Tiền đồ của bạn nằm trong tay cấp trên, vậy nên được lòng cấp trên chính là con đường tắt để thăng tiến. Nghệ thuật lấy lòng là một kĩ năng sinh tồn mà dân công sở nào cũng cần học tập và thành thạo. Hãy thi triển tuyệt chiêu này của bạn để mở ra cho bản thân một tương lai xán lạn.
1
THEO ĐÚNG NGƯỜI, THEO ĐẾN CÙNG
Nhìn đúng người, theo đúng người, theo người đến cùng chính là giới hạn cao nhất của “theo người”
Là nhân viên, bên trên bạn có lãnh đạo, là lãnh đạo, bên dưới bạn có nhân viên, cho nên luôn tồn tại vấn đề “cùng ai”. Từ trước tới nay, “theo người” được chia làm năm giới hạn.
Giới hạn thấp nhất của việc “theo người” là chỉ quan tâm đến người mang lại lợi ích trước mắt cho bản thân. Ai có thể giúp mình được lợi ngay lúc này liền đi theo người đó. Người xưa có câu: “Có sữa chính là mẹ, có tiền chính là cha.” Kiểu người này có tầm nhìn hạn hẹp, dễ dàng bán chủ cầu vinh khi gặp khó khăn.
Giới hạn thứ hai là đi theo kẻ có thế lực. Những người này thường khuất phục trước cường quyền để giữ an toàn cho bản thân. Họ là những người gió chiều nào che chiều ấy, trước mắt thấy ai mạnh thì đi theo. Kiểu người này có số lượng tương đối đông và không đáng tin.
Giới hạn thứ ba cao hơn một chút. Đó là không vì lợi ích cá nhân để cân nhắc theo ai, mà suy nghĩ cho lợi ích của tập thể. Nhưng đôi khi những người này bị mê hoặc bởi khẩu hiệu hùng hồn của các lãnh đạo, hoặc ngay từ đầu họ đã theo nhầm một vị sếp lừa đảo hay một ông chủ giữa đường biến chất. Sau khi nếm trải thất vọng, họ đã tỉnh ngộ, bỏ xấu theo tốt. Tuy cuối cùng cũng tìm được vị sếp tốt, nhưng họ phải đi đường vòng rất xa và còn phải gánh thêm tiếng xấu phản bội chủ cũ.
Giới hạn thứ tư là trung thành đến cùng, vì nghĩa diệt thân, giống như Bá Di và Thúc Tề2. Những người này một khi đã chọn theo ai thì sẽ không do dự, không hối tiếc. Họ chính là hình mẫu của tinh thần kiên định, trung thành mà người người ngưỡng mộ. Đối với lãnh đạo, có được nhân viên như vậy chính là đại phúc.
2 Bá Di và Thúc Tề: Con vua nước Cô Trúc – quốc gia chư hầu của nhà Thương trong lịch sử Trung Quốc, nổi tiếng vì sự trung thành với nhà Thương.
Giới hạn thứ năm cũng là mức độ cao nhất của “theo người”, là kiểu nhân vật như Gia Cát Lượng. Hiền thần chọn minh chủ cũng giống như việc chim khôn chọn cây làm tổ. Gia Cát Lượng sinh ra vào thời loạn thế, không muốn vội vã xuất sơn phò tá chư hầu mà muốn yên lặng quan sát thế cục, xem ai mới là minh chủ thiên hạ, ai mới có thể chân thành đối đãi với ông. Lưu Bị là hoàng thất nhà Hán, nổi tiếng là người nhân nghĩa. Sau ba lần đến Long Trung tìm gặp, cuối cùng Lưu Bị cũng mời được Gia Cát Lượng về phò tá giúp mình. Gia Cát Lượng đã đề ra Long Trung đối sách với mục tiêu chia ba thiên hạ với nhà Ngụy, nhà Ngô, lập ra nhà Thục. Gia Cát Lượng phò trợ Lưu Bị đánh ba trận lớn: trận Bác Vọng, trận Tân Dã, trận Xích Bích, đánh lui nhiều cuộc tấn công của quân Ngụy, lấy được Từ Châu và Tứ Xuyên, hoàn thành kế hoạch chia ba thiên hạ. Cuối đời, Lưu Bị không nghe Gia Cát Lượng can ngăn khiến quân Thục đại bại. Lưu Bị ở thành Bạch Đế gửi con cho Gia Cát Lượng, Gia Cát Lượng cũng thề sẽ tận tụy đến chết. Cho dù Lưu Thiền bất tài vô dụng, Gia Cát Lượng vẫn vì nhà Thục của Lưu Bị mà chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Gia Cát Lượng đã trở thành nhân vật điển hình của đạo đức phong kiến.
Nhìn đúng người, theo đúng người, theo người đến cùng chính là giới hạn cao nhất của “theo người”. Hãy nhìn vào bản lĩnh và nhu cầu của bản thân để đưa ra quyết định chính xác nhất. Đối với dân công sở, nhất định phải nhìn xa trông rộng thì sự nghiệp ngày sau mới càng rực rỡ.
2
CÙNG CẤP TRÊN VƯỢT QUA KHÓ KHĂN
Không có công ty nào không trải qua khủng hoảng, mà trụ cột cho sự thắng lợi cuối cùng chính là đội ngũ nhân viên kiên trì không bỏ cuộc
Kiểu nhân viên mà cấp trên ưa thích nhất chính là những người một lòng cùng hội cùng thuyền với sếp, chung lưng đấu cật cùng công ty.
Ông Lý là chủ tịch một tập đoàn liên doanh quốc tế và có khối tài sản hàng trăm triệu đô-la. Bất chấp sự phản đối của nhiều người, ông vẫn cất nhắc Tiểu Lưu lên làm Phó tổng giám đốc của công ty. Ông Lý biết rằng, một người từng lăn lộn vất vả cùng ông nhất định sẽ không xâm hại đến lợi ích công ty. Trong tập đoàn này, Tiểu Lưu không phải là người có tài năng xuất chúng. Nhưng 5 năm trước, khi tập đoàn lâm vào khủng hoảng, nhân viên lần lượt xin thôi việc và chuyển sang công ty khác, chỉ có Tiểu Lưu vẫn kiên trì ở lại, kề vai sát cánh cùng ông Lý vực lại tập đoàn. Kết quả là sau đó tập đoàn vượt qua khủng hoảng và ngày càng lớn mạnh hơn.
