Một sáng thứ bảy, Felicia Montana cùng bạn bè đến trung tâm mua sắm để chọn những món đồ cần thiết cho đứa con đầu lòng sắp chào đời. Và rồi, cô bị cuốn theo quy trình mua sắm tạm gọi là "Khoa Học Và Những Phụ Huynh Thời Hiện Đại".
Đầu tiên, cô bước vào một cửa hiệu treo tấm bảng sặc sỡ bảy sắc cầu vồng, có vẻ là nơi rất lý tưởng để bắt đầu "tour" mua sắm. Và tên gọi của cửa hiệu này cũng chính là "Điểm Khởi Đầu Lý Tưởng". "Đây đúng là nơi có thể mua những thứ cần thiết cho bọn trẻ!" - Felicia và mấy cô bạn đều tự nhủ thế và cùng bước vào. Thế nhưng, khi bước ra khỏi cửa hiệu, Felicia chẳng còn biết mình thật sự muốn gì.
Cô nhanh chóng nhận ra những gì trong danh sách cần mua đã vượt xa những thứ thông thường như: tã giấy, xe đẩy, ghế ngồi cho bé khi đi ôtô... Cô phân vân không biết có nên mua những tranh ảnh trực quan (mặt trước in hình, mặt sau in chữ) mà các nhà sản xuất quảng cáo là "cách tốt nhất để cung cấp kiến thức cho con bạn". Và nếu nên mua thì chọn loại nào? Loại về động vật hay loại chuyên về từ vựng? Những người bạn của cô vốn là những bà mẹ giàu kinh nghiệm nên tỏ ra khá am hiểu nhu cầu của con trẻ.
- Nhóc Jeremy nhà mình biết phân biệt tất cả các con thú ngay từ hồi mới 18 tháng cơ đấy! - Cô bạn Anna hãnh diện khoe.
- Cục cưng Alice của mình thì chuộng loại từ vựng hơn. Mới có 17 tháng mà con bé đã nói được vài từ khó rồi! - Erica cũng thêm vào.
Liệu Felicia nên chọn mua băng video nào cho con? Bé thông minh như Einstein, Thiên tài nhí Shakespeare hay Tiềm năng Van Gogh? Hay con cần cả ba loại đó? Còn loại video Bé thần đồng giúp phát triển cả não trái và não phải dành cho bé "từ 6 đến 36 tháng tuổi" thì sao?
Tất cả sản phẩm này đều hứa hẹn sẽ giúp tăng cường sự phát triển của bé nên Felicia ngầm cảm thấy nếu không mua thì con mình sẽ bị thiệt thòi lớn. Xem ra sản phẩm Bé thần đồng sẽ giúp trẻ "có đủ lợi thế thông minh để học tập vượt trội". Cha mẹ nào mà chẳng muốn dành cho con mọi lợi thế chứ!
Felicia có phần bối rối, mất tự tin hơn khi quay lại trung tâm mua sắm. Và những cảm giác ấy càng tăng lên gấp bội khi cô vào nhà sách.
Anh Steve - chồng cô - có dặn cô mua vài quyển sách hướng dẫn cách nuôi dạy con. Khi đứng trước quầy trưng bày loại sách này, Felicia cầm lên quyển đầu tiên mà tay cô chạm đến: Làm mẹ trước khi sinh con, hướng dẫn cách làm mẹ khi bé còn là bào thai, thậm chí có hẳn một chương về "Tạo nền tảng thông minh cho bé". Cô đặt lại quyển sách vào giữa "rừng" sách dạy con rồi đặt tay lên trán ngẫm nghĩ đến đau cả đầu.
Làm mẹ trước khi sinh con? Tạo nền tảng thông minh cho bé? Chẳng lẽ đây là những gì các bậc cha mẹ ngày nay phải lo lắng? Felicia thấy sốt ruột cho sự phát triển của đứa con trong bụng, dù rõ ràng là nó còn chưa chào đời!
TUỔI THƠ BẬN RỘN
Felica cũng nhận thấy hiện nay, cuộc chạy đua biến trẻ con thành những thần đồng nhí được khởi động ngay từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Báo chí thường dỗ ngon dỗ ngọt các bà mẹ hãy chăm chỉ tập thể dục với lợi ích giúp tăng cường trí thông minh cho trẻ. Trong khi đó, ở phần quảng cáo ngay những trang sau, họ lại thúc giục các bậc phụ huynh đi mua các đĩa CD dạy ngoại ngữ cho thai nhi. Nhiều người hẳn sẽ chẳng hề do dự tìm hiểu việc có thể sử dụng sợi quang học để truyền tải các bài học cho thai nhi trong bụng mẹ!
Và một khi trẻ chào đời, áp lực thúc đẩy chúng phát triển những kỹ năng của người lớn càng trở nên khốc liệt. Chúng bị ép phải học đọc nhanh hơn, làm tính cộng trừ nhanh hơn và thậm chí phải làm được những công việc khó khăn như nhận biết mặt mũi các nhà soạn nhạc quá cố nhiều năm trời trước khi chúng thực sự cần đến những kiến thức đó (nếu có cơ may dùng đến).
Ngành công nghiệp giáo dục ngày nay đã nhanh chóng tìm được một lượng lớn phụ huynh luôn sẵn sàng làm mọi cách nâng cao khả năng của con cái. Một cuộc khảo sát cho thấy 65% phụ huynh tin rằng tranh ảnh trực quan "rất hiệu quả" trong việc giúp trẻ lên 2 phát triển trí tuệ. Và hơn 1/3 các bậc cha mẹ tham gia khảo sát tin rằng những trẻ được cho nghe nhạc Mozart sẽ phát triển trí não tốt hơn.
Rõ ràng, phụ huynh ngày nay liên tục phải nghe các chuyên viên tiếp thị của những hãng đồ chơi rao nhan nhản rằng ngành kinh doanh đồ chơi giáo dục trẻ em mang lại cho họ đến 1 tỉ đô la lợi nhuận mỗi năm. Tình hình kinh doanh khả quan đến mức những công ty như Baby Einstein - vốn được Disney mua lại vào năm 2001 - đang không ngừng tung ra nhiều dòng sản phẩm mới, trong đó có dòng "Einstein tí hon" dành cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi.
Ngay cả những người tưởng như không hề thuộc nhóm đối tượng khách hàng của các nhà sản xuất cũng bị tác động. Diane - một bà mẹ hai con ở San Francisco, nói: "Bà của tôi đang ở trong viện dưỡng lão vừa gửi cho tôi một máy chơi nhạc của Mozart và Bach vì muốn các cháu mình sẽ đứng đầu lớp!".
