Xã Duyên Nam có bảy làng, tám trăm tám mươi hộ và bốn ngàn một trăm nhân khẩu. Trong bảy làng ấy có ba làng lớn nhất là Đình Đông có một trăm mười hộ, Bối Khê một trăm linh ba hộ và Quán Vực chín mươi lăm hộ. Ba làng này dân số đông nên có ba đội sản xuất. Những làng còn lại hai đội. Hợp tác xã toàn xã dân số đông nên việc quản lý rất phức tạp. Ban quản trị cũ có mười hai người, có bốn nữ.
Cách ngày tổng kết nhiệm kỳ cũ chừng năm hôm, ông Hải cầm một xếp giấy trong tay đến gặp Tâm.
Rót nước mời ông Hải xong, Tâm hỏi:
- Giấy tờ gì đấy chú?
- Bản tổng kết nhiệm kỳ. Chú đưa đến nhờ anh đọc và sửa cho chú làm sao nghe xuôi xuôi tai một tý.
- Chú đưa cháu xem nào.
Ông Hải đưa tập giấy xé từ vở học sinh cầm trong tay đưa cho Tâm.
Tâm nhìn lướt qua những dòng chữ nghệch ngoạc, chữ nào chữ ấy to như con gà mái ghẹ không nhịn được cười:
- Vở học sinh có dòng kẻ hẳn hoi sao chú không viết theo dòng kẻ mà lại viết chữ này chồng lên chữ kia là thế nào?
- Chú hết cầm cày lại cầm súng rồi quay về cầm cày chứ có học hành được bao năm mà cháu đòi viết thẳng hàng.
- Thôi được rồi. Chú để đây cháu đọc rồi cháu sửa lại. Khi ra đại hội chú cứ thế mà đọc.
- Chú định hỏi anh chuyện này.
- Chuyện gì chú cứ nói, cháu nghe đây.
- Chú định ra ứng cử thêm một nhiệm kỳ nữa anh tính chú có trúng không?
Tâm chưa biết nói thế nào để ông chú “tham quyền lực” này hiểu ra mà không mất lòng thì ông Hải đã nói tiếp:
- Chú thấy sức khỏe chú còn tốt với lại có kinh nghiệm chỉ đạo nên muốn ứng cử thêm một nhiệm kỳ nữa để phấn đấu xây dựng hợp tác xã trở thành điển hình của huyện. Nhiệm kỳ này chú có thuận lợi là anh được học hành tử tế lại đã nghỉ công tác ở huyện nên có thể làm cố vấn cho chú.
Thì ra ông chú quý hóa này định dựa vào mình để tiến thân. Thế này thì chẳng phải nể nang gì mà cứ nói toẹt ra để ông ta biết rõ ý định của mình.
- Chú ạ. Theo cháu chú không nên ứng cử thêm một nhiệm kỳ nữa làm gì…
Ông Hải ngắt lời:
- Sao lại không nên?
- Cháu nói thật chú nghe được thì nghe, không nghe thì bỏ qua cho cháu. Nhiệm kỳ này cháu sẽ ra ứng cử và chắc chắn cháu sẽ trúng cử. Chú đã biết cái phương án xây dựng hợp tác xã của cháu đã trình lên huyện và được huyện chuẩn y. Đảng ủy, Ủy ban xã cũng ủng hộ phương án của cháu. Nhiều bà con xã viên cũng đã nghe phong thanh phương án này. Vì thế cháu rất tự tin là đại biểu xã viên sẽ bỏ phiếu cho cháu. Theo cháu, sau khi đọc tổng kết nhiệm kỳ vừa qua xong, chú tuyên bố mình không ra ứng cử nữa thì bà con vẫn nhớ đến hình ảnh của mình. Nếu chú ứng cử mà không trúng thì hình ảnh của chú bấy lâu nay cũng không còn trong bà con. Tính cháu hay nói thẳng. Còn tùy chú.
Ông Hải chẳng nói chẳng rằng đứng lên đưa tay vơ lấy bản tổng kết đang để trước mặt Tâm rồi bước ra khỏi nhà. Không thèm chào cháu.