Valerie và Michelle nghĩ họ có thể lôi kéo Oprah về lại phe mình và bảo bà ấy sử dụng tiềm lực của chính bà ấy để giúp họ thoát khỏi cái hố họ đã sa vào...
VVào cuối tháng 12 năm 2013, vị tổng thống bị bầm dập và đệ nhất phu nhân chuẩn bị cất cánh cùng hai cô con gái để bắt đầu kỳ nghỉ hai tuần thường niên của gia đình tại Hawaii. Họ vui sướng bỏ lại sau lưng những cay đắng của chính trường Washington - và, nếu nói thật, Washington cũng rất vui khi nhìn thấy họ ra đi.
“Thành phố đang trở nên thù địch với Tổng thống Obama”, Mike Allen và Jim VandeHei đưa tin trên tờ Politico, “đây là tin rất xấu cho Nhà Trắng. Phe Cộng hòa đã dành năm năm để đợi đến lúc gây khó dễ cho Obama - và giờ đây họ có sự ủng hộ của một phần ba các ủy ban Quốc hội. Nhóm Dân chủ có quyền thế, vốn chưa bao giờ là những người hâm mộ tổng thống, đang bắt đầu lên tiếng. Và báo giới rất háo hức chỉ trích những lời dối trá, nạt nộ lẫn ám muội trong chính quyền Obama”.
Trước khi gia đình Obama rời thủ đô, Valerie Jarrett đã gợi ý rằng Michelle nên gọi điện cho Oprah Winfrey, người có một căn nhà ở Hawaii, để xem liệu bà ấy có thể giải quyết được mọi việc với Nữ hoàng Truyền thông hay không. Quan hệ giữa Nhà Trắng của Obama với Oprah có thể mô tả là lạnh nhạt. Oprah cảm thấy phe Obama đối xử với mình thiếu tôn trọng, và bà tìm cách cho mọi người biết rõ sự không hài lòng của mình.
Chỉ mới vài tháng trước, Valerie đã mời Oprah tham gia một nhóm những nhân vật nổi tiếng - trong đó có Amy Poehler, Jennifer Hudson và Alicia Keys - gặp tổng thống và thảo luận xem làm cách nào để có thể phổ biến luật bảo hiểm gây tranh cãi của ông. Oprah đã khước từ lời mời. Thay vào đó, bà cử một đại diện cấp thấp từ một trong những đơn vị của mình tới dự cuộc họp, một hành động bị Nhà Trắng xem là cái tát vào mặt tổng thống.
Oprah rất ngạc nhiên khi nghe điện từ Michelle. Đã nhiều tháng trôi qua kể từ lần cuối họ trò chuyện, và Oprah băn khoăn không rõ đệ nhất phu nhân muốn gì.
Michelle thông báo cho Oprah rằng gia đình Obama sẽ đi nghỉ ở Kailua, trên đảo Oahu, chỉ một quãng nhảy cóc tính từ khu nhà của Oprah ở Maui. Và cũng rất tình cờ là bà ấy và Oprah cũng đang định tổ chức những ngày kỷ niệm sinh nhật lớn - lần thứ năm mươi của Michelle vào 17 tháng 1, và lần thứ sáu mươi của Oprah vào 29 tháng 1. Michelle đang nghĩ đến việc ở lại Hawaii (không có Barack và các con gái) cho buổi kỷ niệm trọng đại lần thứ năm mươi đó.
Đệ nhất phu nhân rõ ràng đang muốn một lời mời, và Oprah thì vui lòng đáp ứng.
“Chúng ta hãy kỷ niệm cùng nhau”, Oprah nói. “Đến đây nhé.”
Và như vậy, vào tuần đầu tiên của tháng 1, khi Tổng thống Obama và các con gái trở lại với nền nhiệt độ dưới mức đóng băng ở Washington, D.C., thì Michelle thu gom mấy rương đồ và đi nghỉ dưỡng cùng đoàn tùy tùng của mình - trong đó có Valerie Jarrett; một đội quân nho nhỏ người phục vụ, trợ lý, cố vấn; một máy bay của chính phủ; và một đội nhân viên Sở Mật vụ - rồi bay tới Maui.
