [nó].” Tôi thấy mọi chuyện sẽ dễ được chấp nhận hơn khi thị trường thương mại định giá đồng bitcoin và những loại tiền điện tử khác - thậm chí Jame Dimon và Warren Buffet cũng chấp nhận nó! - vì vậy, vấn để duy nhất mà chúng ta cần tập trung vào là: Giá trị tương lai của bitcoin là gì? Sau tất cả, với bất cứ khoản đầu tư nào, việc nắm bắt rõ giá cả tăng hay giảm chắc chắn là những thông tin hữu ích.

Các nhà quản lý tiền tệ truyền thống và các nhà phân tích đầu tư thường cho rằng bitcoin là vô giá trị bằng cách đưa ra các luận điểm định giá của họ. Thật vậy, họ thường đưa ra những nghiên cứu của mình để chứng minh quan điểm. Vấn đề là các phương pháp luận họ đang sử dụng - các chỉ số đã được thử nghiệm và chứng minh, được thiết lập một cách phù hợp để áp dụng cho nhiều loại tài sản truyền thống (chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu và bất động sản - không thể áp dụng vào việc đánh giá tài sản kỹ thuật số. Đó là bởi vì tài sản kỹ thuật số không có đầu vào như những loại tài sản khác. Đó không phải là một sai sót của tài sản kỹ thuật số; điều thiếu sót duy nhất là niềm tin rằng sự thiếu vắng những đầu vào khiến bitcoin không có giá trị gì.

Các học giả và chuyên viên đầu tư thường sử dụng ba kỹ thuật để xác định giá trị của tài sản. Hãy nghiên cứu và bạn sẽ hiểu lý do tại sao việc áp dụng chúng vào tài sản kỹ thuật số là vô nghĩa.

Phương pháp tiếp cận chi phí

Kỹ thuật này nói rằng giá của một tài sản phải bằng với chi phí phát sinh để xây dựng, thay thế hoặc mua sắm. Con số đó khá dễ ước tính trong những ngày đầu của bitcoin khi giao dịch mua bánh pizza của Laszlo khi giá bitcoin ở mức bảy phần trăm của một xu.

Trang web đầu tiên liên quan đến bitcoin đã tính toán chi phí cần thiết để thuê một máy tính khai thác bitcoin và tiền điện để cung cấp năng lượng cho máy tính, rồi sau đó so sánh chi phí đó với số bitcoin bạn nhận được từ việc khai thác. Điều đó dường như có ý nghĩa hơn việc bạn đang cố gắng tìm ra giá thích hợp của một lon Coca-Cola. Nhưng bitcoin không phải là một sản phẩm và bạn không thể cố gắng xác định giá của đồng coin. Những gì bạn muốn xác định là chi phí của toàn bộ mạng lưới và cách tiếp cận “chi phí khai thác” này mà bỏ qua giá trị của hệ sinh thái Bitcoin và mạng lưới của nó. Đó là một thiếu sót khá lớn, đó là lý do tại sao điều này dẫn đến việc mắc sai lầm khi định giá (và bị thấp).

Phương pháp tiếp cận thị trường

Cách tiếp cận này định giá tài sản bằng cách so sánh những giao dịch có đặc điểm tương tự với nhau, số lượng, chất lượng hoặc kích thước được điều chỉnh khác nhau. Phương pháp tỷ số bình quân dùng để so sánh dữ liệu giữa các công ty thương mại đại chúng có đặc tính tương tự nhau. Phương pháp này rõ ràng không hữu ích với tài sản kỹ thuật số, vì không cái nào trong số đó thuộc đặc tính của công ty đại chúng; họ không có nhân viên, trụ sở, sản phẩm, hoặc doanh số bán hàng.

Phương pháp Giá giao dịch đánh giá giá bán của một công ty trong một ngành nhất định rồi sử dụng bội số của công ty đó làm cơ sở giá bán cho công ty được định giá. Ví dụ, giả sử một khách sạn có 10 tỷ đô la lợi nhuận và giá trị của nó là 50 tỷ đô la. Đó là bội số 5x. Vì vậy, nếu khách sạn của bạn có lợi nhuận 3 tỷ đô la, bạn hãy bán nó với giá khoảng 15 tỷ đô la, sử dụng cùng một bội số.

Vấn đề là bitcoin không phải là một công ty và không có doanh thu hoặc lợi nhuận; không có gì để làm cơ sở định giá, hay đưa vào cuộc tranh luận về phương pháp này. Nhưng thay vì nhận ra điều đó, nhiều nhà phân tích thị trường khẳng định rằng điều này chứng tỏ bitcoin không có giá trị.

