Câu Hỏi 11
Tôi là người nấu ăn chính trong gia đình, nhưng đến lúc dọn bàn và rửa bát thì chồng tôi đột nhiên biến mất và sau đó hiện ra trong phòng khách trước màn hình ti-vi như thể có phép thần thông vậy. Tôi phải tạo ra nghiệp gì để anh ấy cùng tôi làm việc nhà?
Câu hỏi này đưa đến một vấn đề quan trọng khác có liên quan đến những hạt giống nghiệp. Khi vị lạt-ma của tôi đưa ra cho tôi một thử thách là đến New York và phải tạo ra một doanh nghiệp thành công để chứng minh rằng tôi đã hiểu cách hoạt động của những hạt giống này thì việc đầu tiên tôi làm là đến xin lời khuyên của một nhà sư già - vị này sống tại một tu viện Tây Tạng ở nước ngoài.
“Khi con thành lập công ty,” ông nói, “con sẽ phải thành lập cùng lúc cả một quỹ từ thiện nữa. Quỹ từ thiện này sẽ chèo lái việc kinh doanh của con - nó sẽ là động cơ tạo ra lợi nhuận cho công ty.”
Tôi gật đầu và ghi chép; ông cho tôi một vài lời khuyên nữa rồi sau đó tôi bỗng nảy ra một câu hỏi lớn.
“Vậy con sẽ cần bao lâu? Ý con là nếu con gieo các hạt giống mà thầy đang mô tả thì sẽ cần bao lâu để có một kết quả thực sự nào đó?”
Ông nhìn tôi cười, vui vẻ nói, “Tse chima la. Kiếp sau!”
Tôi lắc đầu buồn bã. “Rinpoche, kiếp sau không được đâu ạ. Thầy biết đấy, con là người Mỹ. Chúng con thích đồ ăn nhanh. Chúng con có McDonald’s trên khắp thế giới. Nếu một nhân viên ở McDonald’s mất hơn hai phút rưỡi để làm một mẻ khoai tây chiên kiểu Pháp thì người đó sẽ bị sa thải. Con phải có được kết quả từ những hạt giống này trong một vài tháng thôi, thậm chí là một vài tuần ấy chứ.”
Bạn thấy đấy, điều đó quan trọng cả với bạn nữa. Tôi phải chỉ ra cho bạn thấy làm thế nào để gieo một hạt giống và có kết quả thật nhanh. Nếu bạn đến một nhà dưỡng lão để giúp một người nào đó nhưng phải đến ba năm sau chàng trai mới xuất hiện thì chắc chắn sẽ nảy sinh một vấn đề rất cơ bản. Nếu cần quá lâu thì bạn sẽ không thể biết được liệu có phải việc đến nhà dưỡng lão chính là nguyên nhân làm xuất hiện chàng trai hay không. Khi đó, bạn sẽ không tin vào hệ thống này, và nó sẽ không giúp được bạn trong phần còn lại của cuộc đời.
Điều này mang chúng ta quay trở lại với người chồng chuyên biến mất vào lúc phải rửa bát. Chỉ gieo hạt thôi thì chưa đủ vì nếu bạn không gieo đúng nơi thì chúng sẽ không phát triển tốt được. Tất cả chúng ta đều biết những người hào phóng và giúp đỡ rất nhiều người khác nhưng họ càng cho đi thì có vẻ như họ lại càng nghèo. Trong nhiều trường hợp, những hạt giống họ đang gieo là những hạt giống đúng, nhưng họ đã gieo sai nơi.