Tin tức nói rằng Michelle ở lại bang Aloha, để người chồng đang bị bủa vây của mình phải đơn độc giải quyết những vấn đề của ông, khiến chính giới xì xào bàn tán. Một vài thành viên trong nhóm báo chí Nhà Trắng thắc mắc không biết liệu việc sống xa nhau này có phải báo hiệu sự trục trặc - hoặc tệ hơn thế - trong cuộc Đệ nhất Hôn nhân không.
“Chính bà ấy quyết định muốn ở lại... thực tế, tổng thống đã gợi ý Hawaii, để dành thời gian với bạn bè trước ngày sinh nhật trọng đại sắp tới của bà ấy”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney nói. “Nếu có con cái, thì quý vị biết rằng việc nói với bạn đời của mình rằng họ có thể bỏ ra một tuần xa nhà thực tế đúng là món quà lớn.”
Sự thật phức tạp hơn thế.
Hầu hết các tổng thống và vợ của họ đều phát hiện ra rằng, sau nhiều năm vận động tranh cử và sống xa nhau, họ ngày càng trở nên gần gũi trong ranh giới của Nhà Trắng. Nhưng nhà Obama thì không. Họ sống cuộc sống khá riêng biệt. Trước kia họ đã đi nghỉ riêng - ông đi cùng Tiger Woods ở Florida, bà ấy đi cùng các con gái ở Aspen, Colorado - và họ cũng kỷ niệm sinh nhật ở xa nhau. Barack thích tụ tập với những người bạn bóng chày trước kia của ông ở Chicago - những người như Martin Nesbitt, John Rogers, và Bộ trưởng Giáo dục Arne Duncan - trong khi Michelle đi với một nhóm bạn gái trong đó có người bạn cùng phòng ở Princeton là Angela Acree và bác sĩ sản khoa Sharon Malone, vợ Bộ trưởng Tư pháp Eric Holder.
“Phụ nữ tiếp thêm sinh lực cho tôi”, bà ấy nói với tờ Essence. “Điều quan trọng với phụ nữ chúng tôi là tìm nhau. Việc tiếp thêm sinh lực đó diễn ra khi phụ nữ gặp gỡ nhau và cùng nhau đứng vững.”
Michelle tạo nên bản sắc riêng biệt cho chính mình theo những cách khác nữa. Với một phụ nữ từng khăng khăng rằng bà ấy “không quan tâm đến chính trị”, thì bà ấy đã trở thành một thế lực chính trị theo cách riêng của mình. Bà ấy mạo hiểm vượt qua vai trò một người mẹ và một người ủng hộ chống béo phì để hăng hái xông vào nền chính trị đảng phái. Chính bà ấy là người tuyên bố tạo ra nhánh chính trị cơ sở mới của Nhà Trắng, Tổ chức vì nước Mỹ, và là người có những bài diễn văn theo phong cách vận động rất nồng nhiệt để bênh vực chương trình Obamacare.
Các chuyên gia ở khu Chái Đông của Nhà Trắng tiếp tục lớn tiếng nói về hồ sơ hoạt động công chúng của đệ nhất phu nhân. Bà ấy xuất hiện trên chương trình Late Night (Đêm muộn) với Jimmy Fallon, chương trình Dr. Oz Show, Good Morning America, và The Rachael Ray Show. Không lâu sau lễ nhậm chức lần thứ hai của chồng, bà ấy còn xuất hiện, qua một đường dẫn video phát trực tiếp từ Nhà Trắng, tại lễ trao giải Hàn lâm. Mặc chiếc váy Naeem Khan đính hạt cườm màu bạc cắt ngắn, cùng với các thành viên của giới quân sự đứng đằng sau, đệ nhất phu nhân tuyên bố Argo là bộ phim đoạt giải Phim Hay nhất của năm.
