“Chỉ có một cách để trái tim bạn có thể nhìn thấy những điều đúng đắn, đó là hãy nhắm mắt lại.”
- Antoine de Saint-Exupery
Vào một ngày đầu năm 1970, tôi trở về nhà sau chuyến đi dài và được một người bạn mời đến dự lễ ở nhà thờ bang Bangalore. Tại đó, tôi đã được gặp Mẹ Teresa – hiện thân của lòng trắc ẩn của con người – và cùng Mẹ đến thăm các trẻ em mồ côi ở nhà thờ. Hôm đó, tôi đã được quan sát cách Mẹ chăm sóc, ôm ấp những đứa trẻ bất hạnh vào lòng với tất cả tình yêu thương. Tôi cảm nhận được tình yêu thương mà Mẹ dành cho các em. Sau đó, Mẹ Teresa đã có buổi nói chuyện thân mật với các bà mẹ ở nhà thờ. Lúc ra về, đột nhiên Mẹ nắm lấy tay tôi và nhìn thẳng vào mắt tôi. Khoảnh khắc đó thật sự để lại ấn tượng mạnh mẽ đối với tôi. Tôi cảm nhận sức mạnh của lòng trắc ẩn mà Mẹ đã truyền sang tôi.
Nữ diễn viên Jennifer Claire Moyer từng nói, lòng trắc ẩn không chỉ thể hiện ở những điều tốt đẹp bạn đã làm, nó còn xuất hiện khi bạn nhận ra sự tương đồng trong cuộc sống của mình với mọi người. Đức Đạt Lai Lạt Ma cũng từng nói về việc thực hành lòng trắc ẩn như sau: “Thực hành lòng trắc ẩn là cách đơn giản và hiệu quả nhất có thể đem lại hạnh phúc cho những người xung quanh cũng như cho chính bản thân bạn”.
Đối với tôi, lòng trắc ẩn nghĩa là sự thấu hiểu và cảm thông trước những nỗi đau khổ của người khác. Tôi biết mình không thể đến tham dự một buổi hội thảo để nghe người ta nói về lòng trắc ẩn, cũng không thể học lòng trắc ẩn trong một khóa học nào đó. Tất cả những gì tôi làm là cố gắng thực hành lòng trắc ẩn trong cuộc sống hằng ngày, cả trong lời nói lẫn hành động. Dù người khác có nhớ đến những hành động tốt đẹp của tôi hay không thì tôi vẫn thấy rất vui trước những điều mình đã làm. Tôi hiểu được rằng, lòng trắc ẩn sẽ giúp tôi có được cuộc sống ý nghĩa và trọn vẹn.
Mẹ Teresa từng nói: “Có thể chúng ta không làm được những việc vĩ đại, nhưng chúng ta có thể làm những công việc nhỏ với một tình yêu vĩ đại”.
Hãy đến với câu chuyện của Lynne Twist dưới đây để cảm nhận được sức mạnh của tình yêu thương.
Trước đây, Lynne Twist làm việc với dự án Hunger – một tổ chức quốc tế hoạt động vì mục tiêu bảo vệ các loài động vật hoang dã trên toàn thế giới. Từ những chuyến công tác của mình, cô đã học được những bài học vô cùng quý báu về lòng trắc ẩn cũng như những cách khơi gợi nó. Câu chuyện này viết về một người lái taxi ở New York với những trải nghiệm mới mẻ của Lynne về bài học tình người.
Người lái taxi ở New York
Vào một tối mùa hè nóng nực ở thành phố New York, tôi kết thúc buổi hội thảo tổng kết các hoạt động của tổ chức nhân đạo tại châu Phi trong một năm qua và ra về với cảm giác hạnh phúc, mãn nguyện. Buổi hội thảo kết thúc vào khoảng chín giờ rưỡi tối, tôi bước xuống đường vẫy taxi để về khách sạn. Chiếc xe rít lên những âm thanh khó chịu rồi đỗ xịch trước mặt tôi.
Chẳng hiểu sao khi vừa bước lên xe, tôi đã có cảm giác bất an. Trước mặt tôi, người tài xế - một thanh niên người Mỹ gốc Phi - dường như đang rất giận dữ. Trên đoạn đường từ công viên Avenue đến Broadway, anh ta liên tục bóp còi và bẻ lái, liều lĩnh qua mặt những chiếc xe đang chạy phía trước. Tôi ngồi chết lặng ở ghế sau, có cảm giác như đang ngồi trong miệng một con quái vật khổng lồ.
Đột nhiên, một chiếc xe khác tạt ngang qua đầu xe chúng tôi. Anh tài xế đang chở tôi bắt đầu nổi điên lên. Anh ta văng tục và không tiếc lời chửi mắng người tài xế kia. Đến một ngã tư, cả hai xe cùng dừng lại song song nhau trước cột đèn đỏ. Anh chàng tài xế taxi xuống xe, bước đến bên chiếc xe kia và quát mắng ầm ĩ. Sau đó, anh ta quay về xe, mở cốp và lôi ra một thanh sắt dài. Thế nhưng, khi anh ta quay lại thì đèn xanh đã bật, chiếc xe kia phóng đi mất.
