VIII. Làm thế nào để xác nhận một người đã chứng đắc quả vị A la hán? - Kinh Sáu Thanh Tịnh

Tứ thiền, tam minh xác nhận tính giác viên mãn của người tự tuyên bố mình đã chứng đắc quả vị A la hán.

Sáu câu hỏi ấn chứng một người đã thành A la hán.

Kinh Sáu Thanh Tịnh tương đương với Kinh Thuyết Trí trong Trung A Hàm Hán dịch. Đức Phật tự thuyết với một nhóm Tỳ kheo làm thế nào để xác nhận việc một vị tự tuyên bố đã chứng đắc quả vị A la hán.

Khi có Tỳ kheo tuyên bố đã chứng đắc quả vị A la hán, những Tỳ kheo khác nghe thấy thông tin này không nên công nhận hay phủ nhận ngay thành tựu của vị đó. Đức Phật nói cho các Tỳ kheo biết có thể dùng sáu vấn đề sau để xác định một Tỳ kheo có chứng đắc quả vị A la hán hay không.

Bản Hán dịch lấy góc độ tự tuyên bố chứng đắc quả vị A la hán để đặt tên kinh, dịch là Kinh Thuyết Trí. Trí ở đây là để chỉ Cứu cánh trí, cũng chính là quả vị A la hán. Trong tiếng Pāli, Trí là aññā. Thuyết trí là aññāṁ byākaroti, cũng tức là công khai nói rằng bản thân mình đã chứng đắc Cứu cánh trí.

Vấn đề thứ sáu trong sáu vấn đề là làm thế nào để biết một người đã diệt trừ được hết “Ta là người làm”, “Cái thuộc của ta là người làm”, tiềm phục mạn (hoặc mạn tùy miên, tùy hành mạn, hoặc mạn sử) trong tất cả các tướng. (Kathaṁ jānato kathaṁ passato imasmiṁ ca sa- viññāṇake kāye ba- hiddhā ca sabba-nimittesu ahaṁkāra-mamaṁkāra- mānânusayā susamūhatā ti?). Thế Tôn dạy rằng phải tu tập chứng nhập tứ thiền, cuối cùng là chứng đắc tam minh và dùng giải thoát tri kiến để đoạn trừ “Ta là người làm”, “Cái thuộc của ta là người làm” và tiềm phục mạn.

Đọc nhiều hơn

1. Trung Nikāya Pāli, Kinh Sáu Thanh Tịnh, M.III.29~37, Majjhima Nikāya no.112 Chabbisodhana Sutta.

2. Bản Hán dịch Trung A Hàm, Kinh Thuyết Trí, T01.732a~734a.

3. Bản dịch tiếng Anh. The Sixfold Purity, The Middle Length Discourses of the Buddha, trang 903~912, Tỳ kheo Ñāṇamoli and Tỳ kheo Bodhi dịch, Sri Lanka: BPS: 1995.

Lời kết

Bảy kinh này, từ Kinh Bhaddali ghi chép về việc các đệ tử của Đức Phật nên hình thành các thói quen sinh hoạt, đến Kinh Devadaha nói về sự so sánh giữa phương pháp tu tập của đạo Phật và các đạo khác, Kinh Kandaraka đề cập đến toàn bộ quá trình tu học của các đệ tử Phật, Đại Kinh Xóm Ngựa thuật lại các yếu tố để trở thành một Sa môn chân chính, Kinh Hữu Học liệt kê các nội dung tu học mà một bậc hữu học cần có, Đại Kinh Đoạn Tận Ái chỉ ra một cách cụ thể phương pháp đoạn trừ ái, Kinh Sáu Thanh Tịnh cuối cùng là hướng dẫn cách làm thế nào để xác nhận một người tự xưng đã chứng đắc quả vị A la hán. Bảy kinh này được sắp xếp tuần tự như trên, điểm thống nhất của chúng là chỉ nhắc đến tứ thiền, tam minh và giải thoát tri kiến.

Các kinh này tuy rất quan trọng trong việc tìm hiểu con đường thành Phật nhưng không hề nhắc đến tứ vô sắc định và tưởng thọ diệt định. Đây là điều chúng ta phải đặc biệt chú ý. Khi đọc đến các kinh điển về tứ vô sắc định và tưởng thọ diệt định ở đoạn sau của sách, chúng ta có thể so sánh, quan sát, phân tích, tiến thêm một bước là phân biệt vai trò của tứ vô sắc định, tưởng thọ diệt định trên con đường giải thoát.