Trên bước đường phát triển, các công ty không thể tránh khỏi khó khăn và thử thách. Khi đối mặt với trắc trở, thái độ đúng đắn mà nhân viên nên có là kiên trì không từ bỏ. Đương nhiên sẽ không có ông chủ nào quý trọng những nhân viên quay đầu tháo chạy khi công ty gặp phải khó khăn.
Ông Konosuke Matsushita – người sáng lập Tập đoàn Matsushita nhớ lại: “Để ắc quy do chúng tôi sản xuất được tập đoàn ô tô N đặt hàng, chúng tôi đã phải nỗ lực không ngừng nghỉ trong suốt 5 năm.
Khi biết người hoàn thành đơn hàng này là một nhân viên trẻ đã kiên trì cống hiến cho công ty từ những ngày đầu tiên, tôi đã không kìm được nước mắt.
Trong suốt 5 năm liền, cậu ấy đã trải qua vô vàn khó khăn nhưng vẫn nhiệt tình công tác, thường xuyên mang sản phẩm của công ty đến giới thiệu và thuyết phục khách hàng sử dụng.
Một người bình thường chỉ cần một lần sóng gió đã có thể bỏ cuộc. Vì vậy, sự kiên trì của cậu ấy thật khiến chúng ta bội phục.
Đến hôm nay, ngoài đặt hàng ắc quy do chúng tôi sản xuất, tập đoàn ô tô N còn mở rộng sang đặt hàng các loại linh kiện khác. Đây đều là thành quả do những nhân viên kiên trì không từ bỏ của chúng tôi tạo nên.”
Vì vậy, các ông chủ luôn coi trọng những nhân viên không gục ngã trước khó khăn, kiên trì đạt được mục tiêu đã đề ra. Không có công ty nào không trải qua khủng hoảng, mà trụ cột cho sự thắng lợi cuối cùng chính là đội ngũ nhân viên kiên trì không bỏ cuộc.
Là dân công sở, nếu bạn muốn từng bước leo lên nấc thang thăng tiến, vậy thì trước tiên bạn phải tìm được một cấp trên tốt, sau đó kiên định không bỏ cuộc mà chung lưng đấu cật cùng sếp.
Khi cấp trên thấy được sự trung thành của bạn, anh ta chắc chắn sẽ trọng dụng bạn. So với nhảy việc thường xuyên thì lựa chọn này giúp bạn được lợi hơn nhiều.
“Ôm chân” sếp không buông chính là một trong những đại tuyệt chiêu của Mặt dày tâm đen chốn công sở.
3
THẤU HIỂU CẤP TRÊN
Mối quan hệ với cấp trên có ảnh hưởng nhất định đến thành công trong sự nghiệp của bạn
Khi xử lí quan hệ với cấp trên, bạn phải cẩn thận chú ý thái độ và hành vi của bản thân. Nếu làm tốt, sự nghiệp của bạn sẽ rất thuận lợi. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn ứng xử với cấp trên:
Phân rõ cấp trên có thể giúp đỡ bạn về phương diện nào
Ai cũng có ưu, khuyết điểm, cho nên cũng không có cấp trên hoàn mĩ. Hãy nhận định rõ ràng trong trường hợp hay phương diện nào cấp trên có thể giúp đỡ bạn, để khi cần thì tìm đến xin ý kiến. Đừng việc gì cũng hỏi đến cấp trên, vừa tốn thời gian của đôi bên, lại khiến đối phương có ấn tượng xấu về bạn.
Đề xuất những yêu cầu có thể nhận được phản hồi tích cực từ cấp trên
Nếu biết cấp trên coi trọng điều gì, bạn có thể lựa chọn cách thức đưa ra yêu cầu để dễ dàng nhận được phản hồi tích cực từ sếp. Làm như vậy bạn sẽ không mất thời gian thuyết phục cấp trên, đồng thời khiến sếp càng tán thưởng năng lực của bạn. Hãy tìm hiểu các cách thức đưa ra yêu cầu với cấp trên, sau đó áp dụng phương án dễ thành công nhất.
Hiểu và đáp ứng kì vọng của cấp trên
Hiểu được kì vọng của cấp trên đối với mình và biết được những yếu tố then chốt mang đến thành công cho bản thân, đồng nghĩa với việc bạn đã chiến thắng một nửa. Nếu bạn đã biết điều gì là quan trọng, thì đừng lãng phí thời gian cho những thứ khác. Hãy tập trung vào việc cần làm, như vậy sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian của bản thân, cũng là tiết kiệm thời gian cho cấp trên.
Phụ sự kì vọng của cấp trên có thể sẽ khiến bạn lãng phí rất nhiều cơ hội. Vậy nên bạn cần cố gắng hết sức để đáp ứng yêu cầu của cấp trên đối với mình trong công việc. Cấp trên kì vọng điều gì ở bạn, bạn cũng nên cố gắng hết sức để hoàn thành nó, cho dù có một số việc bạn cho rằng không nhất thiết phải làm. Như vậy bạn mới được trọng dụng, nhanh chóng được thăng tiến.
Lựa chọn thời điểm gặp mặt thích hợp
Khi bạn tới tìm cấp trên vì bất cứ việc gì, bạn cũng cần lựa chọn thời điểm thích hợp. Tìm gặp khi cấp trên đang tỉnh táo, minh mẫn và tìm gặp khi anh ta đang mệt mỏi hay gặp áp lực, phản ứng bạn nhận được sẽ khác nhau một trời một vực. Hãy chịu khó quan sát và tìm hiểu thời gian biểu cũng như tâm tình của sếp, sau đó mới chọn thời gian thích hợp để đến gặp cấp trên.
Giúp cấp trên hiểu về con người bạn
Đây chính là một sự bảo đảm an toàn cho bạn. Ở công ty, hãy thường xuyên trao đổi với cấp trên về công việc; ngoài công ty hãy cùng chia sẻ sở thích chung. Để cấp trên hiểu về con người bạn không tốn nhiều thời gian và tinh lực. Làm được như vậy, sếp sẽ thấu hiểu lời nói và hành vi của bạn, khi có thị phi sẽ được tin tưởng, khi gặp khó khăn sẽ nhanh chóng được giúp đỡ.
