T
háng Chín năm 2013
"Này, Brendan,” Michael Abrash nói với Iribe qua điện thoại vào giữa tháng Chín, “chúng tôi có một thứ trong văn phòng ở Valve mà anh sẽ muốn xem đấy…”
Khi Michael Abrash nói rằng anh cần phải xem cái gì đó thì tức là anh cần phải đến xem thứ đó càng sớm càng tốt. Trong vài ngày, Iribe đã đáp chuyến bay tới Washington để xem thứ gì làm Abrash phấn khích đến vậy.
“Chưa có ai bị say cả,” Abrash giải thích trong lúc đưa Iribe đi dọc hành lang, đến một căn phòng để giới thiệu nguyên mẫu mới nhất của Valve. Thứ mà họ định gọi là “AtmanVR”.
“Cả ông cũng không à?” Iribe hỏi.
“Đúng, tôi cũng chưa bị say,” Abrash trả lời.
Cho đến giờ, trong hai công ty, Iribe và Abrash là những người nhạy cảm nhất với chứng say môi trường giả lập. Họ chỉ có thể dành khoảng một phút trong DK1 mà không cảm thấy buồn nôn. Vì vậy, mặc dù hết sức ngưỡng mộ Abrash, và biết rằng về mặt kĩ thuật, Abrash xuất chúng hơn cả những lời cường điệu, nhưng Iribe vẫn nghi ngờ việc Vavle đã lắp ráp được một bản demo có thể không làm bao tử anh lộn ngược. Sự hoài nghi đó dần tăng cao khi Abrash dẫn anh vào một căn phòng nhỏ, trần thấp, trống không, chỉ dành để chứa:
• Mấy chục cái nhãn đánh dấu điểm chuẩn trông giống mã QR màu đen trắng dán khắp tường
• Một bộ kính cồng kềnh với bảng mạch hở và dây cáp lỏng lẻo
• Một người đàn ông ngồi trong góc phòng, sau cái máy tính: Atman Binstock
“Tôi sẽ đưa anh trải nghiệm bản demo,” Binstock giải thích, sau đó gõ vài dòng lệnh vào máy tính của mình và đột nhiên – vútttt! – Iribe được dịch chuyển đến một không gian ảo, nơi hàng trăm khối cầu nhỏ treo lơ lửng trong không trung.
Iribe xoay đầu, rồi nhìn lên và nhìn xuống. Đó là một môi trường tuyệt đẹp – căn phòng chứa những khối cầu lung linh – nhưng cho đến giờ, chưa có điều gì bất thường.
“Anh có thể đi lại xung quanh,” Binstock gợi ý.
Iribe làm theo – cúi người về trước, tận hưởng cảm giác tự do di chuyển mà không cần bộ điều khiển – anh xem xét phần dưới của một cụm khối cầu đang phát sáng. “Òa,” anh lẩm bẩm. Hoặc có lẽ anh không hề phát ra tiếng động nào. Càng lúc càng khó để Iribe phân biệt giữa cái gì là thật và cái gì dường như là thật.
Thứ làm cho trải nghiệm này trở nên khả thi là một chiếc camera nhỏ trên kính của Iribe – nó quét toàn bộ căn phòng, đọc các nhãn đánh dấu rồi sử dụng những thông tin về không gian đó để theo dõi vị trí của Iribe, và định hướng chính xác những gì anh nhìn thấy trong thế giới ảo.
Òa.
Binstock đã xây dựng một chuỗi các mô hình demo hoàn chỉnh. Tiếp theo, anh dịch chuyển Iribe đến một căn phòng, nơi mỗi bức tường có thứ trông giống những trang web. Đúng thế, là những trang web, như thể Binstock đang cố gắng làm đối tượng của mình rối trí vậy.
“Hãy chọn một từ,” Binstock nói theo nghĩa đen. Anh ấy muốn Iribe đưa tay về trước và mô phỏng động tác cầm lấy một từ từ một trong những trang web trong phòng. Một lần nữa, Iribe làm theo, và một lần nữa, anh sững sờ. Bất kể anh nhìn từ hướng nào, bất kể anh quay đầu hay xoay người nhanh đến đâu, từ đó vẫn không hề bị mờ đi. Cả môi trường xung quanh cũng không hề bị giật hay nhòe . Chuyện này diễn ra ở tất cả những căn phòng mà Binstock dẫn anh “tham qua” chiều hôm đó.