Hạt giống nghiệp giúp chồng bạn giúp đỡ nhiều hơn các công việc nhà là trong một vài tuần, hãy tập trung vào việc giúp đỡ người khác, giúp đỡ một cách thật ý thức, giúp đỡ thật nhiều. Một ví dụ điển hình cho việc gieo một hạt giống giúp đỡ vào một nơi tồi - một mảnh đất đầy sỏi đá - là giúp một đồng nghiệp tại công ty vì bạn sợ sếp sẽ sa thải bạn nếu bạn không làm thế. Đúng là bạn đã giúp đỡ người đang ngồi bên cạnh bạn, và đúng là một hạt giống đã được gieo… nhưng dù thế nào đi nữa, đó cũng chỉ là một người mà bạn được trả tiền để giúp đỡ mà thôi. Sẽ tốt hơn nếu bạn chọn một vật liệu nghiệp có sức nặng: mảnh đất màu mỡ giúp hạt giống phát triển nhanh.
Vậy đâu là những nơi tuyệt vời để gieo những hạt giống giúp đỡ?
Hãy chọn những nơi tốt để gieo hạt giống của bạn
Những người Tây Tạng thời xưa nói rằng có ba nơi vô cùng màu mỡ. Một là bất kỳ ai đang thực sự ở trong tình trạng khẩn cấp, đặc biệt khi bạn là người duy nhất họ có thể dựa vào ngay lúc đó. Đó có thể là người vừa bị ngã ở trên phố, và bạn là người gần nhất có thể đỡ họ đứng lên; hay một người bạn sáng mai sẽ bị đuổi ra đường nếu tối nay họ không thể có 100 đô-la để trả tiền thuê nhà; hay những người mà ngay lúc này bạn biết rằng đang ở trong một trại tị nạn nào đó ở phía bên kia bán cầu và rất thiếu đồ ăn.
Mảnh đất màu mỡ thứ hai để bạn gieo hạt là đối với một người đã giúp đỡ bạn rất nhiều trong quá khứ. Nếu tôi hỏi ai là người giúp bạn nhiều nhất trong cuộc đời thì chẳng cần đến một giây, hình ảnh người mẹ sẽ xuất hiện trong tâm trí bạn. Dù cho hiện tại, mối quan hệ của bạn với mẹ mình đang như thế nào đi nữa, thì có một thực tế đơn giản rằng chính mẹ là người đã dạy bạn đi, dạy bạn nói, dạy bạn mặc quần áo, dạy bạn cách cư xử trong thế giới này. Trong thời hiện đại, mẹ luôn có lựa chọn sẽ có bạn hay là không, và mẹ đã chọn mạo hiểm cuộc sống của mình để cho bạn cuộc sống của bạn. Bố bạn cũng thế. Và còn tất cả những thầy cô giáo, những người hướng dẫn, những người thân trong gia đình, những người bạn, tất cả họ đều đã giúp đỡ bạn bước đi trong cuộc đời cho đến nay. Bất kỳ sự giúp đỡ nào mà bạn trao cho họ, bất kỳ tình yêu thương nào mà bạn đền đáp lại đều là một hạt giống được gieo vào mảnh đất tốt nhất.
Thứ ba là những người đang giúp nhiều người khác. Tôi nhớ có lần tôi đã được một người bạn cho 10.000 đô-la để tôi chuyển nó đến những người đau ốm tại một trong các trại tị nạn dành cho người Tây Tạng của chúng tôi. Tôi đã đến Ấn Độ, vào một trại tị nạn, và tìm thấy một căn phòng nhỏ mà tôi có thể dùng làm văn phòng. Chúng tôi truyền đi thông tin là ngày mai chúng tôi sẽ trả tiền thuốc men và tiền chăm sóc y tế cho mọi người. Các bạn chỉ phải mang theo hóa đơn của cả hai thứ đó,trên đó có ghi lại ngày thuộc tháng trước là được.
Tất nhiên, chúng tôi đã tính toán cẩn thận. Chúng tôi không cho mọi người có đủ thời gian để tìm một bác sĩ địa phương chuyên gian dối để nộp các hóa đơn giả mà lấy tiền. Chúng tôi chuẩn bị một con dấu và mực đỏ để đánh dấu vào các hóa đơn đã được chúng tôi thanh toán. Chúng tôi thậm chí còn đóng dấu vào tay trái của những người đã nhận tiền.