Và khi trẻ càng lớn thì gánh nặng học hành của trẻ càng nặng nề và tốn kém hơn, từ học chơi đàn violon, học lái xe đạp đến chuyện học trường tư, học với gia sư.
MỘT XÃ HỘI KHÔNG NGỪNG CHẠY ĐUA: NHANH HƠN, GIỎI HƠN, NHIỀU HƠN
Ngày nay, rất nhiều người nghĩ rằng kiểu giáo dục để trẻ tự học hỏi, tự khám phá mọi thứ xung quanh và phụ huynh chỉ thỉnh thoảng hỗ trợ trẻ khi có cơ hội thích hợp đã không còn hợp thời. Người lớn bị buộc phải làm việc nhiều hơn, hiệu quả hơn các đối thủ cạnh tranh. Chúng ta ăn thức ăn đóng gói sẵn, hâm nóng lại bằng lò vi ba và lên lịch cho những kỳ nghỉ chớp nhoáng. Lúc nào chúng ta cũng bảo nhau rằng nhanh hơn sẽ tốt hơn, để rồi "truyền tải" nếp nghĩ này cho con trẻ lúc nào chẳng hay.
Hãy thử quan sát một ngày tiêu biểu của một gia đình Mỹ, tạm gọi là gia đình ông bà Smith.
Marie Smith là giáo viên, mỗi ngày, chị thức dậy lúc 6 giờ sáng. Trong vòng một tiếng đồng hồ, chị thay đồ cho bọn trẻ gồm Gerry (11 tuổi) và Jessica (3 tuổi), chuẩn bị bữa ăn sáng, làm vài việc nhà, xem vài mẩu tin trên ti vi rồi lái xe đưa bé Jessica đến nhà trẻ. Chồng chị, anh Brian, đến công ty MacDonnell Douglas làm việc vào lúc 6 giờ 20, tiện thể đưa nhóc Gerry đi tập bóng rổ. Marie đón bé Gerry vào lúc 7 giờ 35 sáng rồi hai mẹ con cùng đi bộ đến ngôi trường nơi Marie dạy mẫu giáo và bé Gerry học lớp 5.
Tan học, Marie đón Gerry vào lúc 5 giờ chiều rồi ghé đón luôn bé Jessica. Cô ghé mua rau củ và vài dụng cụ cần thiết cho Gerry làm bài tập ở nhà. 6 giờ chiều, Marie tạm gác chuyện bếp núc để đưa Gerry đi tập bóng đá cùng đội bóng nhà thờ hoặc đi học đàn ghi ta. Cuối cùng, những bận rộn của một ngày chỉ tạm lắng lại vào khoảng 7 giờ 30 phút tối, khi Brian đưa Gerry về nhà và các thành viên cùng ăn tối.
Thật không may, loại thời khóa biểu bận tối mắt tối mũi thế này dường như rất phổ biến trong xã hội ngày nay. Những thay đổi lớn lao trong đời sống gia đình của các thế hệ gần đây là hệ quả của việc ngày càng nhiều bà vợ "xông pha" ra ngoài kiếm tiền không thua kém chồng. Vào thời điểm năm 1975, ở Mỹ chỉ có 34% bà mẹ có con nhỏ dưới 6 tuổi đi làm. Thế nhưng đến năm 1999, con số này tăng gần gấp đôi (61%). Phần lớn con của những phụ nữ này chỉ mới là trẻ sơ sinh. Dĩ nhiên, chúng ta đều biết các ông bố đã phải bươn chải kiếm tiền ngoài xã hội hơn một thế kỷ nay.
Nhưng guồng quay hối hả của xã hội ngày nay không chỉ đòi hỏi cả vợ lẫn chồng làm việc, mà họ còn làm việc nhiều giờ hơn trước.
Thực ra, người Mỹ làm việc nhiều hơn người dân bất kỳ đất nước nào, kể cả người Nhật. Số liệu nghiên cứu của Tổ chức Lao động Quốc tế vào năm 1997 cho thấy, trung bình các ông bố Mỹ làm việc 51 giờ/tuần còn các bà mẹ Mỹ làm việc 41 giờ/tuần.
Bởi thế, chẳng có gì ngạc nhiên khi trong một cuộc khảo sát, 25% các ông bố bà mẹ Mỹ cho biết không có thời gian dành cho gia đình vì phải "đua" theo công việc. Cùng với xu thế đó, một nghiên cứu về việc sử dụng thời gian cho thấy, thời gian các bà mẹ dành cho mỗi đứa con đã thay đổi rất nhiều trong vòng 50 năm qua, cụ thể là những hoạt động họ thường làm với con. Trong khi đó, thời gian đưa đón con từ lớp học này sang lớp học khác để "làm giàu trí tuệ" lại tăng lên. Họ thường chở con đến các lớp năng khiếu rồi đứng bên ngoài cổ vũ, động viên con như những ông bố, bà mẹ kiểu mẫu.
Điều này làm nảy sinh ý tưởng về "thời gian chất lượng" từ những năm 1970. Những bậc phụ huynh nhanh chóng đón nhận khái niệm này giữa lúc khái niệm "thời gian số lượng" đang chiếm ưu thế. Họ nhanh chóng tối đa hóa chất lượng thời gian dành cho con, biến chúng thành những "đứa trẻ được lập trình" kỹ càng, tức là mọi khoảnh khắc của chúng đều được lên kế hoạch sử dụng sít sao.
Nhưng thật không may, các bậc phụ huynh ấy lại không hề có niềm vui làm cha mẹ - điều lẽ ra phải là một trong những niềm vui lớn nhất trong cuộc đời. Và rồi họ nhanh chóng nhận ra rằng những hoạt động ngoại khóa lẫn kiểu "học nhồi, học nhét" ấy chẳng ích lợi gì cho con cái.
Trên tạp chí Newsweek gần đây, một bà mẹ có 4 con đã khẳng định mình tốn quá nhiều thời gian để đưa đón con tham gia các hoạt động ngoại khóa đến nỗi đứa con 1 tuổi hầu như được nuôi dạy toàn trên ôtô. Cô viết: "Khi không ở trên xe, thằng bé có vẻ như mất hẳn phương hướng".