Theo cuộc thăm dò ý kiến của Gallup, Michelle còn nổi tiếng vượt xa Barack. Sáu mươi sáu phần trăm người Mỹ có quan điểm yêu thích Michelle, ngang bằng với Hillary Clinton và khiến bà ấy vượt chồng mình đến hai mươi điểm.
“Bà ấy là một trong những ngôi sao nhạc rock của Đảng Dân chủ”, Mo Elleithee, một đặc vụ chính trị Washington thân cận, nói, “và bà ấy biết tận dụng điều đó để làm được nhiều việc hơn là chỉ vận động cho tổng thống”.
Trong mọi khía cạnh đời sống của Michelle - cả riêng tư lẫn chính trị - bà ấy được chỉ dẫn bởi bàn tay kiên định của Valerie Jarrett. Hai người phụ nữ vốn là bạn thân từ buổi đầu vào Nhà Trắng, và giờ đây, sau khi sống qua vô vàn cuộc khủng hoảng và chiến dịch vận động tranh cử tổng thống lần hai, họ như hình với bóng.
Vào hầu hết các buổi tối, họ gặp nhau sau bữa tối tại một góc yên tĩnh của khu Tư gia Nhà Trắng. Họ thường mở một chai Chardonnay, cập nhật tin tức về Sasha và Malia, trò chuyện tầm phào về những người khiến họ khó chịu. Người bị họ ghét cay ghét đắng là Hillary Clinton, được họ đặt cho biệt danh “Hildebeest”, theo tên loại linh dương đầu bò đáng sợ và bờm lông lá vẫn lang thang trên thảo nguyên Serengeti ở Đông Phi.
Thông thường, cuộc trò chuyện chuyển từ hiện tại khó chịu sang một tương lai hứa hẹn hơn. Theo họ, đó sẽ là một tương lai chung; Michelle và Valerie đã quyết định rằng, cho dù làm gì sau khi rời Nhà Trắng, họ cũng sẽ làm cùng nhau. Chỉ hai người. Sẽ là Michelle và Valerie. Barack có thể làm việc riêng của ông - viết sách, diễn thuyết, nỗ lực tham gia những hoạt động nhân đạo trên khắp thế giới, bất kỳ việc gì.
“Họ thảo luận về mọi khả năng của mình, và Michelle nói về tương lai của họ - của bà ấy và Valerie - như thể họ là một và như nhau”, một người bạn tâm tình của Valerie nói. “Họ gắn bó suốt những năm chung chiến hào và trở thành bạn bè thân thiết đến khó tin. Ý tưởng về một chiến dịch tranh cử ghế Thượng viện bang Illinois cho Michelle không hoàn toàn bị gạt bỏ, mặc dù nó có vẻ đang nhạt dần. Vận động tranh cử đòi hỏi phải nỗ lực rất nhiều, và nó sẽ là bước xuống một bậc khỏi lối sống Air Force One sang trọng của họ. Với sự đối kháng của phe Cộng hòa nhằm vào chương trình Obamacare và thực tế là mọi chính sách khác của Obama, cả Michelle và Valerie đều thấy không ưa đời sống chính trị.
“Michelle chắc chắn sẽ viết hồi ký”, người này nói tiếp. “Bà ấy và Valerie đã bắt đầu tìm kiếm một người đại diện và nhà xuất bản thích hợp. Họ sẽ kiếm được hàng triệu. Sau cuốn sách, họ muốn ra nước ngoài - có lẽ thiết lập cơ sở của họ ở Tây Ban Nha hoặc Pháp. Họ có bạn bè ở đó, và họ yêu mến cả hai đất nước - cả đồ ăn lẫn thời trang.”
“Hai người phụ nữ này rất thích có một cuộc sống tốt đẹp. Valerie nhìn thấy cảnh Michelle và chính mình tham gia vào ban giám đốc nhiều tập đoàn, diễn thuyết để kiếm bộn tiền, viết sách, và sống xa hoa.”
