3

Ước gì tôi biết…

Câu nói

“MẸ NÀO CON NẤY, CHA NÀO CON NẤY”

không phải là

CHUYỆN HOANG ĐƯỜNG

Tôi không nói rằng cô gái mà bạn cưới sẽ giống hệt mẹ cô ấy hay chàng trai mà bạn cưới sẽ giống hệt cha anh ấy. Tôi đang nói rằng bạn chịu ảnh hưởng sâu sắc của cả cha lẫn mẹ.

Nếu anh ta có một người cha độc đoán và hay chửi rủa thì đừng ngạc nhiên khi trong 10 năm tới anh ta sẽ có đặc điểm tương tự. Ở một số mức độ, tất cả chúng ta đều là sản phẩm của môi trường chúng ta sinh sống. Các nghiên cứu chỉ ra rằng một người đàn ông bạo hành thì thường xuyên bị bạo hành khi còn là một đứa trẻ.

Bạn có thể hỏi: “Nhưng chúng ta không thể học hỏi từ những trải nghiệm đáng thương của họ và thay đổi hành vi của mình sao?” Câu trả lời là có và từ quan trọng ở đây là “học hỏi”. Nếu con trai của một kẻ bạo hành không hiểu về bạo hành – tại sao cha mình lại trở thành một kẻ bạo hành và mình phải làm gì để phá bỏ khuôn mẫu đó – thì sau đó anh ta cũng rất dễ lặp lại hình mẫu của cha mình.

Nếu mẹ của một cô gái nghiện rượu thì chúng ta biết rằng theo thống kê, cô gái cũng rất dễ trở thành một người nghiện rượu. Tuy nhiên, cô gái đó không phải sinh ra đã nghiện rượu. Nếu cô có hành động tích cực để hiểu về những tác hại của việc nghiện rượu và biết cách xây dựng tích cực hơn để giải tỏa căng thẳng và thất vọng thì cô có thể phá bỏ dây chuyền nghiện rượu từ mẹ cô. Do đó, trong một mối quan hệ hẹn hò, nếu cha mẹ của một trong hai bạn có lối sống tiêu cực thì bạn hãy thật tỉnh táo, tích cực tham gia các lớp học, đọc sách báo, nói chuyện với nhà tư vấn và thảo luận với nhau về những điều bạn đang học hỏi, để tránh đi vào vết xe cũ của cha mẹ.

Để thấy rõ hơn, bạn trai hãy nhìn vào hình ảnh của cha mình, bạn gái hãy nhìn vào hình ảnh của mẹ mình, bạn sẽ thấy được hình ảnh của mình 20 năm sau trong hình ảnh hiện tại của họ. Nếu cha bị hói thì cậu con trai trông cũng sẽ như vậy trong 20 năm nữa. Nếu mẹ là người tích cực và tràn đầy năng lượng thì con gái cũng sẽ là người như vậy.

Mới đây vợ chồng tôi đã dành một tuần nghỉ ngơi tại bãi biển với con gái Shelly cùng chồng của con bé – John, và bốn đứa cháu ngoại. Sau bữa sáng đầu tiên, chúng tôi cầm ô ra biển. Con rể của chúng tôi quỳ gối, dùng khoan để khoan lỗ cắm những cái ô che nắng. Với nụ cười hớn hở, con gái tôi đã thọc tay vào xô nước và vẩy nước lạnh bắn tung tóe vào lưng chồng. Tôi nói với con bé: “Con đang minh họa cho một điểm trong cuốn sách của bố đấy –‘mẹ nào con ấy’. Con đang làm những gì mà mẹ con thường thích làm.” Ngày hôm sau khi Jonh đang đi đến cửa hàng bách hóa, thì Shelly nói với chúng tôi – đủ lớn để John có thể nghe thấy: “Anh ấy là một người chồng tuyệt vời bố mẹ ạ.” Đó cũng chính là điều mà mẹ con bé đã nói với tôi không biết bao nhiêu lần. Dù không biết có bao nhiêu sự trung thực trong nhận xét này, nhưng phải thú thực là tôi rất thích nghe điều đó. Và tôi cho rằng John cũng vậy.