Các gia đình ngày nay quá bận bịu với việc kích thích trẻ phát triển nhanh và ngày càng ít có thời gian vui đùa với nhau. Cũng vì thế mà chẳng có gì ngạc nhiên khi thành phố Ridgewood ở bang New Jersey buộc phải dành ra một buổi tối mùa đông có tên gọi "Buổi tối gia đình". Phối hợp với trường học, ban lãnh đạo thành phố đã hủy bỏ toàn bộ các hoạt động thể thao, bài tập về nhà, các lớp học thêm, kể cả những buổi học giáo lý để các bậc phụ huynh và con cái được ở nhà trọn vẹn một buổi tối! Và tất cả chỉ cần có thế thôi!
NGUYÊN NHÂN CỦA CUỘC CHẠY ĐUA TẠO RA NHỮNG ĐỨA TRẺ HOÀN HẢO
Để hiểu được vì sao lại xảy ra cuộc chạy đua tạo ra những đứa trẻ thông minh, chúng ta cần điểm lại lịch sử các quan niệm nuôi dạy con trẻ.
Cho đến đầu thế kỷ 19, hầu như chẳng ai hiểu biết và xem tuổi thơ là một giai đoạn tách biệt với tuổi trưởng thành. Trong thực tế, những ấn phẩm để lại từ thời đó cho thấy trẻ em lúc bấy giờ ăn mặc hoàn toàn giống một người lớn thu nhỏ. Những tác phẩm của nhà triết học người Pháp Jean-Jacques Rousseau2 đã làm thay đổi hoàn toàn quan điểm của chúng ta về tuổi thơ. Trong tác phẩm Émile hay là về giáo dục3 kinh điển, ông viết: "Tuổi thơ có cái nhìn, suy nghĩ và cảm nhận riêng. Không còn gì khờ dại hơn việc cố tìm cách gán ghép suy nghĩ của chúng ta cho trẻ thơ". Quan điểm này cộng với sự chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp đã dẫn đến việc xã hội hóa giáo dục rộng rãi như một nỗ lực chuẩn bị hành trang cho giới trẻ bước vào thế giới nghề nghiệp.
Khi ngành tâm lý học trẻ em ra đời vào cuối thế kỷ 19, mọi người bắt đầu quan tâm việc nghiên cứu và phát triển tâm lý trẻ em. Những năm 1940 đánh dấu sự xuất hiện ồ ạt các phóng sự khoa học chuyên vào đề tài nghiên cứu thế giới trẻ em. Trong tác phẩm "Baby and Child Care" (tạm dịch: Trẻ con và việc chăm sóc trẻ) được xuất bản vào năm 1946, giáo sư Benịamin Spock đã sử dụng con mắt chuyên môn và cảm nhận nhạy bén của mình để cung cấp cho các bậc phụ huynh một kế hoạch chi tiết về giáo dục con trẻ. Và ngành tư vấn giáo dục cũng ra đời từ đó.
Sau Thế chiến thứ II, từ nhà máy trở về với gia đình, những người mẹ bắt đầu cảm thấy việc nuôi dạy con đòi hỏi nhiều kiến thức, kỹ năng. Phụ huynh bắt đầu trông cậy vào những chuyên gia nghiên cứu về phát triển trẻ em. Trong một hội nghị về trẻ em tại Nhà Trắng vào năm 1950, các chuyên gia bắt đầu bày tỏ lo ngại rằng những bậc phụ huynh đang quá lệ thuộc vào lời khuyên của các nhà tư vấn! Đến thập niên 1970, khi cấu trúc gia đình có bố lẫn mẹ đều đi làm có dấu hiệu gia tăng, đồng thời các thông tin về sự phát triển ở trẻ em bắt đầu bùng nổ, phụ huynh càng muốn đảm bảo rằng mỗi phút giây họ dành cho con cái đều phải có một ý nghĩa, một giá trị nhất định. Trước thực trạng thời gian dành cho con cái ngày càng hạn hẹp, phụ huynh quay sang "nương tựa" các chuyên gia am hiểu sự phát triển ở trẻ em để chuẩn bị cho con một tương lai tốt đẹp nhất.
Những nghi ngờ vừa manh nha về hiệu quả của việc thúc đẩy trẻ phát triển ("sớm nở, sớm tàn") đã phải nhanh chóng nhường chỗ cho một loạt những chiêu thức quảng cáo. Các cuốn sách có tựa như "Khám phá tố chất thiên tài ở con bạn" của Ken Adams và "365 cách giúp trẻ mẫu giáo thông minh hơn" của Marilee Robin Burton, Susan G. MacDonald và Susan Miler trở nên quen thuộc trong mọi hiệu sách. Mối quan tâm dành cho việc phát triển trí tuệ của trẻ ngày càng tăng vùn vụt, vượt ngoài tầm kiểm soát. Và chúng ta một lần nữa lại chứng kiến hình bóng nuôi dạy con phũ phàng của quá khứ hiển hiện ngay trong hiện tại: tước đoạt tuổi thơ, đối xử với trẻ con như những người lớn thu nhỏ.
Các cảnh báo về tuổi thơ bị đánh cắp đã được gióng lên tại nhiều hội thảo ở các trường đại học và nhiều nơi khác. Nhiều cây bút đã lên tiếng như David Elkind, giáo sư chuyên ngành phát triển tâm lý trẻ em của Đại học Tufts, tác giả quyển sách nổi tiếng "Đứa trẻ sống vội" được xuất bản vào năm 1980. Và gần đây, giáo sư Laura Berk tại Đại học Illinois State đã đóng góp cho ngành xuất bản tác phẩm khiến nhiều người kinh ngạc: "Đánh thức trí tuệ của trẻ", trong khi tác phẩm "Con tôi là học sinh ưu tú, con bạn chỉ là kẻ thất bại" của tác giả Ralph Schoenstein lại mang đến cho người đọc nhiều giai thoại nực cười.
Vậy các bậc cha mẹ và thầy cô phải làm gì trước những cảnh báo này? Làm thế nào để các bậc phụ huynh thay đổi những hành vi trong việc dạy con đang khiến các chuyên gia lo lắng? Nhận thức được tình hình chỉ mới là phần ngọn của giải pháp. Tại Hội nghị quốc tế về các nghiên cứu dành cho trẻ em (International Conference for Infancy Studies) vào mùa hè năm 2000, nhiều người đã cố gắng thuyết phục các chuyên gia tâm lý về sự phát triển của trẻ hãy chung sức đối phó với cuộc khủng hoảng đang ngày càng nghiêm trọng này. Hàng núi tài liệu nghiên cứu chứng minh năng lực của trẻ em và những kỹ năng mới phát hiện ở trẻ mẫu giáo đã bị hiểu lầm hoặc áp dụng sai lệch. Cụ thể, những kết quả nghiên cứu nhằm khám phá quá trình hoạt động của não bộ con người và đáp ứng nhu cầu khoa học lại bị sử dụng để tiếp thị các sản phẩm hứa hẹn biến một đứa trẻ bình thường trở thành siêu nhân tí hon.