Tôi ngồi trong xe, không dám nhúc nhích khi nhìn thấy anh ta quay lại. Thanh sắt vẫn nằm trong tay anh ta. Tim tôi đập thình thịch, người lạnh toát. Tôi nghĩ: “Mình nên làm gì đây? Nên gọi cảnh sát hay tìm cách thoát khỏi xe?”. Hàng tá ý nghĩ xuất hiện trong đầu tôi. Thế rồi, bỗng một giọng nói trong lòng tôi cất lên: “Mình đã lôi cuốn và truyền cảm hứng cho hàng ngàn người ở châu Phi, vậy thì tại sao lại chịu “bó tay” trong tình huống này chứ?”.
Thế nhưng, tôi vẫn ngồi im lặng trong xe, chờ đợi xem anh ta làm gì tiếp theo. Anh ta phóng lên với một tốc độ chóng mặt, vừa lái xe vừa tiếp tục chửi rủa. Tôi nhẹ nhàng nói:
– Nếu anh cứ lái xe như thế này thì anh cho tôi xuống xe đi!
Anh ta liếc nhìn tôi qua kính chiếu hậu, vẫn giữ nguyên tốc độ rồi hét lên:
– Vâng, thưa quý bà. Quý bà da trắng giàu có! Bà có hiểu được những gì đã xảy ra trong cuộc đời tôi không? Bà cũng chỉ giống lũ chúng nó mà thôi.
Mải chú ý đến tôi, anh ta không thể tập trung vào tay lái được. Người tôi run lên, lo lắng cho sự an nguy của cả hai.
Thế rồi tiếng nói ban nãy lại cất lên trong lòng tôi, đánh động đến lòng trắc ẩn nơi trái tim tôi. Tôi nghe thấy những lời lẽ thô lỗ, cộc cằn của anh ta nhưng đồng thời cũng nghe thấy được cả những khổ đau chất chứa trong giọng nói ấy.
Trong hoàn cảnh đó, tôi bỗng nhớ đến lời dạy của mẹ: Với lòng trắc ẩn, con người ta sẽ trở nên dũng cảm hơn và hành động khôn ngoan hơn. Lòng trắc ẩn và tình yêu sẽ chiến thắng mọi nỗi sợ hãi. Tôi nói với anh ta:
– Anh biết không? Tôi không còn bất cứ nơi nào để đi bây giờ cả. Anh có muốn nói chuyện không?
Anh ta nhìn tôi, gần như muốn nổi giận. Thế nhưng, sau một hồi im lặng, anh bắt đầu câu chuyện của mình. Anh kể về cuộc đời anh; về tuổi thơ bất hạnh; về người mẹ nghiện rượu; người cha bạo hành của mình.
Tôi im lặng lắng nghe anh tâm sự. Cảm giác sợ hãi bỗng nhiên biến mất, thay vào đó là sự cảm thông sâu sắc. Tôi hiểu rằng giữa anh và tôi không hề tồn tại bất kỳ khoảng cách nào. Thế giới mà chúng tôi đang sống cũng tương tự nhau, cũng tồn tại rất nhiều bất công và đau khổ.
Tôi rời băng ghế sau và chuyển lên ngồi cạnh anh. Tôi đưa tay nắm lấy tay anh. Ngay bên dưới bàn tay của chúng tôi vẫn là thanh sắt ban nãy. Thế rồi, anh bắt đầu khóc. Trong tiếng nấc, anh kể về những nỗi căm thù đã phải chôn chặt trong lòng bấy lâu, về sự phân biệt chủng tộc mà anh phải gánh chịu. Tôi nắm chặt bàn tay anh, những giọt nước mắt của anh rơi trên tay tôi nóng hổi.
Anh cảm ơn tôi vì đã lắng nghe anh thổ lộ nỗi lòng mình. Anh cho biết, việc chia sẻ này khiến anh cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều so với việc liên tục quát tháo, chửi rủa như khi nãy.
Tôi cũng cảm ơn anh vì sự tin tưởng mà anh đã dành cho tôi. Sau đó, tôi trả tiền xe và tạm biệt anh.
Tôi không dám chắc chuyện xảy ra đêm hôm đó có tạo nên được sự khác biệt trong cuộc sống của người lái xe hay không, nhưng với tôi thì có. Tôi hiểu rằng, tất cả những sự kiện xảy ra trong cuộc sống đều có liên quan đến nhau. Tôi đã được chứng kiến cơn giận dữ của người thanh niên này nhưng đồng thời, cũng nhận ra khát vọng yêu thương và được yêu thương của anh ta. Tôi cũng hiểu được rằng, khi kìm nén quá lâu những cảm xúc tiêu cực, con người ta rất dễ tỏ ra nóng giận. Hiểu được điều này, tôi có thể cảm thông và chia sẻ với người khác nhiều hơn.
Người tài xế mà tôi gặp hôm đó đã giúp tôi hiểu được sức mạnh của lòng trắc ẩn. Tình yêu thương là món quà quý nhất mà con người có thể trao tặng cho nhau. Gandhi từng nói: “Tình yêu đúng nghĩa của một con người có thể hóa giải lòng thù hận của muôn người”. Tôi tin rằng, khi xây dựng cuộc đời mình trên nền tảng của tình yêu thương, chúng ta sẽ luôn biết cách để thể hiện lòng trắc ẩn của mình.