Những kiến nghị đơn giản trên đây có thể giúp cấp trên nhận thấy rằng họ có thể giao lưu, hòa hợp với bạn và kiểm soát công việc của bạn. Như vậy họ có thể yên tâm giao phó nhiệm vụ cho bạn, và bạn cũng sẽ nhanh chóng được trọng dụng.
4
LÀM NGƯỜI ĐƯA THAN NGÀY TUYẾT
“Thêu hoa trên gấm” sẽ khiến người được giúp cảm thấy vui vẻ, nhưng “đưa than ngày tuyết” lại có thể khiến người được giúp cảm thấy vô cùng biết ơn, cả đời không quên
Quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới cũng giống như quan hệ giữa cá và nước. Điều đó có nghĩa là vì lợi ích của đôi bên, cấp trên và cấp dưới phải hỗ trợ, quan tâm và hợp tác với nhau.
Không chỉ khi cấp dưới gặp khó khăn mới nhờ tới sự quan tâm, giúp đỡ của cấp trên, mà khi cấp trên gặp khó khăn cũng cần tới sự hỗ trợ của cấp dưới. Bạn luôn phải nhớ rằng dù là lãnh đạo hay nhân viên thì cũng không có ai là người toàn năng.
Nhưng trong thực tế, những khó khăn mà cấp trên và cấp dưới gặp phải thường khác xa nhau. Cách mà cấp trên giúp cấp dưới giải quyết khó khăn cũng khác xa cách mà cấp dưới giúp cấp trên xử lí vấn đề.
Những khó khăn mà lãnh đạo cần nhân viên giúp đỡ giải quyết chủ yếu thuộc hai phương diện lớn sau: một là công việc, hai là cuộc sống.
Vấn đề về công việc mà cấp trên gặp phải chủ yếu là: doanh nghiệp thiếu vốn lưu động, khó xoay vòng kinh doanh; hoạt động kinh doanh gặp khó khăn, khó mở rộng thị trường; cần chuyển đổi công nghệ nhưng thiếu nhân tài và thiết bị thay thế; cấp dưới thiếu đoàn kết, doanh nghiệp thiếu sức mạnh tổng lực...
Đối với những khó khăn này, cấp dưới phải dốc lòng giúp đỡ không chút từ nan. Ở một mức độ, công việc của cấp trên gặp khó khăn cũng đồng nghĩa với công việc của cấp dưới gặp trục trặc. Giúp đỡ sếp khắc phục khó khăn cũng chính là cách nhân viên mưu cầu lợi ích cho bản thân. Vậy nên, nếu có điều kiện, bạn hãy cố gắng hết sức để hỗ trợ cấp trên.
Đối với những khó khăn mà cấp trên gặp phải trong cuộc sống, cấp dưới cần chọn chuyện mà giúp. Bởi đây phần nhiều là những vấn đề có liên quan đến hôn nhân, gia đình. Chúng ta cần phải giữ vững một nguyên tắc: Cố gắng không tham gia vào chuyện cá nhân của người khác. Nguyên nhân là vì nó liên quan đến sự khác biệt trong tính cách, định hướng giá trị, triết lí sống và hoàn cảnh thực tế giữa các cá nhân.
Đương nhiên, nếu khó khăn trong cuộc sống mà cấp trên gặp phải không liên quan đến chuyện đời tư và là vấn đề mà cấp dưới có thể giúp đỡ, vậy thì cấp dưới nên hết lòng hỗ trợ.
Giúp đỡ lãnh đạo giải quyết khó khăn trong công việc và cuộc sống, chia sẻ ưu phiền cùng lãnh đạo là thái độ tích cực mà mỗi nhân viên nên có. Tuy nhiên, điều quan trọng cần chú ý là, bạn cần phải giúp đỡ vào lúc cấp trên cần được hỗ trợ nhất.
Giúp đỡ không đúng lúc sẽ không mang lại lợi ích thiết thực. Kết quả của hành vi này thường không mấy tốt đẹp hoặc phản tác dụng, có thể khiến người ta sinh lòng chán ghét.
Do đó, khi cấp dưới muốn giúp đỡ cấp trên, chọn được lúc cấp trên cần hỗ trợ nhất để hết lòng trợ giúp sẽ đạt được hiệu quả hoàn mĩ. Điều này cũng giống như hành động “đưa than ngày tuyết”.
Trong thực tế, hành vi giúp đỡ có ý nghĩa nhất có thể quy về hai loại như sau: một là “thêu hoa trên gấm”, chỉ hành động giúp hoàn thiện những thứ vốn có; hai là “đưa than ngày tuyết”, chỉ hành động giúp đỡ quý báu, thiết thực trong lúc thiếu thốn. Lãnh đạo luôn là người có thân phận, địa vị cao hơn nhân viên, cho nên luôn có rất nhiều người muốn “thêu hoa trên gấm”. Hơn nữa, từ góc độ thân phận, địa vị và thực lực của cấp dưới, có thể giúp cấp trên “thêu hoa trên gấm” được hay không cũng là chuyện cần bàn. Vào lúc cấp trên xuân phong đắc ý, công việc thuận lợi, tiền đồ thênh thang, cấp dưới lại “thêu hoa” thêm nữa liệu có được cấp trên cho là “hoa” thật hay không cũng là câu hỏi cần suy ngẫm.
Hành động “đưa than ngày tuyết” có ý nghĩa khác với với “thêu hoa trên gấm”. Đó là khi người khác lâm vào cảnh thất bại, gặp phải trắc trở, tiền đồ mờ mịt..., chúng ta đưa tay giúp đỡ một cách nhiệt thành. Công bằng mà nói, “thêu hoa trên gấm” sẽ khiến người được giúp cảm thấy vui vẻ, nhưng “đưa than ngày tuyết” lại có thể khiến người được giúp cảm thấy vô cùng biết ơn, cả đời không quên.