BỆNH THÀNH TÍCH VÀ NHỮNG TUỔI THƠ BỊ ĐÁNH CẮP
Các phụ huynh không muốn tham gia vào cuộc chạy đua tìm kiếm cơ hội, các hoạt động tăng cường phát triển trí tuệ cho con trẻ thường cảm thấy rất lo lắng khi các bậc cha mẹ khác đang sôi sục chạy đua nuôi con thành thiên tài. Khi việc làm cha làm mẹ đang ngày càng nặng tính cạnh tranh thì càng nhiều bậc phụ huynh sợ con mình sẽ bị tụt hậu nếu không nắm bắt mọi cơ hội.
Một người bạn của chúng tôi sắp chuyển đến sinh sống ở vùng ngoại ô Tucson, bang Arizona để điều hành một trường mẫu giáo. Ngôi trường cô ấy hiện công tác có một "giáo trình đặc biệt": những môn học ở đây đều phục vụ cho sở thích của trẻ em và thiên về tính ứng dụng hơn là lý thuyết. Cô nói: "Khi đưa các phụ huynh đi tham quan ngôi trường ấy, tôi thường bảo mục tiêu của chúng tôi không phải là ra các bài tập trên giấy mà hướng dẫn trẻ các bài tập kỹ năng. Phụ huynh bèn hỏi liệu trẻ có được chuãn bị tốt để vào lớp 1 không. Tôi liền trả lời: 'Có' và giải thích rằng ở đây, trẻ sẽ có cơ hội tha hồ khám phá và thỏa mãn trí tò mò. Họ gật gù chấp nhận câu trả lời trên. Nhưng nửa tiếng sau, họ lại quay sang hỏi tôi: 'Tại sao học sinh ở đây không được hướng dẫn cách sử dụng máy vi tính?', 'Tại sao lại không học đọc?'. Là một nhà sư phạm, tôi biết các khối xếp hình mà trẻ đang chơi cũng chính là những viên gạch nền tảng cho văn chương, toán học và các kiến thức khác, nhưng phụ huynh cứ khăng khăng: 'Trẻ ở đây chỉ toàn chơi và chơi. Chúng tôi muốn con mình phải làm việc cơ!'".
Dù có niềm tin vững chắc với hướng đi của mình nhưng cô ấy cũng bắt đầu cảm thấy áp lực trong việc phải dạy con cái của mình như thế nào cho phải. "Ở ngôi trường tôi sắp đến công tác, tiếng nói của phụ huynh rất có trọng lượng và họ thường áp đặt rất nhiều áp lực cho con em. Tôi vẫn biết mình cần 'vững như kiềng ba chân', nhưng nếu tất cả đứa trẻ xung quanh đều biết chơi đàn violon ngay từ lúc mới 4 tuổi thì tôi không chắc mình có nghi ngờ những quyết định và việc làm của vợ chồng tôi trong vấn đề giáo dục trẻ hay không".
Một người bạn khác của chúng tôi, hiện có một bé trai 9 tuổi và bé gái 7 tuổi, vừa dọn đến một khu sầm uất mới xây ở San Diego. Cô kể về mức độ cạnh tranh giữa những người ở đây như sau: "Hơn một nửa trẻ con từ 5 - 12 tuổi có gia sư riêng sau giờ học, không phải để đáp ứng yêu cầu học tập của nhà trường mà là để luôn dẫn đầu lớp!".
Nhận thấy rõ nỗi lo âu của các phụ huynh trong chuyện học hành của con cái, những công ty như Kaplan và Princeton Review, chuyên cung cấp dịch vụ luyện thi các chứng chỉ cần thiết trong các kỳ tuyển sinh dành cho học sinh cấp 2, cấp 3, đã nhanh nhẹn mở rộng dịch vụ sang cả đối tượng trẻ mẫu giáo. Hiện nay, những tài liệu của họ nhằm giúp trẻ cải thiện điểm số trong các kỳ thi hàng năm đã được sử dụng phổ biến tại các trường công như một phần của đạo luật Không để trẻ nào bị tụt hậu (No Child Left Behind Act) của Tổng thống George W. Bush.
Là những chuyên gia về sự phát triển của trẻ, chúng tôi thường xuyên nhận được các cuộc gọi từ những phụ huynh muốn con mình làm bài trắc nghiệm chỉ số thông minh IQ, không phải vì sợ con kém thông minh mà cái chính là muốn chứng nhận tài năng của con. Bên cạnh những mối lo toan làm sao để có nhà cao cửa rộng, xe hơi đời mới, nội thất sang trọng... thì trí tuệ của con cái là một mối chú tâm khác của người lớn hiện nay bởi áp lực nặng nề "phải bằng chị bằng em".
Khi cha mẹ lơ là việc chăm sóc thế giới tình cảm, cảm xúc tuổi thơ của trẻ thì chính trẻ sẽ phải trả giá cho sự vô tâm ấy. Những áp lực chất chồng của cuộc sống hiện đại khiến phụ huynh lúc nào cũng sống trong tâm trạng phòng thủ. Chúng ta muốn con mình phải thông minh xuất chúng để mọi cánh cửa đại học đều mở rộng chào đón con, mọi công ty đều phải trải thảm đỏ mong chờ con đầu quân.
Còn chuyện vui chơi ở trẻ thì sao? Dẫu sao thì đó cũng chỉ là hai từ đơn giản: vui chơi! Năm 1981, trung bình một đứa trẻ trong độ tuổi đi học có đến 40% quỹ thời gian mỗi ngày để vui chơi. Đến năm 1997 thì con số này chỉ còn lại 25%. Không chỉ thế, 40% các trường nhỏ tại Mỹ còn bỏ luôn cả giờ giải lao.