Rất ít người sống xa hoa như Oprah Winfrey. Bà có hẳn một dinh thự tráng lệ trải rộng bốn mươi hai mẫu ở Montecito, California; một chung cư ở Telluride, Colorado; một căn hộ tại Manhattan; một căn hộ kép bốn buồng ở Water Tower Place tại Chicago; và một nông trại trên vùng đồi phủ rêu Maui.
Tháng 1 năm 2014, một vài người phụ nữ uy quyền nhất nước Mỹ đã tập họp tại hiên tòa dinh thự Maui của Oprah. Những người có mặt gồm đích thân Oprah, với tất cả vinh hạnh là bà chủ dinh thự; bạn thân nhất của Oprah, Gayle King, đồng chủ chương trình This Morning trên CBS; Sharon Malone, vợ của Eric Holder; Michelle Obama; và Valerie Jarrett.
“Chúng tôi nhâm nhi nước hoa quả tươi và ngắm hoàng hôn”, Oprah sau này nhớ lại trong một cuộc trò chuyện với bạn bè. “Tôi luôn thích mối quan hệ giữa Miche và Val. Nó rất khác mối quan hệ tôi có với Gayle. Chúng tôi là những phụ nữ thành đạt, nhưng chúng tôi biết cách kiềm chế. Val và Miche thì không. Val luôn thể hiện. Và bà ấy dường như luôn gây sức ép với Miche.”
“Ở bên họ một thời gian có thể rất mỏi mệt”, Oprah tiếp tục. “Họ luôn làm phiền bạn về điều gì đó. Đời tôi đã mất nhiều thời gian để né tránh những nhân vật quyền thế và không quyền thế cho lắm muốn gì đó từ tôi. Nhưng hai người phụ nữ này thì khác. Họ là những chương trình nghị sự di động. Bản danh sách những điều mong muốn của họ không bao giờ ngừng.”
Cùng với nhiều thứ khác, Valerie đề nghị Oprah ủng hộ chương trình Obamacare và vận động cho các ứng viên Đảng Dân chủ trong kỳ bầu cử giữa kỳ sắp tới. Oprah từ chối thẳng thừng. Bà nói bà không đủ khả năng phân tán khỏi nhiệm vụ đòi hỏi phải rất cố gắng là xây dựng kênh truyền hình còn non trẻ của mình.
Nhưng đó không phải là lý do thật sự để bà từ chối.
“Oprah cảm thấy bị nhà Obama xem thường”, người bạn của bà nói. “Họ chẳng suy nghĩ nhiều về cái cách họ đối xử với bà ấy. Rất thiếu bình đẳng và dễ gây tự ái. Đến lúc này thì họ chẳng có cách nào kéo bà ấy tham gia chính trị nữa.”
Mặc dù Oprah không nói như vậy, nhưng có một người có thể mời bà tham gia vào chính trường trở lại: Hillary Clinton.
“Tôi có mối quan hệ với Hillary nồng ấm hơn là với Michelle hoặc Barack”, Oprah nói. “Gia đình Clinton làm tôi cảm thấy hoàn toàn dễ chịu. Nhưng ngay cả khi nhà Obama nghĩ rằng họ rất hấp dẫn, họ vẫn duy trì một khoảng cách với bạn. Họ làm cho tôi thất vọng, ngay cả khi rõ ràng họ không có ý như vậy.”
Gia đình Clinton đã rất cố gắng duy trì quan hệ tốt với Oprah. Mối quan hệ của họ với Oprah bắt đầu từ cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên của Bill năm 1992. Qua nhiều năm, họ vẫn thường xuyên duy trì liên hệ với Oprah, gửi cho bà thư từ, lời mời, thiệp chúc mừng sinh nhật, và thiệp chúc sớm bình phục - tất cả đều được viết bằng tay do đích thân Bill hoặc Hillary ký.