Khi Từ Hi Thái hậu tại vị, có biết bao người dâng ngọc quý biểu thị lòng trung thành, vậy mà không mấy người nhận được sự coi trọng của Lão Phật gia. Ngược lại, Từ Hi Thái hậu còn coi đó là nghĩa vụ của con dân đối với hoàng đế. Một câu chuyện khác hẳn với chuyện này là, sau khi được Lưu Bang phong chức Đại tướng quân, Hàn Tín đã không quên bày tỏ lòng biết ơn đối với một thôn phụ miền núi. Đây là người mà trước kia đã mời Hàn Tín một bữa cơm khi ông đói đến lả người. Ân tình ấy khiến vị Đại tướng quân nhớ mãi không quên.
Do đó có thể thấy, trong việc cấp dưới giúp đỡ cấp trên, nếu là hành vi “đưa than ngày tuyết”, bạn sẽ đạt được hiệu quả trên cả mong đợi. Tất nhiên, “đưa than ngày tuyết” phải có tiền đề là sự lương thiện, thông tuệ và dũng cảm.
Trong thực tế, “thêu hoa trên gấm” thường bị nghi ngờ là hành vi dựa hơi người khác, mà “đưa than ngày tuyết” lại được xem là biểu tượng của lòng tốt, dũng cảm và trung thành. Trong mối quan hệ với cấp trên, bạn sẽ chọn làm người “thêu hoa trên gấm” hay chọn làm người “đưa than ngày tuyết”?
5
KHÉO LÉO GIỮ THỂ DIỆN CHO CẤP TRÊN
Hãy làm sao để nhìn bề ngoài, bạn không khách sáo với cấp trên hoặc cố tình nhường đối phương. Phải để cho mọi người nghĩ rằng cấp trên chiến thắng bạn bằng thực lực
Khi rảnh rỗi hoặc khi muốn giao lưu với nhân viên, cấp trên sẽ tham gia một số hoạt động vui chơi, giải trí cùng cấp dưới, ví dụ như đá bóng, đánh cờ, chơi tennis... Trong những tình huống như vậy, cấp dưới có nên có biểu hiện khách sáo hay không? Nói cách khác, trong hoàn cảnh này, cấp dưới có nên nhường cấp trên, để sếp thắng mình mấy ván, giữ thể diện cho đối phương hay không? Có lẽ dân công sở nào cũng gặp phải những vấn đề tương tự, giống như nhân viên Vương trong câu chuyện dưới đây.
Giám đốc Lý rất mê cờ vua, hàng ngày đến giờ nghỉ trưa ông đều rủ nhân viên Vương chơi mấy ván. Nhân viên Vương là cao thủ cờ vua, đồng thời đây cũng là một hoạt động thư giãn khi công việc căng thẳng. Nhưng anh ta lại không muốn chơi cờ với giám đốc Lý, nguyên nhân là vì giám đốc Lý không giỏi chơi cờ, ván cờ nào cũng rất nhàm chán. Nếu nhân viên Vương chơi đúng thực lực thì giám đốc Lý tất nhiên không phải đối thủ của anh ta, chỉ có thể là người thua cuộc. Nếu nhường cho giám đốc Lý chơi thắng thì nhân viên Vương sẽ cảm thấy khó chịu. Anh ta còn lo rằng nếu người khác thấy được sẽ nói anh ta đang cố nịnh bợ, lấy lòng cấp trên. Không biết nên làm sao cho phải, nhân viên Vương bèn chọn cách “dĩ hòa vi quý”, đôi lần chơi thắng giám đốc Lý, vài ván lại “giả vờ” thua ông.
Tình huống mà nhân viên Vương gặp phải thường xuyên xảy ra ở chốn công sở. Vậy khi cùng cấp trên tham gia các hoạt động vui chơi giải trí, cấp dưới có nên có thái độ khách sáo hay không? Tôi cho rằng việc này là không cần thiết. Bởi lãnh đạo trên quyết định tham gia các hoạt động giao lưu cùng nhân viên có nghĩa là họ muốn bỏ qua khoảng cách chức vụ để hòa nhập, hòa đồng với cấp dưới. Các lãnh đạo muốn thông qua những hoạt động này để củng cố quan hệ nội bộ và giảm bớt căng thẳng trong quan hệ công việc. Trong trường hợp này, nếu bạn vẫn đối đãi với cấp trên bằng thái độ cung kính, khách sáo thì hai bên sẽ khó có thể giao lưu thân tình với nhau. Ngược lại, lúc này nếu bạn coi cấp trên như một người đồng đội cùng nhóm, cấp trên sẽ cảm thấy bạn chân thành và tin tưởng anh ta, như vậy anh ta cũng sẽ càng tin tưởng và có thiện cảm với bạn.
Tuy nhiên, khi muốn coi cấp trên là một người đồng đội trong các hoạt động vui chơi, giải trí, bạn cùng cần suy xét đến đối tượng cụ thể. Có một số lãnh đạo có tính cách hiếu thắng, tốt nhất bạn không nên chơi cùng họ. Ngoài ra, có lúc cấp trên giao lưu cùng cấp dưới là vì mục đích khác. Có thể công việc của anh ta đang gặp trục trặc, có thể anh ta vừa bị cấp trên của mình phê bình... nên trong lòng bức bối, muốn vui chơi xả hơi. Trong trường hợp này, hình tượng và thái độ của lãnh đạo sẽ có chút khác thường. Khi đó, bạn nên có thái độ khách sáo, nhường cấp trên chơi thắng để anh ta giải tỏa căng thẳng và thư giãn.
Muốn như vậy, bạn phải có mức độ thể hiện và phương pháp thực hiện thích hợp. Hãy làm sao để nhìn bề ngoài, bạn không khách sáo với cấp trên hoặc cố tình nhường đối phương. Phải để cho mọi người nghĩ rằng cấp trên chơi thắng bạn bằng thực lực. Như vậy hiệu quả đạt được càng tốt hơn.
6
LẤY LÒNG CẤP TRÊN THẬT TINH TẾ
Biết cách lấy lòng cấp trên, bạn có thể chuyển mình ngoạn mục, sớm bước đi trên con đường thành công
Một trong những tiền đề quan trọng để lấy lòng cấp trên có hiệu quả đó chính là nắm bắt chuẩn xác thông tin liên quan đến đối phương, một khi có cơ hội là có thể áp dụng.