Phương pháp dòng tiền chiết khấu

Đây là một công cụ hiệu quả khi bạn biết hoặc có thể đưa ra các giả định hợp lý về dòng tiền trong tương lai, tỷ lệ chiết khấu và giá trị cuối cùng, nhưng nó không đáng tin cậy đối với các tài sản không tạo ra dòng tiền - như bitcoin.

Như bạn có thể thấy, những kỹ thuật này không cung cấp thông tin chính xác khi áp dụng cho tài sản kỹ thuật số. Mặc dù vậy, nhiều nhà phân tích tài chính và quản lý đầu tư vẫn kiên trì sử dụng chúng. Vì vậy, khi các kỹ thuật không tạo ra dữ liệu hợp lệ, họ giải thích rằng, “Bitcoin không có giá trị”, thay vì nói, “Chúng ta cần một phương pháp định giá tốt hơn.”

Vế sau đó là những gì những người tham gia trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số đã làm. Họ đã phát triển hoặc áp dụng các phương pháp tiếp cận khác để giúp họ xác định giá thích hợp của bitcoin và các tài sản kỹ thuật số khác. Mỗi cách tiếp cận đều xứng đáng trở thành một khóa học cấp đại học, nhưng tôi sẽ chỉ cung cấp các bản tóm tắt ngắn gọn thôi (Tôi chỉ giới thiệu cho bạn về các khái niệm cơ bản để không khiến bạn cảm thấy nhàm chán).

Giá trị thay thế và tiện ích trên thị trường

Ý định của Satoshi trong việc phát minh ra bitcoin rất rõ ràng: đó là một hệ thống thanh toán ngang hàng độc lập. Nói cách khác, bitcoin được thiết kế để trở thành tiền. Nếu đó là tiện ích duy nhất của bitcoin thì toàn bộ giá trị của chúng phải dựa trên chức năng đó. Do đó, một số người tin rằng giá trị của bitcoin có thể được so sánh với các tài sản “lưu trữ giá trị” khác mà chúng sẽ thay thế về mặt lý thuyết, chẳng hạn như vàng.

Nếu bitcoin là một giải pháp thay thế cho vàng, giá của bitcoin sẽ phải được đặt ở mức tương đương với vàng. Vì vậy, hãy làm điều đó và xem chúng ta nhận được câu trả lời như nào.

Hội đồng Vàng Thế giới ước tính rằng 190 triệu tấn vàng đã được khai thác trong suốt chiều dài lịch sử (và vẫn đang tiếp tục được tính toán). Giả sử mức giá 2.000 đô la mỗi ounce, tổng giá trị vàng trên thế giới là 13,4 nghìn tỷ đô la.

Dựa vào lý thuyết này, đó cũng là giá trị của tất cả bitcoin trên thế giới. Vì tổng cộng 21 triệu bitcoin sẽ được khai thác, giá của mỗi bitcoin - nếu được định giá tương đương với vàng - sẽ là 639.000 đô la.

Nhưng đợi đã. Chúng ta biết rằng chỉ có 18,5 triệu bitcoin được khai thác cho đến nay và khoảng 4 triệu bitcoin được coi là bị mất. Điều đó chỉ còn 14,5 triệu bitcoin - có nghĩa là giá thực tế của mỗi bitcoin hiện tại phải là 926.000 đô la.

Hãy nhắc lại giúp tôi, giá bitcoin thực tế hôm nay là bao nhiêu vậy?

Như bạn có thể thấy, cách tiếp cận giá trị thay thế và tiện ích trên thị trường cho thấy giá tài sản kỹ thuật số sẽ tăng đáng kể khi các nhà đầu tư nhận ra rằng giá hiện tại thấp hơn giá trị thực tế.

Vận tốc của tiền

Bạn có một tờ đô la đặt dưới nệm. Nó di chuyển nhanh như thế nào?

Ờ thì, chắc chắn tờ tiền đó không hề nhúc nhích. Nó chỉ nằm yên ở đó, dưới nệm của bạn. Vận tốc bằng không. Nhưng giả sử bạn giao đồng đô la đó cho một người bán hàng để thanh toán cho một sản phẩm. Người lái buôn giao đồng đô la đó cho người bán buôn để mua thêm hàng hóa. Người bán buôn đưa đô la cho nhà sản xuất để mua thêm sản phẩm, và nhà sản xuất sử dụng đô la để mua nguyên liệu từ nhà cung cấp.