Không chỉ phải chạy đua với thời gian biểu rất sít sao, trẻ con ngày nay còn phải gánh chịu nạn "học vượt lớp", tức là trước khi vào lớp 1, trẻ phải biết đọc, biết viết hẳn hoi! Sự thật là thế! Ngay từ mẫu giáo, trẻ đã được dạy các kỹ năng mà trước đây chỉ có thể được rèn luyện khi vào lớp 1. Thậm chí, nhiều trường mẫu giáo còn yêu cầu trẻ phải biết đọc mới được nhận vào học, mặc kệ nhiều chuyên gia về trẻ em cho rằng cần cho trẻ đang độ tuổi đi nhà trẻ, mẫu giáo tha hồ khám phá, trải nghiệm cuộc sống thông qua các trò chơi và xây dựng quan hệ với mọi người xung quanh.
Chẳng trách trẻ con ngày nay bị suy nhược tinh thần và lo âu quá sức. Học viện nghiên cứu về tâm thần ở trẻ em và thanh thiếu niên (The American Academy of Child and Adolescent Psychiatry) của Mỹ cho biết, "nước Mỹ có đến 3,4 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị suy nhược thần kinh, chiếm 5% tổng số người trẻ tuổi". Một số trường hợp bị suy nhược nghiêm trọng đã dẫn đến tử vong. Từ năm 1980 đến năm 1997, số trẻ em từ 10 - 14 tuổi tự tử đã tăng lên đáng kinh ngạc: 109%!
Bên cạnh đó, chỉ số lo âu của trẻ cũng tăng rõ rệt từ những năm 50. Ngày nay, trẻ em 9 tuổi đã bắt đầu cảm thấy lo lắng khi phải chịu quá nhiều áp lực. Một số nghiên cứu cho thấy ngày càng có nhiểu trẻ bị căng thẳng bởi áp lực thi cử, có thể vì số lượng bài thi ngày càng tăng và những mong đợi quá cao xa của phụ huynh. Dĩ nhiên, sự lo lắng này ảnh hưởng nhất định đến việc học của trẻ. Ngoài ra, trẻ còn có những nỗi lo lắng khác bởi ít tiếp xúc với cha mẹ (trẻ thường cảm thấy an toàn khi ở cạnh gia đình). Chưa hết, nhiều trẻ còn cảm thấy âu lo khi môi trường sống xung quanh ngày càng có những mối đe dọa như tệ nạn xã hội, tội phạm, tình trạng ly hôn, bạo hành.
Các chuyên gia tâm lý cũng nhận thấy trẻ em ngày càng bị ám ảnh nhiều hơn, đặc biệt là bị ám ảnh về trường học và sự suy kém thể chất. Giáo sư Jack Wetter - một chuyên gia tâm lý và là Giám đốc khoa Tâm lý trẻ em của Đại học UCLA4 - cho biết: "Tôi thấy trẻ em ngày nay bận bịu đến mức không còn thời gian vui chơi, giải trí. Cứ đến giữa tháng ba, các bé lại căng thẳng với các kỳ thi xét tuyển vào những trường mầm non, mẫu giáo tư thục... Nhiều cô cậu bé đến văn phòng của tôi và than vãn rằng vừa bị trường nào đó từ chối nhận vào học!"
Từ lâu, những chuyên viên trị liệu đã biết chính phụ huynh là nguyên nhân khiến trẻ lo lắng. Một khi đã đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc cho những chương trình phát triển năng khiếu của con cái, phụ huynh luôn mong đợi có được "lợi nhuận". Trong khi đó, trẻ con luôn nơm nớp lo sợ học hành thất bại. Lúc nào mọi người cũng tập trung vào kết quả học tập, cụ thể là điểm số các bài kiểm tra, là lời phê của giáo viên.. thay vì quan tâm những gì trẻ đang trải nghiệm và cần có. Đứa trẻ có thể tự hỏi: "Mình bị làm sao mà lại cần giúp đỡ thế này?". Việc ép uổng trẻ học hành chỉ khiến trẻ nghĩ chỉ có chuyện học là quan trọng bậc nhất, hơn cả những khát khao khám phá tự nhiên, tìm hiểu cuộc sống để thỏa mãn trí tò mò.
Một vấn đề khác của bệnh thành tích của người lớn chính là quá chú trọng vào chỉ số thông minh (IQ) của trẻ, đến nỗi quên mất một khía cạnh không kém quan trọng là chỉ số cảm xúc (EQ). Nhà tâm lý học Daniel Goleman, người đồng sáng lập Phòng tìm hiểu về cảm xúc và xã hội (Collaborative for Social and Emotional Learning) tại Trung tâm nghiên cứu về trẻ em của Đại học Yale, đã gọi tên vấn đề này trong tác phẩm mang ý nghĩa khai phá của ông: "Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ" (tạm dịch: Vì sao chỉ số cảm xúc (EQ) lại quan trọng hơn chỉ số thông minh (IQ)?)
Theo giáo sư Goleman, cảm xúc là cốt lõi của kỹ năng sống thông minh. Ông chỉ ra rằng, có một yếu tố quyết định trong việc một người có chỉ số IQ cao nhưng thường mắc lỗi, nhầm lẫn và một người có chỉ số IQ trung bình nhưng lại thành công. Đó chính là "sự thông minh về mặt cảm xúc". Sự thông minh ấy gồm tinh thần tự chủ, lòng nhiệt tình, sự kiên định và khả năng tự phát triển bản thân.
"Sự thông minh về mặt cảm xúc" cũng chính là điểm cốt lõi của ý chí và tính cách. Những người bốc đồng, thiếu tự chủ có thể có những hành vi không hợp với đạo lý. Một đặc điểm chính yếu khác thể hiện "sự thông minh về mặt cảm xúc" là khả năng cảm thông với người khác. Khả năng này được cụ thể hóa bằng việc đọc hiểu được cảm xúc, biết thông cảm, biết nổi giận đúng lúc, đúng nơi và hợp lý.
Trong quan hệ cha mẹ và con cái, khái niệm "thông minh về mặt cảm xúc" được thể hiện ngay trong những niềm vui, niềm hân hoan, gắn kết của mối quan hệ này! Đó cũng chính là nền tảng để trẻ có khởi đầu tốt nhất khi bước vào đời. Rất đơn giản! Bạn chỉ cần dành thời gian chơi đùa, trò chuyện với con về những gì xảy ra trong thế giới của con, cảm nhận và tận hưởng tình cảm ruột thịt. Vậy là bạn đã làm được điều tốt đẹp nhất mà các bậc cha mẹ có thể làm để giúp con phát triển trí tuệ, cảm xúc, đảm bảo con sẽ thành công trong tương lai.