Dù chúng ta đang nói về tính cách tích cực hay tiêu cực, hầu hết chúng ta đều giống cha mẹ mình nhiều hơn những gì mà chúng ta nhận ra. Tôi còn nhớ một anh chồng trẻ đã nói với tôi: “Tôi biết mẹ vợ tôi không bao giờ trang điểm. Bà là một sản phẩm của ‘thế hệ hippi’. Nhưng tôi chưa bao giờ mơ ước Julia sẽ quyết định ngừng trang điểm. Miễn sao khi tôi gặp Julia thì cô ấy đã trang điểm rồi. Chúng tôi không bao giờ nói tới chuyện này khi còn đang hẹn hò bởi tôi không nghĩ nó là vấn đề. Nhưng giờ đây chúng tôi đã có những tranh cãi về ưu và nhược điểm của việc trang điểm. Tôi không nghĩ rằng mình sẽ thắng trong cuộc tranh luận này.”

Hình thức giao tiếp cũng là một khía cạnh khác mà chúng ta có thể bị ảnh hưởng từ cha mẹ. Ví dụ, nếu bạn thấy mẹ của cô gái thường xuyên ngắt lời bố cô khi ông đang nói chuyện và bà thường sửa lại những chi tiết trong câu chuyện của ông như: “Không, nó không phải là thứ Ba, nó là thứ Tư” hoặc “Nó không phải là năm 2005 mà là năm 2006”, thì bạn cũng có thể dự đoán rằng cô gái cũng sẽ giống như mẹ cô. Hãy quan sát lối cư xử này khi bạn trò chuyện cùng cô gái. Nếu nó làm bạn tổn thương, thì đây là lúc bạn cần trao đổi với cô ấy. Nếu lối cư xử này không được thay đổi trước khi bạn kết hôn, thì nó sẽ không bao giờ tự động thay đổi sau khi bạn cưới.

Một chàng trai trẻ nói với tôi: “Tôi sợ chết khiếp khi ở bên cạnh cha mẹ cô ấy. Mẹ cô ấy nói như một cái máy. Bà kể những câu chuyện phức tạp, đầy đủ mọi chi tiết. Tôi cảm thấy như bị mắc kẹt khi có sự hiện diện của bà. Tôi không biết chạy trốn vào đâu để uống một cốc nước. Tôi cũng thấy Annie có chút ít tính cách đó và tôi sợ rồi cô cũng sẽ giống như mẹ cô. Tôi không nghĩ là mình có thể quen được với việc này.” Tôi đã thực sự run lên khi nghe anh kể trong khi anh và cô gái – Annie – vẫn đang hẹn hò. Tôi có thể nói rằng Annie đã không biết những gì mà anh đang nói. Tôi gợi ý chàng trai rằng lần sau anh đến chơi mà có mẹ vợ ở nhà, thì anh hãy ghi âm lại cuộc trò chuyện của bà trong khoảng 30 phút và lần gặp nhau sau đó thì bật cho Annie nghe.

Sau đó, khi nghe lại cuộc ghi âm này, Annie đã nhận ra rằng hiếm khi mẹ cô đặt câu hỏi và nếu bà có đưa ra câu hỏi thì bà chỉ để cho người khác một vài tích tắc trả lời trước khi bà “cướp lời” của họ. Giờ đây cô đã hiểu cách nói chuyện này không chỉ gây khó chịu mà còn thực sự kìm chế một cuộc đối thoại thực sự giữa hai người.

Vì lớn lên bên cạnh cha mẹ, nên chúng ta không nhận ra kiểu giao tiếp của họ là kiểu giao tiếp không lành mạnh. Đối với chúng ta, chỉ đơn giản đó là kiểu giao tiếp đã có và luôn như vậy. Phải có ai đó không phải là thành viên trong gia đình đưa ra kiểu giao tiếp đúng đắn để giúp chúng ta hiểu rằng tại sao kiểu giao tiếp của cha mẹ mình cần thay đổi. Bởi chúng ta bị ảnh hưởng sâu sắc từ phong cách giao tiếp của cha mẹ mình, nên chúng ta mặc nhiên chấp nhận nó như là của mình. Tin tốt là những kiểu giao tiếp này có thể thay đổi và thời gian để thay đổi là khi bạn đang hẹn hò.

Nếu bạn quan sát cha mẹ chàng đang tranh luận với nhau và bạn thấy rằng cuối cùng bao giờ cha chàng cũng bước ra khỏi phòng để câu nói sau cùng của vợ treo giữa thinh không, thì bạn có thể đoán được rằng đây cũng chính là cách mà chàng trai bạn đang hẹn hò sẽ đáp lại cuộc tranh luận với bạn sau khi kết hôn. Tất nhiên, trừ khi chàng trai đọc cuốn sách này và cả hai bạn tìm ra cách thức hiệu quả hơn để giải quyết những xung đột.