“Lại một lần nữa đi,” Iribe nói ngay khi bản demo kết thúc. “Được thôi,” Binstock trả lời. Vútt!
Sau khi đã đi hết các phòng thêm lần nữa, Iribe bỏ kính xuống. “Trời ơi, tôi cảm thấy hoàn toàn thoải mái. Bao lâu rồi nhỉ?”
Abrash và Binstock kiểm tra thời gian và nói với Iribe rằng khoảng 30 phút rồi.
Chà.
“Tôi cảm thấy hoàn toàn thoải mái,” Iribe tuyên bố. “Nhưng còn một cảm giác kì quái khác mà tôi đang vật lộn để xử lí. Kiểu tôi thực sự cảm thấy như thể mình đã ở đó,chuyện này có ý nghĩa gì không nhỉ?”
“Đúng rồi,” Binstock trả lời. “Chính là sự hiện diện.” Đó thực sự là từ hoàn hảo để mô tả những gì Iribe đã cảm thấy.
Iribe có rất ít thời gian (anh đã đặt vé máy bay), nhưng Abrash và Binstock đã nhanh chóng giải thích điều gì tạo nên cảm giác về “sự hiện diện” này. Độ lưu ảnh thấp và kĩ thuật điều chỉnh biến dạng rất quan trọng, nhưng điểm then chốt quan trọng hơn tất cả là kĩ thuật theo dõi vị trí xuất sắc. Không có điều đó, não của anh sẽ bắt đầu từ chối những gì anh đang nhìn thấy. “Đặc biệt là với những người nhạy cảm như chúng ta,” Abrash bổ sung lời tự thú đặc biệt này.
“Cảm ơn các anh đã cho tôi xem thứ này,” Iribe nói. “Tôi phải suy nghĩ về ý nghĩa của nó. Nhưng giờ thì tôi phải chạy ra sân bay đã.”
“Muốn tôi chở anh đi không?” Abrash hỏi.
***
Nếu Michael Abrash đề nghị chở bạn ra sân bay, thì hãy đồng ý càng sớm càng tốt. Điều này không chỉ giúp Iribe có thêm thời gian thảo luận về căn phòng demo vừa rồi, mà còn cho anh cơ hội để trực tiếp thăm dò suy nghĩ của Abrash về việc rời Valve và đến làm việc tại Oculus. Trong năm qua, Iribe đã vài lần ướm hỏi về ý tưởng này, nhưng không thực sự quyết liệt.
Abrash rất vui trước những lời khen mà Iribe đưa ra trong suốt chuyến đi, nhưng ông nhanh chóng nhắc đến công lao của Binstock. “Có lẽ Atman biết phải làm gì để VR hoạt động, rõ hơn bất kì ai. Anh ấy chính là chìa khóa để chúng ta nhìn thấu suốt, và anh ấy cũng là người hiểu hơn ai hết cách hoạt động của các hệ thống VR.”
“Tôi đồng ý,” Iribe trả lời. “Tôi cần cả hai người ở Oculus để chinh phục thứ này cùng tôi. Vậy làm sao để điều đó xảy ra?”
Abrash cười, nhưng, như ông ấy sẽ nhắc lại vài lần trong suốt chuyến đi đến sân bay, ông không quan tâm lắm tới việc thay đổi vào lúc này.
Theo bản năng, Iribe để ý ngay đến cụm “vào lúc này”, tâm trí anh mải mê với những khả năng khi nào sẽ thích hợp hơn, và anh có thể làm gì để tiếp tục “nhử” Abrash trong tương lai. Cổ phần? Quyền tự trị? Cơ hội để một lần nữa thực hiện điều gì đó đặc biệt cùng Carmack?
“Anh biết không Brendan, tôi nghĩ rằng công ty làm cho VR thực sự thành công sẽ phải là một công ty lớn. Do nguồn vốn cần phải có để làm những màn hình riêng, phần cứng riêng, hệ thống cảm biến riêng, và tất cả những việc này – xây dựng một bộ kính hoàn chỉnh – sẽ cực kì tốn kém nếu muốn làm cho thực sự đúng.”
“Đừng lo,” Iribe nói. “Chúng tôi đã huy động được 16 triệu đô-la thông qua vòng Series A, và chúng tôi sẽ huy động được nhiều hơn nữa.”