Sự dịch chuyển của tiền trong hệ thống kinh tế được gọi là vận tốc của tiền. Khi số lượng giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định tăng lên, vận tốc của tiền cũng tăng lên - và tốc độ càng cao, nền kinh tế đang phát triển càng nhanh. Áp dụng điều này cho người mua bitcoin. Họ có sử dụng bitcoin để mua và bán hàng hóa và dịch vụ không? Hay họ đang hoạt động như những HODLer? Dựa theo lý thuyết này, nếu bạn tin rằng việc sử dụng bitcoin như một công cụ giao dịch tài chính sẽ ngày càng tăng lên theo thời gian thì bạn đang tranh cãi về việc tăng giá của chúng.

Giá trị mạng lưới

Phương pháp định giá này dựa trên Định luật Metcalfe, quy định rằng giá trị của một mạng lưới tăng lên theo cấp số nhân khi mạng có thêm người dùng. Lý thuyết được hình thành vào năm 1993 bởi nhà kinh tế học George Gilder, nhưng chính nhà tiên phong về internet, Robert Metcalfe (nhà phát minh ra Ethernet và đồng sáng lập 3Com) đã áp dụng phương pháp này cho người dùng chứ không phải các thiết bị của mạng truyền thông.

Định luật Metcalf cho rằng giá trị của mạng lưới tỷ lệ thuận với bình phương số lượng người dùng. Nói một cách dễ hiểu, Facebook được đánh giá là có giá trị cao vì có rất nhiều người dùng mạng xã hội này và khi số lượng người dùng tăng lên, giá trị của Facebook tăng lên không theo tuyến tính nữa mà là theo cấp số nhân.

Hãy nhớ rằng, Bitcoin là một mạng lưới. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi những người cố gắng định giá bitcoin bằng cách áp dụng Định luật Metcalfe. Chỉ số Giá trị mạng lưới trên Metcalf, hay còn được viết là NVM, được tính bằng công thức: vốn hóa thị trường của tài sản kỹ thuật số chia cho bình phương số lượng địa chỉ hoạt động.

Nhiều người coi kỹ thuật này hữu ích hơn để so sánh một tài sản kỹ thuật số này với một tài sản kỹ thuật số khác (hoặc với chính tài sản kỹ thuật đó trong các khoảng thời gian khác nhau) hơn là một công cụ để xác định giá trị nội tại của tài sản kỹ thuật số. Hơn nữa, tỷ lệ này không cần đến địa lý, tần suất hoạt động, thông lượng hoặc các yếu tố khác của người dùng. Vì những lý do này, tôi chưa gặp bất kỳ ai chỉ dựa vào phương pháp này. Thay vào đó, chúng được xem xét cùng với các chỉ số khác.

Chỉ số NVT

Một số nhà phân tích bitcoin xem xét tỷ lệ giữa Giá trị mạng lưới và Giao dịch (NV T). Chỉ số này được tính bằng giá trị của mạng lưới tài sản kỹ thuật số trên tổng giá trị bằng đô la của tất cả các đơn vị lưu hành của tài sản, kết quả của phép tính được coi như là một khoản thanh toán điện tử (được đo bằng giá trị đô la của các giao dịch được giải quyết trên blockchain của tài sản).

Chỉ số NV T đưa ra tín hiệu giúp thị trường xem xét về việc sẽ trả bao nhiêu cho tiện ích giao dịch của một blockchain.

Chỉ số Stock-to-Flow

Chỉ số này được sử dụng để định lượng độ khan hiếm của tài sản. Chỉ số được tính bằng cách lấy nguồn cung hiện có chia cho sự tăng trưởng sản xuất hàng năm.

Giá trị đầu cơ

Sự định giá ở đây dựa trên hy vọng rằng các nhà đầu tư trong tương lai sẽ trả nhiều hơn cho tài sản kỹ thuật số so với mức bạn đang trả ngày hôm nay. Điều này đã khẳng định rằng mọi vấn đề đều liên quan đến nhu cầu cung và cầu.

***

Đó là sáu phương pháp định giá do những người nằm trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số nghĩ ra hoặc triển khai. Và còn rất nhiều nữa.

Woobull.com cung cấp danh sách mở rộng này:

• Mô hình giá Bitcoin. Có nhiều mô hình giá khác nhau cho bitcoin.

• Chỉ số NV T của Bitcoin. Tỷ lệ P/E của bitcoin. Phát hiện khi nào bitcoin được định giá quá cao hoặc quá thấp.

• Giá NV T của Bitcoin. Giúp ích trong xem xét việc hỗ trợ giá của những khoản đầu tư tự thân.

• Tín hiệu NV T của Bitcoin. Chỉ số NV T được tối ưu hóa để phản hồi nhanh hơn, có tác dụng như một chỉ báo giao dịch trong phạm vi dài.