CÁCH TỐT HƠN ĐỂ NUÔI DẠY TRẺ THÔNG MÌNH
Trong quyển sách Đứa trẻ sống vội, giáo sư David Elkind viết: "Trước đây khái niệm tuổi thơ vốn vô cùng quan trọng trong đời sống người Mỹ, nhưng hiện nay khái niệm ấy đang có nguy cơ bị xóa sổ ngay trong xã hội do chúng ta tạo ra. Trẻ em ngày nay đã trở thành những nạn nhân vô tình của những căng thẳng quá mức bởi những đổi thay chóng mặt và hoang mang của xã hội cùng với những mong đợi không có điểm dừng của phụ huynh".
Là những chuyên gia về sự phát triển của trẻ, chúng tôi rất lo lắng khi thấy sự lo âu của trẻ đã ảnh hưởng đến xã hội như thế nào. Dĩ nhiên, ai cũng muốn con mình trở thành những học sinh ưu tú, nhưng không vì thế mà chúng ta "nhào nặn" đầu óc của trẻ bằng bất cứ giá nào. Áp lực phải làm cho trẻ ngày càng thông minh hơn thật vô cùng tai hại bởi nó chứa đựng hiểm họa hủy diệt những năm tháng tuổi thơ, vốn là điều hết sức quan trọng trong quá trình phát triển về mặt nhận thức, tình cảm và xã hội của một con người.
Khi làm cho trẻ quen bị lệ thuộc vào người lớn từ chuyện lên kế hoạch sinh hoạt đến giải trí mỗi ngày, chúng ta đã đồng thời tước đoạt của trẻ niềm vui được sáng tạo các trò chơi và khả năng làm chủ bản thân, tính độc lập. Thật đáng lo ngại khi đó lại chính là những điều mà trẻ cần để có thể tận hưởng việc làm chủ cuộc sống trong tương lai. Khái niệm tận hưởng những trò vui chơi, những khoảnh khắc nô đùa bị vứt vào xó. Khái niệm thời gian chết - tức không làm gì cả, chỉ hồi tưởng lại những gì đã xảy ra với mình và có dịp được là chính mình - dường như bị "dán nhãn" lập dị giữa xã hội chỉ biết cuống quýt chạy theo thành tích.
Các bậc phụ huynh cũng đánh mất những cơ hội quý giá trong đời khi ngày ngày chỉ chú tâm vào việc thúc đẩy con cái phát triển. Giai đoạn phát triển trí tuệ đầu đời của trẻ thường vượt ngoài sức tưởng tượng của chúng ta, và không gì tuyệt vời hơn khi được chứng kiến sự phát triển đó ở con mỗi ngày. Thế mà rất nhiều phụ huynh lại đang bỏ lỡ cơ hội độc nhất này chỉ vì quá chú trọng vào thành tích.
Trong thực tế, những yếu tố thiết yếu giúp trẻ phát triển lành mạnh trí tuệ và cảm xúc chính là "mối quan hệ yêu thương, tương tác với cha mẹ hoặc người chăm sóc", theo nghiên cứu mở rộng do Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia trực thuộc Viện Y Khoa Mỹ ghi nhận trong bản báo cáo có nhan đề From Neurons to Neighborhoods (tạm dịch: Từ các tế bào thần kinh đến quan hệ láng giềng). Chỉ một hoạt động đơn giản như cùng rửa chén với trẻ cũng đã là cơ hội tương tác đầy ý nghĩa giữa hai mẹ con. Những câu chuyện thường nhật mà bạn chia sẻ với con sẽ góp phần giáo dục về thế giới và bản thân trẻ. Cha mẹ cần giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của những sự kiện xảy ra trong ngày, giúp trẻ giải tỏa những rối rắm, gút mắt trong tình cảm. Cha mẹ cũng giống như những "bộ lọc", chắt lấy những thông tin cần thiết và lọc bỏ, ngăn chặn những điều phức tạp mà trẻ chưa đủ sức đối diện (ví dụ như một bộ phim kinh dị, tin tức chính trị buổi tối trên ti vi.).
Những trao đổi qua lại giữa cha mẹ và con cái còn giúp trẻ tự nhiên phát huy những kỹ năng trí tuệ. Trong những cuộc trò chuyện, cha mẹ hãy khuyến khích trẻ thoải mái kể lại những điều xảy ra trong ngày, giúp trẻ xâu chuỗi các sự việc và nắm bắt ý nghĩa của những điều đã xảy ra. Đó là một trò chơi thú vị và rất có ích khi trẻ tới tuổi đến trường. Việc mô tả lại "những gì đã xảy ra" còn giúp trẻ luyện trí nhớ và kỹ năng dựng lại "kịch bản" cho những sự kiện đã xảy ra. Điều này giúp trẻ hiểu và diễn đạt được những gì đã trải nghiệm, hay nói cách khác, trẻ sẽ suy nghĩ và học hỏi để từ đó gia tăng vốn từ một cách tự nhiên, vui vẻ.
Một nghiên cứu của tác giả Kathy Hirsh-Pasek cho thấy, đến thời điểm trẻ vào tiểu học thì hầu như không phân biệt được mức độ thông minh giữa nhóm trẻ từng học các lớp chuyên, lớp năng khiếu với nhóm trẻ đi học mẫu giáo thông thường. Song, vẫn có một điểm khác biệt giữa hai nhóm trẻ này: những trẻ trong nhóm 1 thường lo lắng, kém sáng tạo hơn trẻ nhóm 2.
Một nghiên cứu khác cũng cho thấy việc tham gia các lớp học mầm non chú trọng cách dạy "cầm tay chỉ việc" với những kiến thức "uyên bác" sẽ khiến trẻ dễ bị căng thẳng hơn. Vì sao? Có thể do trẻ cứ phải giả vờ như đang chơi đùa vô tư. Có thể do trẻ bị áp lực phải ghi nhớ các sự kiện ngẫu nhiên. Dẫu thế nào thì trẻ vẫn là những nạn nhân tội nghiệp của gánh nặng học tập từ trước khi chúng sẵn sàng tiếp nhận giáo dục.
Với quyển sách này, chúng tôi hy vọng sẽ giúp những bậc phụ huynh thoát khỏi căn bệnh thành tích. Mục tiêu của chúng tôi là mang lại cho các bậc phụ huynh, thầy cô và những nhà làm chính sách giáo dục một cái nhìn bao quát và những khái niệm cần thiết để có cách làm hiệu quả nhất trong việc giáo dục con em mình. Đây cũng là nỗ lực chống lại làn sóng bệnh thành tích và thói quen thúc ép con trẻ học hành.