Lúc Lý Liên Anh3 mới tiến cung đã làm việc tại phòng tạo kiểu tóc. Một lần Từ Hi Thái hậu muốn chải một kiểu tóc mới, nhưng Đại thái giám phụ trách làm đi làm lại vẫn không khiến bà ưng ý. Lý Liên Anh biết được việc này, bèn cho rằng thời cơ của mình đến rồi. Ông ta xuất cung, tìm đến kĩ viện. Lý Liên Anh nghĩ rằng kĩ nữ là những người thường xuyên trang điểm, cũng chính là những người cập nhật xu hướng sớm nhất. Lý Liên Anh khổ luyện chải tóc suốt ba ngày, cuối cùng đã học được những kiểu tóc thịnh hành nhất. Sau khi hồi cung, ông ta xin Đại thái giám tiến cử bản thân với Từ Hi Thái hậu, đồng thời biểu diễn thực lực cho Đại thái giám xem. Cuối cùng Thái hậu cũng đồng ý để ông ta thử một lần. Lý Liên Anh đã chải được một kiểu tóc khiến bà vô cùng vừa ý. Đã có tóc đẹp, tâm tình Từ Hi Thái hậu tốt hẳn lên, từ đó bà hết mực trọng dụng Lý Liên Anh.
3 Lý Liên Anh (1848-1911): Tên thật là Lý Hiến Tử, là thái giám trong triều đình nhà Thanh của Trung Quốc, tâm phúc của Từ Hi Thái hậu.
Lý Liên Anh không chỉ nghe ngóng tin tức nhanh nhạy mà mắt quan sát cũng rất tài tình, cho nên đã tính đúng thời điểm để lấy lòng Từ Hi Thái hậu và thu được thành công.
Tại công sở, để giành được thiện cảm của cấp trên, bạn phải luôn lưu ý đến hứng thú, sở thích và đọc hiểu được ý đồ của sếp, như vậy mới có thể “bốc thuốc đúng bệnh”, đi được nước cờ cao tay. Tuy nhiên, ý đồ của lãnh đạo thường mơ hồ, bất định. Muốn đoán đúng ý sếp phải dụng công nắm bắt tâm ý của cấp trên, sau đó hết sức phối hợp, thỏa mãn nguyện vọng của họ. Thậm chí bạn còn có thể đi trước một bước, nói thay lời cấp trên muốn nói, làm thay việc cấp trên muốn làm, khiến sếp bất ngờ. Đương nhiên, trong trường hợp này, cấp trên nhất định sẽ đáp lại tấm lòng của bạn.
Tại công sở, việc đối nhân xử thế phải được thực hiện dựa trên nguyên tắc “Gặp kiểu người nào nói loại chuyện ấy”. Hãy dùng những cách khác nhau để giao tiếp với những người khác nhau, biết tùy cơ ứng biến, mọi việc mới có thể thông thuận. Ví dụ khi tiếp xúc với cấp trên, phải biết lựa tính cách, sở thích, điều cấm kị để điều chỉnh lời nói, hành vi của bản thân, tranh thủ giành lấy thiện cảm của sếp, bồi đắp mối quan hệ giữa đôi bên. Trên cơ sở này, cấp trên mới quan tâm tìm hiểu về bạn, bạn mới trở thành “anh hùng có đất dụng võ” tại công ty. Hãy xem ví dụ dưới đây.
Phong là một nhân viên nhiệt tình, năng nổ, cũng rất giỏi kết giao với người khác. Sau khi chuyển công tác đến công ty mới, việc đầu tiên anh nghĩ đến là làm thế nào để giành được thiện cảm của lãnh đạo mới. Sau khi quan sát kĩ môi trường của công ty mới, Phong nhận thấy cấp trên là một người bảo thủ. Anh quyết định từ bỏ phong cách bụi bặm với quần bò rách và mái tóc dài, xuất hiện trước mặt cấp trên bằng một diện mạo chỉn chu, chuẩn mực với tóc ngắn và trang phục gọn gàng.
Sau khi giành được thiện cảm của cấp trên, Phong lại muốn phát huy những ưu điểm nhiệt tình, hòa đồng... của mình bằng cách chủ động giao lưu, thiết lập mối quan hệ thân tình với sếp. Không may, vị sếp này của anh là người đa nghi, thích ở một mình, thấy Phong nhiệt tình tiếp cận như vậy thì cảm thấy không thoải mái. Phong thấy cách này không ổn, lại đổi sang cách khác.
Sau một thời gian tìm hiểu, Phong phát hiện cấp trên đặc biệt thích chơi bóng bàn. Anh quyết định tập chơi môn thể thao này, khi đã thành thạo, anh “ngẫu nhiên” xuất hiện tại câu lạc bộ bóng bàn mà sếp thường tới chơi. Cách này quả nhiên hiệu quả, sau vài trận giao hữu, cấp trên dần buông lỏng tâm lí phòng vệ với Phong, quan hệ giữa hai người không còn lạnh nhạt như trước.
Trải qua một thời gian tiếp xúc, lãnh đạo nhận thấy thế mạnh của Phong, bắt đầu có ý trọng dụng anh hơn. Phong cũng nỗ lực phát huy sở trường của bản thân, đạt được thành tích xuất sắc, có được thành công trong sự nghiệp.
Đối với dân công sở, muốn lấy lòng cấp trên là việc không đơn giản. Nếu nắm chắc cơ hội và “nịnh” sếp một cách tinh tế, bạn có thể chuyển mình ngoạn mục, sớm bước đi trên con đường thành công.
Ngoài ra, bạn còn có thể chọn cách ca ngợi cấp trên trực tiếp hoặc gián tiếp. Trực tiếp ca ngợi cấp trên là khi gặp mặt, bạn nói ra những lời tán thưởng, tán dương với sếp. Gián tiếp ca ngợi cấp trên là thông qua người khác chuyển đến sếp tâm ý của bạn. Nói cách khác, đó chính là “mượn lời để gửi tấm lòng”.
