Những cánh đồng mơ ước

Chẳng có dấu hiệu nào ở con sâu cho bạn biết rằng nó sắp biến thành con bướm.

- Richard Buckminster Fuller

Nếu chúng tôi bắt đầu công việc trồng trọt với mục tiêu trở thành nhà sản xuất các sản phẩm hữu cơ lớn nhất thế giới, thì có lẽ chúng tôi đã nản lòng đến mức không còn làm gì được cả. Nhưng nông trại Earthbound Farm không khởi đầu với một kế hoạch vĩ đại như vậy. Nó có vẻ giống một sự kế thừa các lựa chọn, tích lũy thành một sự ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với những gì chúng tôi từng tưởng tượng.

Năm 1984, chúng tôi chỉ là hai anh chàng vừa chân ướt chân ráo bước ra khỏi trường đại học ở thành phố New York, mong muốn có một kỳ nghỉ xả hơi trước khi bắt đầu một công việc thực sự và ghi dấu ấn của mình. Chúng tôi muốn thoát khỏi những thứ như thang máy hay taxi, và đến với một thế giới đầy những con dế gáy vào buổi hoàng hôn và mùi đất mốc bên dưới một bầu trời rộng mở. Vì thế, chúng tôi chuyển đến một nông trại nhỏ trồng quả mâm xôi nằm trên những ngọn đồi màu mỡ ở thung lũng Carmel thuộc California. Chúng tôi dự định tự kiếm tiền sinh sống bằng cách bán quả mâm xôi bên vệ đường.

Vì hầu như chẳng biết gì về nghề nông nên chúng tôi muốn học hỏi kinh nghiệm trồng quả mâm xôi từ người nông dân trước đó. Ông ấy đã chỉ cho chúng tôi cách bón phân tổng hợp quanh gốc cây và xịt thuốc diệt nấm mốc. Nhưng dường như chúng tôi cảm thấy có điều gì đó không đúng khi cho hóa chất vào những quả mâm xôi mà mình sắp ăn vào. Trong vô số người tỏ thái độ từ chối, vào thời điểm mà phân hữu cơ hầu như chưa được nghe nói đến, chúng tôi đã tìm được quyển sách Bách khoa làm vườn bằng chất hữu cơ của Rodale và quyết định trồng quả mâm xôi bằng phân hữu cơ.

Chúng tôi hoàn toàn say mê với khu đất. Lối lái xe vào được trồng mấy hàng cây hạnh nhân, mơ và mận, còn những cây sung và táo thì rải rác trong nông trại. Chúng tôi thức dậy lúc bình minh cùng tiếng gà gáy và chăm sóc nông trại cho đến khi mặt trời lặn. Chúng tôi hái nho từ vườn nho và chế biến thành rượu vang, thưởng thức những bữa ăn dân dã từ vô số nguồn cung cấp xung quanh mình.

Dù hài lòng với điều kiện sống như thế, chúng tôi biết rằng mình không thể tồn tại chỉ nhờ vào quả mâm xôi. Chúng tôi bắt đầu trồng rau diếp non hữu cơ và rau xanh đặc sản để bán cho các đầu bếp thích tự tìm tòi các loại nông sản trong vùng. Thời gian gián đoạn một năm của chúng tôi giờ trở thành hai năm, trong khi những luống rau xanh mơn mởn làm chúng tôi quên bẵng việc "tìm một công việc tử tế". Chúng tôi hoàn toàn đắm mình vào cuộc sống nông trại thì bất ngờ những vị khách hàng mang lại nguồn sống cho chúng tôi rời khỏi vùng này, để mặc chúng tôi cùng với cả nông trại rau diếp con đang nhanh chóng đến vụ thu hoạch nhưng chẳng còn người mua.

Sau khi cú sốc ban đầu qua đi, chúng tôi nhận ra thách thức này chính là những cơ hội to lớn. Vì quá bận rộn với công việc nông trại nên chúng tôi thường rửa rau tươi và đóng gói chúng vào những bao nylon có khóa kéo bằng nhựa để ăn dần trong suốt tuần. Điều này quá sức tiện lợi nên chúng tôi bắt đầu nghĩ vui đến việc tiếp thị khái niệm mới này. Chúng tôi bắt đầu thu hoạch, rửa và đóng gói rau "sạch" và thử vận may của mình ở những cửa hàng đặc sản trong vùng.

Năm 1980, băng tuyết ảnh hưởng nặng nề đến vụ mùa nông sản; rau xanh đặc sản chỉ được biết đến trong những nhà hàng cao cấp, và hoàn toàn không có rau củ đóng gói sẵn. Chúng tôi phải ưu đãi cho những cửa hàng tạp hóa còn nghi ngờ, bằng cách không nhận tiền hàng từ họ nếu không có ai mua rau củ của chúng tôi. Nhưng hàng hóa của chúng tôi thật sự bán rất chạy. Trước khi nhận ra điều này thì phòng khách của chúng tôi đã trở thành "nhà máy đóng gói" và đóng gói rau củ "sạch" trở thành nghề mới của chúng tôi. Chúng tôi cũng không biết rằng nông trại Earthbound Farm đã trở thành công ty đầu tiên ở Mỹ tiếp thị thành công rau củ đóng gói sẵn.