Hãy nhìn vào những cư xử lịch sự, nhã nhặn mà cha mẹ người bạn đang hẹn hò dành cho nhau. Bố cô gái có mở cửa xe cho mẹ cô không? Nếu có, thì đây cũng chính là điều mà cô gái mong muốn ở bạn. Bố chàng trai có cởi giầy ra trước khi bước vào nhà không? Nếu không, thì đây có thể chính là điều mà bạn cũng có thể tìm thấy ở chàng trai mà bạn đang hẹn hò. Bạn có nghe thấy mẹ cô gái cướp lời của bố cô trước khi ông có cơ hội được nói không? Nếu có, thì đây cũng có thể là điều mà bạn có thể đoán được ở cô gái. Bố chàng trai có nhìn vào mắt mẹ chàng trai khi bà nói chuyện không hay ông ngồi dán mắt vào ti vi mà chẳng đáp lại câu nào? Bố làm gì thì con trai sẽ làm vậy. Mẹ cô gái có liên tục rầy la bố cô vì ông không dọn gara hay một nhiệm vụ nào đó mà bà muốn ông làm không? Nếu có, thì bạn đã dự đoán được kết quả từ cô gái của mình rồi đấy.

Bố chàng trai là người trầm tính và kín đáo hay to tiếng và thẳng thắn? Mẹ cô gái có phải là người độc lập, luôn làm theo quyết định của mình và hiếm khi bàn bạc với chồng con? Bà có phải là người khéo nấu ăn không? Bố chàng trai có giữ xe ô tô sạch sẽ không? Mẹ cô gái ở nhà làm công việc nội trợ hay bà cũng có sự nghiệp riêng? Bố chàng trai tự mở công ty riêng hay đi làm cho công ty nào đó? Ông tự mình cắt cỏ hay thuê thợ cắt cỏ? Mẹ cô gái có làm một album ảnh cho gia đình không? Bà là người rất tích cực trong các hoạt động của nhà thờ? Bố chàng trai thì sao? Trả lời tất cả những câu hỏi này sẽ nói cho bạn biết những gì bạn có thể mong đợi nếu bạn cưới người bạn đang hẹn hò. Nếu bất kỳ câu trả lời nào khiến bạn băn khoăn, thì đây chính là lúc bạn cần trao đổi cởi mở về vấn đề đó. Giải pháp nằm ở việc chúng ta chấp nhận những đặc điểm này hoặc đàm phán để thay đổi.

Trong xã hội phát triển nhanh chóng của chúng ta hiện nay, các cặp đôi đang hẹn hò thường dành rất ít thời gian với cha mẹ của nhau. Họ tiến tới hôn nhân mà không có bất kỳ sự hiểu biết rõ ràng nào về cha mẹ mà người kia lớn lên cùng. Không dành thời gian ở bên cha mẹ của nhau, nên các cặp đôi cũng không có cơ hội quan sát lối cư xử và cách giao tiếp của cha mẹ người kia. Họ có thể đánh giá rất cao những điều tích cực mà họ nhìn thấy nhưng lại không chú ý tới những lời nói hay lối cư xử tiêu cực của cha mẹ người kia – bởi họ không thể tưởng tượng được người mà họ đang hẹn hò lại sẽ chấp nhận hay có những lối cư xử tiêu cực đó.

Điều tôi muốn nói với bạn là thực tế họ rất dễ chấp nhận những lối cư xử tiêu cực đó – trừ khi họ có ý thức thay đổi và từng bước thực hiện những hành động tích cực để không bị cuốn trôi vào lối cư xử giống như cha mẹ mà họ đã thấy từ thời thơ ấu.

Đây là lý do tại sao tôi khuyến khích các cặp đôi hãy dành đủ thời gian bên cha mẹ của nhau để biết được về tính cách, lối giao tiếp, giá trị và đặc biệt là cách họ đối xử với nhau như thế nào. Đây chính là khuôn mẫu ảnh hưởng sâu sắc tới người mà bạn đang hẹn hò. Nếu bạn nhận ra những điều gây phiền phức cho bạn, bạn cần thảo luận ngay với “đối tác” bạn đang hẹn hò. Nếu những mối quan tâm của bạn nghiêm trọng, thì bạn cần thảo luận về các bước cần thực hiện để câu nói “mẹ nào con nấy, cha nào con nấy” sẽ không gây ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn.

Thảo luận