Nếu lời tán dương của bạn được truyền đạt tới sếp qua người thứ ba, hiệu quả sẽ càng khác biệt. Lúc này, cấp trên sẽ cảm thấy đây là những lời thật lòng, vì vậy sẽ chân thành tiếp nhận và có ấn tượng tốt về bạn. Cho nên khi cấp trên không có mặt, bạn có thể cùng những đồng nghiệp khác “thổi phồng” ưu điểm hay thành tựu của sếp. Phạm vi của hoạt động “thổi phồng” rất rộng, ví dụ bạn có thể khen ngợi tác phong làm việc nhiệt tình, có trách nhiệm của cấp trên; hoặc khen ngợi cách xử thế bình dị, dễ gần của sếp. Bạn có thể khen ngợi phương pháp dạy con của cấp trên, thậm chí là khen bộ quần áo hôm nay sếp mặc. Hoặc bạn có thể nói một chút về thành tích của cấp trên, khen ngợi thành quả khi xưa của sếp. Nếu đồng nghiệp và bạn có cách đánh giá khác nhau về một khía cạnh nào đó của sếp, bạn cũng không cần tranh cãi với họ, bởi vì đây cũng chỉ là quan điểm cá nhân của mỗi người. Hãy tin rằng việc làm của bạn sẽ không phí công vô ích. Sẽ có một ngày, lời khen của bạn sẽ đến tai cấp trên, sếp sẽ cảm thấy rất vui vì tìm được một “tri âm tri kỉ” như bạn ở nơi làm việc.
“Người thứ ba” giúp chuyển lời tán dương của bạn tới cấp trên không nhất thiết chỉ có đồng nghiệp mà cũng có thể bao gồm những người khác nữa. Ví dụ nếu gặp được vợ sếp, bạn có thể ca ngợi sếp vài câu; thậm chí gặp con cái sếp, bạn có thể nói những chuyện đáng khen ngợi của sếp. Hãy nói những câu như: “Bố các cháu là người hết lòng hết dạ vì công ty. Các cháu nên nhắc bố nghỉ ngơi nhiều hơn một chút, phải giữ gìn sức khỏe mới công tác thuận lợi.”
Nếu có một ngày lãnh đạo cấp cao đến bộ phận của bạn để thị sát công việc, vậy bạn cũng nên tìm thời cơ thích hợp để ra mặt khen ngợi cấp trên. Đương nhiên, bạn phải khen đúng, khen trúng, mà không được khen bừa, khen ẩu. Đây chính là điều cấp trên kì vọng nhất ở bạn, bởi nếu anh ta tự khen bản thân trước mặt lãnh đạo, e rằng vị lãnh đạo này sẽ thấy phản cảm. Lúc này, nếu bạn thay cấp trên nói mấy câu tán thưởng, lãnh đạo cấp cao sẽ có ấn tượng đây là sự thật khách quan, hiệu quả lại càng tốt hơn nữa.
Như vậy, cấp trên sẽ “nhớ mãi không quên” hành động này của bạn. Sau này cấp trên có được thăng tiến cũng sẽ không quên cất nhắc bạn.
7
KHÔNG ĐẨY VẤN ĐỀ CHO CẤP TRÊN
Khi mang vấn đề của mình đẩy cho cấp trên thì bạn không những quấy rầy công việc của sếp, mà còn khiến sếp có ấn tượng xấu về năng lực công tác của bạn
Công việc quản lí có đặc điểm là có điểm bắt đầu mà không có điểm kết thúc. Điều này khiến cho thời gian của lãnh đạo trở thành nguồn “tài nguyên quý hiếm”, vừa phải giải quyết công việc của mình, đôi khi lại phải xử lí những vấn đề mà cấp dưới đang bế tắc. Cho dù một số lãnh đạo rất có năng lực, cũng rất khuyến khích cấp dưới thường xuyên tìm đến mình xin trợ giúp, nhưng đại đa số đều cho rằng đôi khi giúp đỡ cấp dưới giải quyết khó khăn là một gánh nặng. Đã có một nhà quản lí nổi tiếng cảm khái thế này:
“Tôi luôn không thể nào hiểu được tại sao có nhiều người muốn gặp tôi như vậy, lại còn đưa ra bao nhiêu vấn đề để hỏi ý kiến tôi. Nếu tôi không quán triệt tốt việc này, vậy thì suốt ngày chỉ có gặp gỡ, họp hành không dứt.”
Nhân viên “ép buộc” lãnh đạo giải quyết những vấn đề của mình không chỉ làm mất thời gian quý báu của cấp trên, mà dần dần còn khiến tầm ảnh hưởng của cấp trên bị suy yếu.
Trong con mắt của hầu hết cấp dưới, quyền uy của cấp trên luôn được phóng đại lên nhiều lần. Thực tế quyền uy của lãnh đạo là có hạn. Hơn nữa, hầu như mỗi lần họ sử dụng quyền uy, nó sẽ mất đi theo một nghĩa nào đó. Có thể bạn cũng không ngờ tới, rằng việc bạn xin cấp trên yêu cầu bộ phận nhân sự hay bộ phận sản xuất kiểm tra giúp bạn một vấn đề nhỏ nào đó chính là một hành động vượt quá thẩm quyền. Hãy suy nghĩ kĩ mà xem, nếu như cấp trên vì bạn mà yêu cầu nhân viên của bộ phận khác hợp tác hoặc giúp đỡ, đương nhiên cấp trên sẽ phải xếp việc bạn nhờ chen lên trên những việc quan trọng hơn của mình. Những việc một người có thể yêu cầu người khác làm cho mình thực sự rất có hạn. Ngay cả khi vấn đề bạn nhờ cậy không cần sự phối hợp của bộ phận khác thì cấp trên cũng biết rằng, hôm nay họ đồng ý với yêu cầu của bạn, thì ngày mai họ tất phải đồng ý với những yêu cầu tương tự từ những người khác. Như vậy thì thật là rắc rối.