• Chỉ số V WAP của Bitcoin. Một tín hiệu hữu ích cho đỉnh và đáy của thị trường trong nước và toàn cầu bằng cách sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật dùng để do lường trung bình giá được giá quyền bởi khối lượng.

• Chỉ số MVRV của Bitcoin. Một chỉ báo kỹ thuật về việc định giá quá thấp/quá cao của bitcoin dựa trên giới hạn thực tế.

• Chỉ số RVT của Bitcoin. Một biến thể dựa trên khối lượng của MVRV đã sử dụng để xác định đỉnh và đáy của thị trường.

• Mayer Multiple - Bội số giá của Bitcoin. Theo dõi tỷ lệ của Mayer để đo giá trị của bitcoin liên quan đến biến động của chúng trong lịch sử.

• Dải băng độ khó của Bitcoin. Một cái nhìn tổng quan về sự đầu hàng của người khai thác; thường báo hiệu thời điểm mua hợp lý.

• Lợi nhuận được điều chỉnh theo rủi ro của Bitcoin. So sánh ROI của bitcoin, được điều chỉnh theo rủi ro của bitcoin, đối với ROI của các tài sản khác.

• Sự biến động của Bitcoin so với các loại tài sản khác. So sánh sự biến động của bitcoin với sự biến động của các loại tài sản khác.

• Tăng trưởng Bitcoin so với các loại tài sản khác. So sánh tốc độ tăng trưởng của bitcoin với tốc độ tăng trưởng của các loại tài sản khác.

• Bitcoin được giữ trong ETF và Kho bạc Công ty. Theo dõi việc lưu trữ bitcoin trong các thực thể có thể truy cập công khai thông qua cổ phần.

• Mức tăng định giá Bitcoin trên mỗi đô la đã đầu tư. Đô la đổi lấy đô la, giá bitcoin tăng bao nhiêu trên mỗi đô la đầu tư.

• Khối lượng mạng lưới Bitcoin. Khối lượng bitcoin di chuyển giữa các nhà đầu tư khác nhau trên mạng lưới hàng tháng.

• Bitcoin so với vàng. So sánh hiệu suất đầu tư của bitcoin so với vàng.

• Xu hướng biến động của Bitcoin. Phương pháp này so với FOREX; cũng như với khối lượng giao dịch.

• Nguồn cung của đồng Bitcoin so với đồng đô la. Bitcoin có xu hướng trở thành tiền tệ dự trữ thế giới không?

• Tỷ lệ lạm phát của Bitcoin. Theo dõi tỷ lệ lạm phát hàng năm trong lịch sử của nguồn cung tiền bitcoin.

• Vận tốc tiền tệ của Bitcoin. Bitcoin có xu hướng thanh toán hoặc tiết kiệm/đầu tư không?

• Khối lượng Bitcoin so với Giá trị mạng lưới. Khối lượng được truyền qua nền tảng blockchain của bitcoin theo dõi chặt chẽ giá trị mạng lưới của chúng.

• SegWit của Bitcoin. Theo dõi việc sự tiếp nhận SegWit.

• Thông lượng mạng lưới của Bitcoin. Thông lượng của Bitcoin được tính toán trong giao dịch, thanh toán và giá trị của đồng đô la mỗi giây.

• Tắc nghẽn Bitcoin. Các chỉ số lấy người dùng làm trung tâm để theo việc dõi tắc nghẽn mạng, phí thanh toán, thời gian xác nhận.

• Giá băm Bitcoin. Giá của mỗi băm dựa trên khả năng phần cứng khai thác của bitcoin theo thời gian.

• Đầu ra Bitcoin trên mỗi Tx. Theo dõi có bao nhiêu đầu ra được đóng gói trong mỗi giao dịch của bitcoin.

Tôi chắc chắn rằng bạn đã thở phào nhẹ nhõm khi tôi không đi quá sâu vào chi tiết của bất kỳ điều nào trong số này. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về chúng, hãy truy cập vào woobull.com. Mục đích của tôi khi liệt kê những điều trên là để chứng minh rằng những người tham gia thị trường rất thông minh và nghiêm túc - nhiều người trong số họ đang hoặc đã từng là Thành viên Phố Wall - đang nỗ lực làm việc chăm chỉ để xác định giá bitcoin. Họ muốn chứng mình rằng việc định giá bitcoin không có giá trị chỉ bằng những phương pháp vốn được tạo cho các loại tài sản không liên quan, không công khai giá hợp lệ không có nghĩa là không có giá.

Kết luận mà bạn có thể đạt được từ nội dung này là mặc dù các khẳng định có thể đúng khi nói rằng bitcoin không có giá trị nội tại, nhưng chúng chắc chắn có mệnh giá.