Một khi đã am hiểu sự phát triển trí tuệ của trẻ, người lớn sẽ có thể song hành một cách đồng điệu với cách thức học hỏi và tiềm năng phát triển tự nhiên của trẻ, từ đó tìm được những thời điểm thích hợp để giúp trẻ tích lũy những kiến thức thật sự chứ không chỉ là những sự kiện rời rạc phải cố nhét vào đầu.
NGUYÊN TẮC MỚI CHO CÁC BẬC PHỤ HUYNH: NGẪM NGHĨ, KHÁNG CỰ VÀ TẬP TRUNG VÀO ĐÌỀU CỐT LÕI
Chúng tôi hiểu các bậc phụ huynh, thầy cô giáo và những người làm chính sách giáo dục cần một nguyên tắc mới để vượt qua "cơn nhiễu loạn" những lời khuyên nuôi dạy trẻ em. Họ cần một cách nào đó để đạt được sự cân bằng. Và theo chúng tôi, bạn hãy bắt đầu với nguyên tắc gồm 3 bước: "Ngẫm nghĩ - Kháng cự - Tập trung vào điều cốt lõi". Nguyên tắc này hoạt động theo phương thức sau:
Lần sau, nếu trông thấy một bài báo dành cho phụ huynh hoặc nghe nói về một nghiên cứu mới nhất liên quan đến sự phát triển của trẻ em tại một cuộc họp báo hay buổi thuyết trình thì bạn đừng vội chộp ngay bút và hí hoáy ghi ngay những điều mình cần thay đổi, mua sắm thêm hay bổ sung thêm vào thời khóa biểu vốn đã chật cứng của con mình. Thay vào đó, bạn hãy dành chút thời gian để làm những việc sau:
• Ngẫm nghĩ: Hãy thử nghĩ xem, bạn có nên làm theo những gì họ đang nói hay có nên tiếp tục chịu đựng những áp lực mà nền văn hóa của chúng ta đang đặt lên vai những người làm cha làm mẹ. Hãy tự hỏi: "Liệu khóa học này, lớp năng khiếu hay hoạt động này có đáng để con mình nhín bớt thời gian vui chơi để vất vả đi lại, theo đuổi; còn mình thì tốn thêm một khoản tiền?". Ít ra thì chút thời gian ngẫm nghĩ ấy cũng giúp bạn chuyển sang bước tiếp theo, đó là Kháng cự.
• Kháng cự: Tức là chống lại cảm giác thấy mình can đảm và đáng khen! Kháng cự nghĩa là không cho bản thân hành động điên cuồng, là để thời gian làm dịu mọi thứ. Kháng cự nghĩa là bạn "nói không" (chẳng hạn như: "Cảm ơn cô đã gợi ý về các hoạt động ấy! Nhưng có lẽ tôi sẽ không.).
Khi làm được điều này tức là bạn đã làm được một điều có cơ sở khoa học đựơc trình bày trong quyển sách này: ít hơn vẫn tốt hơn. Bởi việc "người lớn hóa" trẻ con, bắt chúng sống vội vã chẳng phải là chọn lựa hay ho nếu không muốn nói là đang đánh cắp một tuổi thơ. Để được hạnh phúc, thông minh, dễ dàng thích nghi với cuộc sống, trẻ con không cần tham dự tất cả lớp học hay sở hữu mọi món đồ chơi giáo dục.
Tuy nhiên, chúng tôi vẫn biết bạn sẽ cảm thấy có lỗi khi kháng cự lại thôi thúc bản thân như thế. Đó là lý do bạn cần chuyển sang bước thứ 3.
• Tập trung vào điều cốt lõi: Là tự khẳng định với bản thân rằng bạn đã làm đúng, bạn biết rằng điều quan trọng nhất đối với trẻ nhỏ là vui chơi chứ không phải lao động trí óc. Suy cho cùng, vui chơi mới chính là việc trẻ con nên làm nhiều nhất. Dù quyết định này trước hết có thể khiến bạn thấy có lỗi, lo lắng, nhưng rồi bạn sẽ hiểu rằng mình đang làm điều tốt nhất cho con. Cách tốt nhất để thực hiện bước này chính là cùng chơi đùa với con. Trong những giây phút ấy, bạn hãy quan sát niềm vui sướng, hứng khởi trên gương mặt bé, và đừng quên giúp bé khám phá thêm nhiều điều giản dị mà vô cùng tuyệt diệu của cuộc sống rộng lớn.
Quyển sách này sẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện 3 bước trên. Đây cũng chính là phương thức nuôi dạy con theo cơ sở khoa học rất khác biệt so với bất kỳ quyển sách nào khác dành cho phụ huynh hay người làm công tác giáo dục. Dựa trên những nghiên cứu về sự phát triển của trẻ, phương thức này giúp bạn thôi vất vả lái xe như con thoi mỗi ngày để đưa đón bé đến các lớp học chính khóa và ngoại khóa, cũng sẽ không còn phải băn khoăn điều gì là tốt nhất cho con mình.
Điều chúng tôi muốn nói với các bậc phụ huynh bận rộn chính là: trẻ con cần có thời gian để vui chơi cùng cha mẹ (cùng các thầy cô giáo hay người chăm sóc trẻ). Nghiên cứu cho thấy trí thông minh của trẻ được đánh thức chính trong quá trình tương tác thông thường giữa trẻ và người lớn hay các hoạt động thường nhật có mục đích. Phụ huynh có thể dễ dàng giúp trẻ nuôi dưỡng lòng tự tin, phát triển tối đa năng lực bản thân thông qua các hoạt động mang tính thử thách nhẹ nhàng (chứ không quá mức). Môi trường vui chơi, những cơ hội học hỏi ngẫu nhiên chính là chìa khóa tạo nên một đứa trẻ thông minh, giàu tình cảm và hạnh phúc. Và niềm hạnh phúc của trẻ tất nhiên sẽ lan truyền mạnh mẽ đến các đấng sinh thành.