Khi bạn mang vấn đề của mình đẩy cho cấp trên thì bạn không những quấy rầy công việc của họ, mà còn làm ảnh hưởng đến năng lực công tác của bản thân. Tối thiểu, bạn cũng đã đánh mất cơ hội nâng cao khả năng giải quyết công việc của mình cũng như cơ hội giao lưu với các đồng nghiệp khác. Mà hai điều này vừa hay lại chính là những nhân tố giúp tăng cao hiệu suất công việc của bạn. Thêm nữa, đẩy vấn đề cho cấp trên còn khiến bạn để lại ấn tượng xấu trong lòng họ. Họ sẽ cho rằng bạn là người không thể ứng phó với những vấn đề phát sinh trong công việc, từ đó ảnh hưởng xấu đến tiền đồ của bạn.
Nói chung, nếu bạn có thể tự xử lí chu toàn những khó khăn của bản thân, thì không những tốt cho bạn, mà còn tốt cho cả cấp trên của bạn. Đôi khi, bạn có thể nhờ cấp trên giúp đỡ giải quyết một vài vấn đề để sếp thấy được bạn đang gặp khó khăn trong công việc, tuy nhiên bạn cũng nên hạn chế đến mức tối đa số lần dùng đến cách này. Ai cũng có vấn đề của riêng mình, vấn đề cấp trên gặp phải lại càng nhiều, càng khó giải quyết hơn bạn. Vậy nên họ thường không bày tỏ sự cảm thông với những khó khăn mà bạn gặp phải như bạn mong muốn. Mặt khác, chắc chắn tất cả lãnh đạo đều đánh giá cao những nhân viên không ngại khó, không sợ khổ.
Tranh chấp quyền hạn là việc thường xảy ra và khiến dân công sở phải đau đầu. Tình hình sẽ càng rối rắm hơn nếu bạn và đối phương xung đột trong phạm vi quyền hạn của mình. Bởi nếu sếp đứng về phía bạn, thì họ sẽ có nguy cơ bị bên kia thù ghét. Hoặc nếu sếp đứng ở vị trí trung lập dàn hòa thì bạn sẽ cảm thấy thất vọng, vì vào thời khắc quan trọng nhất sếp đã không bênh vực bạn. Cho nên bạn phải hết sức tránh để cấp trên dính vào những việc đấu đá quyền lực như thế này. Nếu có ai đó can thiệp vào công việc thuộc quyền hạn của bạn, hoặc bất hợp tác với bạn, vậy thì trước khi nhờ sếp đứng ra can thiệp, bạn phải cố gắng giải quyết ổn thỏa vấn đề.
Đương nhiên, vẫn có những vấn đề cần cấp trên sẵn sàng ra mặt giúp đỡ giải quyết. Thậm chí, có những vấn đề nếu bạn không nhờ cấp trên giúp sức, họ sẽ trách bạn. Khi đề xuất với sếp những việc thực sự cần được trợ giúp, bạn hãy xin họ cho lời khuyên, chứ không phải là xin họ cho giải pháp. Thay vì nói: “Có công ty A không chịu trả khoản nợ cuối cùng”, bạn hãy nói: “Em không có cách nào để đốc thúc công ty A trả nốt khoản nợ cuối cùng. Nếu sếp có gợi ý gì, em sẽ vô cùng biết ơn!” Cách này có thể khiến sếp phản ứng tích cực hơn, vì không phải bạn muốn sếp xử lí vấn đề thay mình, mà bạn chỉ muốn nhận được sự tư vấn từ một người giỏi hơn, dạn dày kinh nghiệm hơn. Nhưng phương pháp này cũng có những hạn chế của nó, bởi nếu liên tục xin ý kiến góp ý của cấp trên, họ rất nhanh sẽ cảm thấy bị làm phiền và không còn nhiều kiên nhẫn với bạn nữa. Vậy nên, nếu thực sự vấn đề là của bạn, thì tốt nhất là bạn nên tự mình tìm cách giải quyết nó cho tốt.
8
TRỞ THÀNH TÂM PHÚC CỦA CẤP TRÊN
Cấp trên có thành tựu, cấp dưới mới có thành quả
Trở thành tâm phúc của cấp trên, bạn sẽ có người hướng dẫn đường đi nước bước trong sự nghiệp. Trong công việc, cấp trên sẽ chỉ dạy, theo sát bước thăng tiến của bạn, cho bạn những lời khuyên và giúp bạn giải quyết những xung đột cá nhân trong tập thể. Vậy nên đây là đường tắt để thăng tiến của nhân viên công sở. Muốn trở thành tâm phúc của cấp trên, bạn cần chú ý những điểm sau:
Năng xin ý kiến, chăm chỉ báo cáo
Giao lưu cùng cấp trên cũng cần kĩ xảo. Nếu sếp của bạn là người lớn tuổi, trầm tĩnh, nghiêm túc, có vẻ coi trọng vai vế, vậy thì bạn nên tiếp cận họ thế nào? Có một cách khá hay, đó là hãy chăm chỉ xin ý kiến và báo cáo công việc đầy đủ với họ. Như vậy cấp trên sẽ cảm thấy được tôn trọng và cũng cho thấy bạn là người khiêm tốn, chân thành muốn học hỏi. Quan trọng nhất là làm như vậy sẽ mở ra cho bạn cơ hội thân cận với cấp trên. Giao lưu giữa người với người chính là như vậy, một khi thường xuyên tiếp xúc, tâm lí căng thẳng hay phòng bị của đôi bên sẽ có thể được loại bỏ một cách tự nhiên. Bầu không khí giao lưu cũng sẽ thoải mái và hài hòa hơn, theo thời gian đôi bên sẽ càng ngày càng thân thiết.
Có ý thức về vai trò của mình
Trong xã hội rộng lớn này, mỗi cá nhân đều có những vai trò nhất định. Một nhân viên công sở thành công là người tự ý thức rõ được vai trò, trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong tổ chức, nắm chắc đặc thù, phương pháp và hoàn cảnh công tác, đồng thời có thái độ cố gắng, tích cực hoàn thành tốt công việc được giao. Không nên đứng núi này trông núi nọ, việc mình không làm lại quan tâm đến việc của người khác. Phải đảm bảo hoàn thành công việc của mình với chất lượng tốt nhất và tạo điều kiện thuận lợi để cấp trên và đồng nghiệp hoàn thành công việc của họ. Đây là một điểm quan trọng mà mọi nhân viên công sở đều nên ghi nhớ.
