H
enry Cavendish sinh ngày 10 tháng 10 năm 1731. Ông là nhà vật lý, hóa học người Anh người đã phát hiện ra hydrogen, tính ra được một hằng số hấp dẫn và tính được khối lượng trái đất. Tên của Cavendish được đặt cho Phòng thí nghiệm Cavendish ở Đại học Cambridge, một trong những phòng thí nghiệm nghiên cứu phát triển mạnh ở vương quốc Anh về các lĩnh vực công nghệ cao.
Cavendish sinh ở Nice, Pháp. Mẹ ông là bà Lady Anne Grey, con của bá tước Kent và cha là Lord Charles Cavendish, con của bá tước Devonshire. Dòng họ của ông đã trải qua xuyên suốt hơn tám thế kỷ và có mối liên hệ mật thiết với nhiều gia đình danh giá ở Anh.
Năm 11 tuổi, Cavendish là học sinh ở học viện của tiến sĩ Newcome ở Hackney. Năm 18 tuổi (năm 1749), ông vào học tại trường Đại học Cambridge. Nhưng bốn năm sau đó, ông đã rời trường trước khi tốt nghiệp và viết công trình đầu tiên có tên gốc là “Factitious Airs”.
Cavendish là một con người thầm lặng và đơn độc, ông được mọi người coi là khá lập dị, ông không tạo dựng được bất kì mối quan hệ thân thiết với ai ngoài những thành viên trong gia đình. Có người từng nói rằng: Cavendish có một chiếc cầu thang xoắn bắc vào nhà ông qua cửa sau vì ông ngại đụng mặt người làm, vốn là một phụ nữ vì ông đặc biệt rất ngại ngùng khi tiếp xúc với phụ nữ. Đặc điểm tính cách khác thường này của ông về sau đã được xác nhận là hội chứng Asperger. Thú vui ngoài xã hội duy nhất của ông là tham dự Hiệp hội Hoàng gia, nơi mà các thành viên thường dùng bữa tối cùng nhau trong những cuộc gặp hàng tuần. Và ông hiếm khi bỏ lỡ những buổi tiệc đó, nơi ông được những người đương thời kính trọng bởi kiến thức uyên bác của mình. Bên cạnh đó, ông còn có một thú vui khác là sưu tầm các đồ nội thất độc đáo.
Cavendish được biết đến là một trong những nhà hóa học về các chất khí của thế kỷ thứ XVIII và XIX, cùng với một số các nhà khoa học khác như Joseph Priestley, Joseph Black, Daniel Rutherford. Bằng việc cho các kim loại phản ứng với các axit mạnh, Cavendish đã tìm ra khí hydro, và ông đã nghiên cứu về nó. Mặc dù một số đồng nghiệp khác, như Roberts Boyle, đã tạo ra được khí hydro sớm hơn nhưng Cavendish vẫn được giải thưởng vì đã nhận biết được nguyên tố này trong tự nhiên.
Cavendish đã tìm ra rằng khí hydro, cái mà ông gọi là “khí không cháy”, khi phản ứng với oxy sẽ tạo ra nước. James Watt và Antoine Lavoisier cũng đã làm những thí nghiệm tương tự. Và trong một thời gian dài, đã có sự tranh cãi gay gắt về việc ai là người đầu tiên thực hiện thí nghiệm trên.
Cavendish cũng đã tìm ra được gần như chính xác các thành phần khí quyển của Trái đất. Ông cho rằng: 79,167% là các chất khí “phlogisticated air”, bây giờ đã được xác định là khí nitơ và air, 22,8333% là các chất khí gọi là “dephlogisticated air”, khí oxy, chiếm 20,95%. Cavendish cũng khám phá ra rằng 1/20 bầu không khí của Trái đất được tạo nên từ một loại khí thứ ba vốn là khí argon, được William Ramsay và Lord Rayleigh tìm ra khoảng hơn 100 năm sau.
Định luật vạn vật hấp dẫn đã được Isaac Newton tìm ra năm 1687. Vào thời điểm đó, hằng số hấp dẫn trong công thức tính lực hấp dẫn vẫn chưa được đo đạc chính xác. Thí nghiệm xác định hằng số hấp dẫn dựa trên đo lực hấp dẫn giữa các vật thể trong phòng thí nghiệm ban đầu được đề xuất bởi John Michell, người đã chế tạo lò xo xoắn để đo mômen lực nhỏ một cách chính xác nhưng ông đã mất năm 1793 trước khi kịp thực hiện thí nghiệm của mình. Lò xo xoắn sau đó được chuyển giao cho Francis John Hyde Wollaston, rồi đến tay Henry Cavendish.
Khoảng năm 1797 đến 1798, Cavendish thực hiện lại dự định thí nghiệm của Michell, ghi chép lại kết quả trong quyển Philosophical Transactions năm 1798. Ông xây dựng lại lò xo xoắn, gắn hai viên bi kim loại vào hai đầu của một thanh gỗ dài 1,8 mét, rồi dùng một sợi dây mảnh treo cả hệ thống lên, giữ cho thanh gỗ nằm ngang. Sau đó, Cavendish đã dùng hai quả cầu bằng chì, mỗi quả nặng 159 kg, tịnh tiến lại gần hai viên bi ở hai đầu thanh gỗ. Để tránh bị gió thổi gây ra rung động, Cavendish đặt hệ thống trong buồng kín gió, và quan sát hệ thống thông qua kính viễn vọng.
Lực hấp dẫn do hai quả cầu chì tác dụng vào hai viên bi làm cho cây gậy quay một góc nhỏ. Cavendish đo góc này bằng kính viễn vọng và tính ra được mômen lực tác động lên lò xo xoắn, suy tiếp ra hằng số hấp dẫn nhờ vào các khối lượng đã biết. Biết được hằng số hấp dẫn và gia tốc trọng trường trên bề mặt Trái đất, Cavendish đã tính ra được khối lượng của Trái đất là 6 × 1024 kg. Kết quả này đã mang lại tên gọi khác cho thí nghiệm là thí nghiệm cân Trái đất. Việc đo được khối lượng Trái đất cũng cho phép suy ra khối lượng Mặt trăng và các thiên thể khác trong hệ Mặt trời, thông qua các định luật cơ học và định luật vạn vật hấp dẫn.
Các thí nghiệm về điện của Cavendish không được biết đến cho tới khi James Clerk Maxwell tìm được và cho xuất bản một thế kỷ sau khi Cavendish mất, năm 1879, rất lâu sau khi các nhà khoa học khác tìm ra những gì mà Cavendish đã làm trước đó.
Cavendish mất năm 1810, được an táng tại Derby Catheral cùng với nhiều người trong dòng họ. Phòng thí nghiệm mang tên Hernry Cavendish ở Đại học Cambridge đã được thành lập bởi một số họ hàng của Cavendish, điển hình là William Cavendish, Bá tước đời thứ 7 của Devonshire.