Trẻ sinh đôi, sinh ba, sinh tư,…

Đối với những trẻ sinh đôi hoặc nhiều hơn nữa (sinh ba, sinh tư…), có rất nhiều vấn đề đặc biệt cần quan tâm. Nếu sinh đôi hoặc sinh ba trở lên, tuy có cực nhọc và bận rộn hơn gấp đôi ba lần, song có một điều chắc chắn rằng bà mẹ nào cũng có chút tự hào về các con của mình. Tuy nhiên, những đứa trẻ này sẽ gặp một số bất lợi, mà các bậc cha mẹ phải nỗ lực rất nhiều mới giúp bé phát triển tốt được.

Thuận lợi và bất lợi

Đối với những bậc cha mẹ thì không có niềm hạnh phúc nào bằng khi nhìn thấy các con sinh đôi của mình chơi chung với nhau. Tuy nhiên, do lúc nào bên cạnh bé cũng có sự hiện diện của người anh, chị hay em song sinh để cùng vui chơi nên điều này có thể khiến cho bé giảm khả năng thích nghi ngoài xã hội, đồng thời có thể giảm khả năng học tập của bé nữa. Đôi khi những đứa trẻ sinh đôi lại chậm biết nói hơn hoặc bé có giai đoạn tập nói lâu hơn so với những đứa trẻ khác. Một trong những nguyên nhân chính là do cách phát âm sai hoặc hiểu sai cứ lặp đi lặp lại nhiều lần giữa những đứa trẻ sinh đôi. Điều này một phần do chúng có thời gian trò chuyện với nhau nhiều hơn là trò chuyện với người lớn.

Bạn có thể khuyến khích bé phát triển khả năng ngôn ngữ bằng cách dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện riêng với từng bé. Dù hai bé đang ở cạnh nhau hay xa nhau, lúc bạn nói chuyện với bé nào thì phải giữ ánh mắt nhìn với bé đó. Đồng thời, nên gọi đúng tên từng bé lúc trò chuyện, lý tưởng nhất là gọi tên bé ngay từ đầu mỗi câu nói giống như đó là một “lời nhắc” giúp bé chú ý nhiều hơn đến lời nói của bạn.

Cần dạy bé biết cách tập trung khi trò chuyện hay làm bất cứ việc gì. Các bé sinh đôi ít khi tập trung chơi một đồ chơi nào đó được lâu, vì hầu như lúc nào người anh em sinh đôi với bé cũng sà vào đòi chơi chung. Chính vì vậy, những trẻ sinh đôi thường gặp khó khăn trong việc duy trì khả năng tập trung. Lúc này, bạn cần dành thời gian để có thể chơi riêng với từng bé. Thỉnh thoảng, dẫn riêng từng bé đi dạo ngoài trời với bạn, nếu được.

Giúp bé tự khẳng định bản thân

Đối xử với bé như từng cá nhân riêng biệt sẽ mang lại nhiều lợi ích trước mắt cũng như về lâu dài. Chẳng hạn:

- Bé sẽ phát triển tốt khả năng ngôn ngữ và kỹ năng xã hội.

- Cải thiện hành vi của bé, đồng thời khi muốn thưởng hay phạt bé, bạn cũng dễ thực hiện hơn.

- Bé ít ganh đua và tranh giành nhau hơn.

- Sau này, bé đi học sẽ đạt kết quả tốt hơn.

- Bé lớn lên và chuyển tiếp vào tuổi thiếu niên, thanh niên dễ dàng hơn.

- Bé lớn lên sẽ trở thành người hữu dụng.

Anh em sinh đôi

Nuôi dưỡng và dạy dỗ để bé trở thành một cá nhân thực thụ là một thử thách lớn, đặc biệt trong trường hợp anh em sinh đôi hoặc sinh ba trở lên. Các bé sinh đôi sẽ lớn lên, trưởng thành và học cách ứng xử như từng cá nhân riêng biệt, đồng thời trong quá trình phát triển, chúng phải có thêm một nhiệm vụ là phát triển khác với người anh em sinh đôi của mình, đó là nét đặc trưng riêng của mỗi cá nhân. Quá trình này còn được gọi là “sự khẳng định bản thân”. Nếu bạn nuôi dạy những trẻ sinh đôi theo cách xem chúng là một thực thể duy nhất, hoàn toàn giống hệt nhau, thì sẽ xảy ra xung đột với quá trình tự khẳng định này của mỗi bé.

Nhiều bậc cha mẹ muốn bỏ cách dùng từ “anh em sinh đôi” (hay “chị em sinh đôi”) lúc nói chuyện với bé hay những người xung quanh. Nhưng bạn cần hiểu và tôn trọng điều này, và nên trò chuyện với bé như những cá nhân riêng biệt. Tuy rằng, điều này sẽ rất khó thực hiện khi anh em sinh đôi hay sinh ba giống hệt nhau, hầu như không thể phân biệt được. Khi đó, bạn nên cho các bé ăn mặc trang phục khác nhau để có thể giúp duy trì nhân cách riêng của từng bé. Ngoài ra, cũng có thể cho các bé để tóc theo kiểu khác nhau để dễ phân biệt.

Những bé sinh đôi tuy giống hệt nhau, song vẫn khác nhau

Có rất nhiều trường hợp các cặp song sinh trông giống hệt nhau, tuy nhiên thực tế chúng không hề giống nhau hoàn toàn như chúng ta vẫn nghĩ. Có thể hai bé này có rất nhiều gen giống nhau, nhưng không phải tất cả các gen của chúng đều biểu hiện ra bên ngoài. Khi còn là bào thai, kể cả trường hợp có chung lá nhau, các song thai vẫn có thể nhận được lượng máu và oxy khác nhau. Lúc sinh ra, có thể quá trình mẹ sinh ra mỗi bé cũng khác nhau... Tất cả những điều này đều ảnh hưởng đến việc phát triển nhân cách, hành vi của bé về sau.

Nuôi dạy trẻ sinh đôi, sinh ba trở lên

Đối với những bậc cha mẹ có con cái sinh đôi trở lên, sẽ có nhiều yêu cầu được đặt ra hơn so với những cha mẹ khác vì những trẻ sinh đôi (hoặc sinh ba, sinh tư,…) thường có cùng một nhu cầu trong cùng một thời điểm. Trong trường hợp này, bạn nên nghĩ đến việc nhờ thêm người trợ giúp, đó có thể là người thân, người giúp việc, hoặc gửi bé đi nhà trẻ.

Những cha mẹ chỉ chăm sóc một đứa con có thể không hiểu hết được nỗi vất vả của những cha mẹ phải nuôi dạy đến hai trẻ sinh đôi trở lên. Tuy nhiên, nếu trong khu vực bạn sinh sống có gia đình nuôi trẻ sinh đôi, thì bạn sẽ dễ dàng tìm thấy sự đồng cảm và có thể chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau nhiều hơn.