Tạo điều kiện để cấp trên phát huy sở trường
Một trong những cách thức quan trọng để mở rộng sự nghiệp của nhân viên công sở chính là tạo điều kiện để lãnh đạo phát huy sở trường, lập nên thành tích, nhanh chóng thăng tiến. Trong công việc, cấp dưới chính là trợ thủ của cấp trên, nếu cấp trên không được đề bạt lên cao hơn thì cấp dưới mãi mãi cũng chỉ có thể ở dưới. Nếu cấp trên thăng tiến nhanh chóng thì cấp dưới càng dễ dàng tiến thân và thành công.
Lãnh đạo có thành tựu, nhân viên mới có thành quả. Không ngừng thúc đẩy cấp trên phát huy sở trường là chìa khóa thành công trong sự nghiệp của cấp dưới. Mỗi vị sếp đều có tố chất, sở thích, chí hướng... khác nhau, cho nên thế mạnh cũng khác nhau. Nhân viên phải học cách nhận định đúng sở trường của lãnh đạo và giúp sếp phát huy thế mạnh ấy. Nếu sở trường của cấp trên thuộc phương diện chính trị, vậy đầu tiên bạn hãy cung cấp cho sếp tài liệu quý về xu thế chính trị. Nếu sở trường của cấp trên thuộc phương diện dùng người, vậy thì bạn hãy cố gắng cung cấp những thông tin toàn diện và chính xác về nhân sự cho sếp. Hãy tạo điều kiện, giúp cấp trên có thể tận dụng tốt nhất thế mạnh của bản thân lúc đưa ra quyết định. Chỉ có giúp cấp trên thăng tiến thành công, bạn mới có thể có được sự nghiệp rực rỡ.
9
THAY CẤP TRÊN THỰC HIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÍ
Một trong những mục đích quan trọng nhất của việc cấp trên thăng chức, tăng đãi ngộ cho cấp dưới là hi vọng những nhân viên này sẽ “xả thân” vì mình, thay mình làm công việc quản lí
Cái gọi là “thay cấp trên làm công việc quản lí” chính là dưới sự chỉ đạo thống nhất và sắp xếp toàn diện của cấp trên, trong phạm vi quyền hạn của mình, cấp dưới có thể độc lập, tự chủ thay cấp trên xử lí chu toàn mọi vấn đề liên quan, không cần đợi xin chỉ thị của cấp trên.
Trong thực tế, công việc của một công ty hay một bộ phận đều vô cùng rối rắm, phức tạp. Cấp trên chỉ có một người, cho nên không thể mà cũng không cần tự tay làm tất cả mọi việc. Các doanh nghiệp hiện đại ngày càng thích sử dụng mô hình quản lí dân chủ, phân cấp, phân quyền rõ ràng. Chỉ có những lãnh đạo lạc hậu, tầm nhìn hạn hẹp mới thích hình thức quản lí tập quyền.
Do đó những lãnh đạo tiên tiến đều dám và giỏi chọn những cấp dưới có tài và trao quyền cho họ thay mình thực hiện công tác quản lí, từ đó phát huy sức mạnh cá nhân, tập thể, góp sức đưa doanh nghiệp tiến lên càng nhanh.
Khi hỗ trợ cấp trên làm công việc quản lí, chúng ta thường gặp hai kiểu tình huống thế này:
• Kiểu thứ nhất là cấp trên trao quyền cho cấp dưới thay mình toàn quyền đảm đương một bộ phận hoặc một phần công việc cụ thể. Nhưng do cấp dưới thiếu kinh nghiệm công tác hoặc không đủ can đảm, cho nên làm việc rón rén, sợ trước sợ sau, không dám mạnh dạn gánh vác. Những cấp dưới như vậy cần phải biết rằng đằng sau bạn vẫn có cấp trên sẵn sàng hỗ trợ, vậy nên hãy dũng cảm đón nhận thách thức. Đồng thời, chỉ cần bạn dám đứng lên vì cấp trên trấn giữ một phương, cho dù không dễ dàng thì bạn cũng đã có cơ hội rèn luyện bản lĩnh của mình.
• Kiểu thứ hai tương phản với kiểu thứ nhất, đó là cấp dưới được ủy quyền không những dám gánh vác trách nhiệm, sử dụng hết mọi quyền hạn, mà còn có những hành vi vượt cấp vượt quyền.
Ngạn ngữ có câu: “Thái quá bất cập”, nghĩa là cái gì quá cũng không tốt. Trong bất cứ tình huống nào, chỉ cần bạn vượt quá phận sự của mình thì người chịu thiệt chính là bạn.
Khi trao quyền cho cấp dưới thay mình thực hiện công tác quản lí, cấp trên đều đã vạch rõ phạm vi quyền hạn của cấp dưới. Nội trong phạm vi và giới hạn được cấp trên ủy quyền, bạn có thể tùy ý thể hiện bản thân. Thế nhưng bạn tuyệt đối không thể được nước lấn tới, tự coi mình là cấp trên, tùy tiện làm những việc vượt quá quyền hành. Một, hai lần bạn vượt quyền, nếu không gây tổn thất nghiêm trọng hoặc tạo ảnh hưởng tiêu cực, cấp trên có thể miễn cưỡng mắt nhắm mắt mở cho qua. Nhưng nếu bạn không biết điểm dừng, liên tục vượt quyền thì bạn đã tự chặt đứt con đường tiến thân của mình.
Bàn về vấn đề này, nhà thơ người Đức Goethe từng có hai câu danh ngôn khiến người ta phải suy ngẫm:
“Nếu bạn thừa nhận rằng bản thân đang bị hạn chế, bạn sẽ cảm nhận được mình cũng đang tự do.”
“Chỉ có những người tài thực thụ mới hiểu được sức mạnh của bản thân. Và chỉ những người biết cách sử dụng sức mạnh của mình một cách thận trọng và đúng đắn mới có thể thu được thành công trong mọi việc.”
Cho nên nếu bạn muốn hỗ trợ cấp trên quản lí công ty, thì bạn phải luôn cố gắng củng cố nền tảng của bản thân để gánh vác tốt trách nhiệm này. Nếu không bạn sẽ rất khó có được cơ hội như vậy một lần nữa.