“Mười sáu là rất tốt. Nhưng các anh sẽ cần nhiều hơn thế nhiều.”
Để lấy ví dụ, Abrash đề cập đến Microsoft và bộ kính AR đang trong giai đoạn phát triển của họ (HoloLens). Ông nghe nói Microsoft đã chi mấy trăm triệu đô-la, có khi là hàng tỉ đô-la cho dự án AR của mình. Ấy thế mà HoloLens thậm chí còn chưa sẵn sàng ra mắt phiên bản người dùng trong nhiều năm nữa!
“Cứ tin tôi,” Iribe nài nỉ. “Nếu đó là những gì cần có để thực hiện chuyện này một cách đúng đắn, thì tôi sẽ đi huy động số tiền đó.”
Điều này không đủ để xua tan sự hoài nghi của Abrash. Nhưng tin tốt là trừ khi ngoài kia có một công ty lớn nào đó sẵn sàng thử làm VR thật, còn không thì Abrash sẽ vô cùng hạnh phúc được tiếp tục nghiên cứu của mình ở Valvel và vô cùng hạnh phúc với tất cả những gì Oculus đang làm để “đẩy tảng đá đó lên đồi”. Ngay cả khi Oculus không thể xoay sở để trở thành “công ty làm cho VR thực sự thành công”, thì những việc họ đang làm vẫn mang ý nghĩa then chốt đối với cuộc cách mạng lớn hơn trong tương lai.
***
Đến khi Iribe đến sân bay, trong đầu anh đã có một danh sách những nhà đầu tư tiềm năng cho vòng Series B. Sau khi tưởng tượng ra vài điều mình có thể nói trong những buổi gọi vốn Series B ấy, anh nhớ lại cảm giác đáng kinh ngạc về “sự hiện diện” mà mình vừa trải nghiệm ở Valve, và gửi email cho những người khác trong nhóm điều hành tại Oculus:
TỪ: Brendan Iribe
CHỦ ĐỀ: Chén Thánh của Valve
Thật khó để mà diễn đạt hết bằng lời, nhưng Valve đã làm được. Họ đã tạo ra một trải nghiệm VR mà không khiến ai bị say môi trường giả lập.
Đối với tôi, đây là bản demo quan trọng và đáng nhớ thứ hai kể từ khi chúng ta bắt đầu, chỉ xếp sau lần đầu tiên được xem Rift chạy thử bản demo kĩ thuật của Carmack.
Như mọi người đều biết, tôi siêu nhạy cảm với chứng say môi trường giả lập. Tất cả các bản demo của Oculus cho đến nay đều làm tôi cảm thấy muốn bệnh sau một khoảng thời gian dùng thử, thường là không được lâu.
Tôi muốn một nhóm trong chúng ta đến thăm Valve và tự mình trải nghiệm bản demo.
Phép lạ ư? Liên quan đến tất cả mọi thứ, cụ thể là theo dõi vị trí/định hướng và điều chỉnh biến dạng/FOV đều có hết. Không có ngoại lệ…
Trở lại Irvine, Iribe không thể ngừng nói về trải nghiệm mang tính cách mạng của mình. “Điều này thay đổi mọi thứ,” anh nói với cả nhóm. “Đột nhiên, nó thực sự hợp lí: VR sẽ trở nên lớn lao hơn rất nhiều chứ không chỉ thuần là chơi game… và khi rời khỏi đó, tôi đã nghĩ: Wow, VR dành cho người tiêu dùng thực sự sẽ thành công.”
Mọi người ở Oculus rất phấn khích trước việc người lãnh đạo đáng tin cậy của họ bị phấn khích. Từ trước đến nay, họ chưa bao giờ thấy anh như thế, và họ rất vui, vì giờ đây anh đã trở thành một tín đồ đích thực. Nhưng mặt khác: Cái quái gì vậy nhỉ? Hóa ra từ trước đến nay, CEO của họ không phải là một tín đồ đích thực à? Và cái thứ mà “cuối cùng” cũng biến anh thành một tín đồ đích thực lại được xây dựng bởi một công ty khác, chứ không phải Oculus?
Đối với một số nhân viên, nỗi ám ảnh của Iribe về Valve cuối cùng đã đi quá xa. Và anh sẵn lòng tiến xa hơn thế rất nhiều.