“Gần đây”, một thành viên trong nhóm nội bộ của Clinton nói, “Bill và Hillary đều có những cuộc trò chuyện kéo dài với Oprah. Họ nói rất rõ rằng họ có kế hoạch tranh cử vào Nhà Trắng và sẽ rất biết ơn sự ủng hộ của bà ấy. Họ muốn bà ấy làm cho Hillary những gì bà ấy đã làm cho Obama trong chiến dịch vận động đầu tiên của ông ấy, năm 2008. Họ nghĩ sự ủng hộ của bà ấy đáng giá cả triệu phiếu, và có lẽ còn hơn thế nữa. Hillary nói bà rất tin rằng Oprah sẽ tham gia”.
“Trinh sát của gia đình Clinton nói với họ rằng Joe Biden cũng đã gửi thư cho Oprah”, người này nói tiếp. “Nhưng họ tự tin rằng bà ấy sẽ ủng hộ họ, chứ không phải Joe. Câu hỏi lớn là Oprah sẵn sàng tham gia vào chiến dịch đến mức độ nào. Họ đã nói với bà ấy rằng, nếu bà ấy tham gia, họ sẽ không quên điều đó. Họ sẽ không bỏ mặc bà ấy như Obama đã bỏ mặc Oprah sau năm 2008. Họ hứa với Oprah rằng bà ấy sẽ là một phần quan trọng trong nhiệm kỳ tổng thống của Hillary. Bà ấy sẽ có hẳn một chiếc chìa khóa vàng dẫn vào Nhà Trắng của gia đình Clinton.”
“Oprah có phần thích cuộc viếng thăm của Michelle tới Maui và cuộc trò chuyện rất phụ nữ của họ”, một người bạn của Oprah kể. “Họ vui vẻ cùng nhau. Và họ cũng nói một vài chuyện nghiêm túc. Họ thảo luận những vấn đề chính trị của tổng thống. Oprah đưa ra lời khuyên, kể cả những gợi ý rằng Nhà Trắng nên tiếp cận và thỏa hiệp nhiều hơn. Bà ấy nói chính quyền Obama bị xem là không sẵn sàng thảo luận việc thỏa hiệp và quá cứng rắn đối với phe Cộng hòa.”
“Với Oprah, rõ ràng là Valerie và Michelle lo ngại rằng Obama đang mất rất nhiều thời gian và những kẻ thù của ông ấy đang chiếm ưu thế”, người này nói tiếp. “Họ đưa Bill và Hillary vào danh sách kẻ thù. Họ không muốn Oprah về với nhà Clinton và vận động cho Hillary vào năm 2016. Họ tin Hillary sẽ chỉ trích chính quyền Obama nói chung cũng như tổng thống nói riêng, rằng bà ấy sẽ giữ khoảng cách và công kích Obama.”
“Valerie và Michelle nghĩ họ có thể lôi kéo Oprah về lại phe mình và bảo bà ấy sử dụng tiềm lực của chính bà ấy để giúp họ thoát khỏi cái hố họ đã sa vào. Nhưng chẳng có gì thay đổi trong quan hệ giữa Oprah và nhà Obama. Nếu chuyến viếng thăm tới Maui có ý thiết lập lại mối quan hệ, thì nó đã thất bại. Một khi quý vị đã coi thường Oprah, bà ấy sẽ giữ nguyên như vậy. Đó là cách bà ấy luôn thể hiện. Cho nên, ở nhiều khía cạnh, Michelle và Valerie đã thất bại.”
Đó là một cách nhìn nhận vấn đề. Tuy nhiên, nếu Valerie Jarrett và Michelle Obama rời Maui với kết quả không như họ đã mong đợi, thì họ cũng không hoàn toàn thất vọng. Trước sự thúc giục của Valerie, bộ máy PR ở khu Chái Đông của Nhà Trắng đã tung ra những câu chuyện về việc Oprah đàn đúm với đệ nhất phu nhân tại dinh thự Maui của bà ấy. Những câu chuyện đó tạo ấn tượng rằng Oprah hoàn toàn đứng sau chính quyền Obama.
Mặc dù không phải vậy.
Sau màn chuyện phiếm tại Maui, Oprah Vĩ đại và Quyền lực một lần nữa vắng mặt không lý do tại Nhà Trắng của Obama.