NHỮNG ÍCH LỢI CỦA QUYỂN SÁCH
Trong quyển sách này, chúng tôi sẽ đưa ra những đề nghị thực tế, hữu ích dựa trên cơ sở khoa học, chẳng hạn như các trò chơi, những bài tập thực nghiệm mà bạn có thể cùng làm với trẻ trong thực tế. Có thể bạn sẽ nhìn thấy chính mình trong những tình tiết hư cấu trong quyển sách này, bởi đó là kết quả tổng hợp từ cuộc sống của chúng tôi, của bạn bè và những người chúng tôi quan sát. Nếu bạn có cảm giác đang thấy hình ảnh của người hàng xóm trong quyển sách này và tự nhủ: "Mình biết có những người như thế!" thì đơn giản là rất nhiều người đang sống theo khuôn mẫu chung.
Trong phần "Góc rèn luyện" ở cuối mỗi chương sách, chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của những trải nghiệm đơn giản, đời thường trong việc học hỏi của trẻ. Trong khi đó, phần "Khám phá những kỹ năng tiềm ẩn" sau các dẫn chứng khoa học sẽ cho bạn cơ hội trở thành một "nhà nghiên cứu" để khám phá những khả năng tiềm ẩn của con mình. Khi quan sát hành vi của con, chúng ta sẽ biết khi nào là lúc trẻ lĩnh hội nhiều nhất những gì được chỉ dẫn. Mỗi chương sách đều nêu lên những hoạt động vui tươi, ít tốn kém và các ý tưởng thực hành giúp trẻ phát triển, góp phần giảm những áp lực không cần thiết lên phụ huynh, thầy cô giáo và cả chính trẻ.
Bạn có thể đọc không theo thứ tự các chương sách mô tả những khả năng riêng của trẻ (văn chương, toán học.). Đây cũng là nội dung giúp bạn thêm hứng thú khi quan sát những gì con bạn làm. Tuy vậy, tất cả mọi chương sách đều hướng đến ý tưởng chủ đạo của chương 9, đó là tập trung tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, vốn cũng là chủ đề chính của quyển sách. Vui chơi cũng quan trọng chẳng kém học hành, thế nhưng, chỉ có thể bằng vui chơi, ta mới có thể trả lại tuổi thơ cho con. Chương sách cuối sẽ tổng kết mọi ý chính và trao cho các bậc phụ huynh những công cụ hữu ích để áp dụng các nguyên tắc vào thực tiễn để giáo dục trẻ hiệu quả nhất.
Vậy phải làm sao để tất cả những nguyên tắc này phát huy hiệu quả cao nhất? Lấy ví dụ việc trẻ học toán trong giai đoạn đầu. Nhiều phương pháp giáo dục mới khuyến khích người lớn sử dụng các băng hình để dạy toán cho trẻ. Có vô số game vi tính và băng hình theo khuôn mẫu được sử dụng để kích thích trẻ nhỏ trước tuổi đi mẫu giáo làm quen với môn toán. Tuy nhiên, theo nhiều kết quả nghiên cứu thì cách tốt nhất để học các con số lại chính là các vật thể mà trẻ có thể sờ nắn được. Chẳng hạn, chất thêm khối gỗ để xem chồng gỗ có thể chịu được bao nhiêu khối gỗ mới ngã chính là toán học. Bạn không cần lo thiếu vắng "yếu tố giáo dục" trong trò chơi này. Chỉ cần chú ý đến sở thích toán học của con trẻ thì chơi đùa với trẻ như thế sẽ giúp nuôi dưỡng khả năng học toán và phát huy tính tò mò, khám phá của trẻ.
Quyển sách này còn giúp bạn nhìn nhận cuộc sống ở những góc độ hoàn toàn khác. Bạn sẽ thấy cơ hội học hỏi có ở mọi nơi, mọi lúc. Bạn sẽ nhìn thấy hình chữ nhật trong các khối nhà, hình lục giác trong những bảng hiệu giao thông trên đường phố và các con số thì xuất hiện đầy rẫy khắp nơi.
Khi bạn chia khoai tây chiên cho các con và tính toán sao cho các phần đều nhau thì đó chính là lúc bạn đang chơi trò toán học với trẻ. Hay khi bạn đặt một chiếc khăn giấy trên bàn cho mỗi người tức bạn đang thể hiện mối tương quan một - chọi - một. Hoặc khi đặt cuốn sách trở lại chỗ cũ tức là bạn đang phân loại sách. Chúng ta cần nhìn thế giới qua lăng kính trẻ thơ và nắm bắt được những cơ hội tự nhiên để giúp chúng học hỏi.
Khi nhận thức được rằng thế giới luôn đầy ắp cơ hội học hỏi và giao tiếp xã hội, chúng ta sẽ có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn. Cho trẻ lên 2, lên 3 làm quen với các tranh ảnh trực quan hoặc nhất định phải cho thai nhi nghe nhạc Mozart chẳng khác nào bạn bấm nút "tua nhanh" thay vì thưởng thức bộ phim. Buộc trẻ con phải sống vội vã, bận rộn tức là bạn đang liều lĩnh tước đoạt của chúng ước muốn học hỏi tự nhiên và tệ hơn là dễ khiến trẻ rơi vào âu lo, trầm cảm, phiền muộn.
Tuổi thơ là tuổi khám phá thế giới và khám phá chính những khả năng của bản thân. Hành trình thú vị ấy không thể diễn ra trong các buổi học gò bó ở lớp, trên màn hình máy vi tính hay các hộp đựng tranh ảnh trực quan.
Tác phẩm này chứa đựng thành quả của hàng ngàn nhà khoa học đã dày công nghiên cứu và cộng tác với chúng tôi để mang lại cho bạn những thông tin hữu ích. Họ đã cống hiến cả cuộc đời với ước mong tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn cho con cái của chúng ta.
Chúng tôi rất mong bạn sẽ chung tay mang lại những cơ hội trưởng thành tuyệt vời cho thế hệ tương lai, đồng thời giảm bớt lo lắng, căng thẳng cho các phụ huynh rằng nhất định phải tạo ra những thiên tài Einstein tí hon.
Chúng tôi cũng hy vọng bạn cảm thấy thích thú khi hiểu được những vấn đề cốt lõi trong việc giáo dục trẻ em được trình bày trong quyển sách này. Đó cũng chính là những điều chúng tôi đã thông suốt và khao khát sẻ chia. Kiến thức này sẽ giúp bạn kiến tạo lại cho con mình một tuổi thơ mới mẻ, vui tươi, hữu ích, chuẩn bị hành trang cho con trở thành những công dân trưởng thành, hạnh phúc, thông minh và có đời sống tình cảm phát triển phong phú, lành mạnh.