Đến 1992, chúng tôi đã điều hành một công việc kinh doanh trị giá 3 triệu USD trong ngôi nhà chỉ rộng khoảng 75m2 của mình. Đã đến lúc phải chuyển nhà. Chúng tôi xây dựng một cơ sở đóng gói trên nông trại rộng 32 ha mà chúng tôi đã mua lại ở vùng Watsonville gần đấy. Chúng tôi nghĩ rằng nó sẽ đồng hành cùng chúng tôi mãi mãi, nhưng hóa ra nó chỉ là một bàn đạp để bật lên cao hơn. Một hợp đồng bất ngờ với một chuỗi cửa hàng trong năm 1993 buộc chúng tôi phải mở rộng diện tích trồng trọt và cả cơ sở đóng gói. Trong một khoảng thời gian rất ngắn, chúng tôi từ vị thế của một nhà cung cấp nông sản có phân khúc thị trường nhỏ hẹp trở thành một công ty cung cấp sản phẩm cho vô số cửa hàng bán lẻ lớn trên toàn quốc.

Tuy nhiên, các cửa hàng lại không muốn từ "sạch" xuất hiện trên bao bì (họ chỉ quan tâm đến khía cạnh " đặc sản" và sự tiện lợi của rau củ của chúng tôi). Lúc đó sẽ dễ dàng cho chúng tôi nếu chúng tôi nhún vai nói rằng: "À, thế thì chúng tôi chỉ cần bỏ đi chữ ‘sạch’ là được rồi!". Nhưng chúng tôi đã không làm vậy. Những năm tháng làm việc trên nông trại mâm xôi đã thúc đẩy niềm đam mê của chúng tôi trong việc trồng cây theo phương pháp hữu cơ và cung cấp những loại thực phẩm có lợi nhất cho sức khỏe của mọi người. "Sạch" có thể chưa trở thành xu hướng chính của nước Mỹ, nhưng chúng tôi đã hết lòng cống hiến để mang lại cho mọi người lựa chọn "sạch".

Để bắt kịp nhu cầu đang bùng nổ, chúng tôi cần thêm đất và kỹ thuật trồng trọt khoa học. Chúng tôi có được cả hai yếu tố này khi cùng hợp tác với Mission Ranches năm 1995 và sau đó 4 năm với Tanimura & Antle, cả hai đều là những nông trại gia đình lâu đời ở vùng thung lũng Salinas. Trong thập niên theo sau sự hợp tác ấy, Earthbound Farm đã gia tăng diện tích hữu cơ từ 800 ha lên 25.000 ha. Chỉ riêng năm 2005, diện tích đất mà chúng tôi canh tác bằng phương pháp hữu cơ đã ngăn chặn được khoảng 130 tấn thuốc trừ sâu, 4.200 tấn phân vô cơ đưa vào môi trường tự nhiên, và tiết kiệm tương ương hơn 5.200 mét khối dầu mỏ.

Chúng tôi đã khởi đầu với mơ ước khiêm tốn là bán quả mâm xôi thu hoạch hàng ngày trên một chiếc bàn nhỏ bên vệ đường, nhưng sự lựa chọn mà chúng tôi thực hiện hết ngày này qua ngày khác, hết năm này qua năm khác khi tin vào trực giác và luôn sống đúng giá trị của bản thân đã giúp chúng tôi đạt được điều mà chúng tôi chưa bao giờ mơ đến. Hàng triệu người giờ đây đang thưởng thức sự tiện lợi của rau, củ, quả canh tác theo phương pháp hữu cơ, còn trái đất trở thành một nơi lành mạnh hơn nhờ công ty mà chúng tôi xây dựng từ hơn 20 năm trước. Nhưng hành trình vẫn chưa kết thúc. Mỗi ngày chúng tôi lại cảm thấy say mê hơn trong việc hoàn thành sứ mệnh của Earthbound Farm: mang những lợi ích của thực phẩm hữu cơ cho càng nhiều người càng tốt và trở thành "chất xúc tác" cho sự thay đổi tích cực.

- Drew và Myra Goodman

Lời bình:

Drew và Myra Goodman bắt đầu nghề trồng trọt ở sân vườn sau nhà họ mà không có một mục tiêu to tát nào cả, nhưng sự thành công của Earthbound Farm đã chứng minh rằng phương pháp canh tác hữu cơ có thể đứng vững với quy mô lớn và thực sự có thể mang lại đủ thực phẩm "sạch" cho mọi người. Tuy nhiên, ý tưởng này được nhiều người xem là hảo huyền vào thời bấy giờ. Ngày nay, Earthbound Farm là người dẫn đầu trong lĩnh vực cung cấp rau "sạch" đóng gói tại Mỹ và là nhà sản xuất nông sản hữu cơ lớn nhất thế giới. Gia đình Goodman vẫn điều hành công ty hùng mạnh này - sản phẩm rau, củ, quả hữu cơ của họ có mặt ở ¾ số siêu thị trên toàn nước Mỹ, cũng như ở Canada, Mexico và cả ở Đài Loan.

Duy trì sự kết nối chặt chẽ với nguồn gốc của mình, công ty vẫn kinh doanh cửa hàng nông sản thuở ban đầu bên đường ở thung lũng Carmel, California. Để tìm hiểu thêm về Earthbound Farm, bạn có thể truy cập trang web của họ: www.ebfarm.com.

- Dahlynn McKowen

Nguyên tác Field of Dreams