Và thế là đã xuất hiện một dòng người! Hai giờ trước khi chúng tôi mở cửa, những người tị nạn đã xếp hàng ngay ngắn trên con đường bụi bặm của trại và dòng người trải dài đến hơn 1,6 cây số. Trong 7 giờ tiếp theo, chúng tôi đã tiến hành trao tiền. Chúng tôi cũng gặp phải một vài cuộc tranh luận nảy lửa về việc liệu một hóa đơn mua lừa có được coi là một chi phí y tế hay không. Đến khi mặt trời khuất bóng sau chân trời, chúng tôi đã dùng hết 10.000 đô-la nhưng dòng người dường như vẫn đông chẳng khác gì khi chúng tôi mới bắt đầu.
Tôi bay trở lại Mỹ với cảm giác rằng chắc chắn phải có cách tốt hơn. Đúng lúc đó, chúng tôi tìm được một y tá người Pháp sẵn sàng đến trại tị nạn để điều hành một phòng khám miễn phí, còn thuốc sẽ được quyên góp và là những loại thuốc Tây đã quá hạn nhưng vẫn còn dùng được.
Bài học ở đây là hãy giúp đỡ một người đang giúp đỡ nhiều người khác, thay vì cố gắng giúp đỡ tất cả những người thiếu thốn: giống như một câu nói của người Tây Tạng, hãy đi giày, thay vì cố gắng khoác áo da cho thế giới.
Chúng ta sẽ còn quay lại chủ đề này nhiều lần nữa. Hãy chọn hạt giống thật cẩn thận, gieo chúng làm sao để chúng mọc lên lại thật dày, thật mạnh, và thật nhanh - hãy sử dụng Bốn Bước Starbucks mà chúng ta đã nói đến ở câu hỏi 4. Hãy giúp những người khác một cách thông minh và hiệu quả, rồi chồng bạn sẽ đột nhiên quyết định rằng anh ấy thích cái cảm giác nước xà phòng âm ấm trên tay.
CÂU HỎI 12
Khi chúng tôi chuyển đến sống cùng nhau, người bạn đời của tôi (không hề báo trước) mang theo một con mèo. Tôi thích thú nuôi nhưng bản thân tôi thì không nuôi con gì cả vì tôi cảm thấy rằng nếu tôi nuôi con gì đó thì tôi sẽ không thể đi đâu được. Quả đúng là như thế, giờ thì tôi bị mắc kẹt với việc phải cho mèo ăn bất cứ khi nào nửa kia của tôi về thăm gia đình. Và tôi còn khám phá ra rằng mình bị dị ứng với lông mèo nữa. Tôi phải làm gì đây?
Một trong những công ty truyền cảm hứng cho chúng tôi khi chúng tôi xây dựng Công ty Kim cương Quốc tế Andin là Công ty Sony cùng người sáng lập của nó, Akio Morita. Chúng tôi đã nghiên cứu cuốn sách bán rất chạy của ông, Sản xuất tại Nhật Bản 1, nói về câu chuyện thành công của Sony. Ý tưởng quan trọng nhất trong cuốn sách này cũng chính là ý tưởng mà bạn có thể sử dụng để giải quyết tình thế tiến thoái lưỡng nan với con mèo, cũng như bất kỳ vấn đề nào khác mà bạn đang gặp phải với bạn cùng phòng.
Ông Morita nói rằng một trong những nguyên tắc nền tảng của Sony là cung cấp cho khách hàng những sản phẩm hoặc những tính năng mà họ thực sự muốn nhưng họ vẫn chưa biết là họ muốn. Hãy quan sát mọi người, cũng như xem xét các nhu cầu của họ một cách kỹ càng sao cho có thể đem đến cho họ một thứ thực sự có ích đối với họ mà thậm chí chính bản thân họ cũng chưa từng nghĩ đến nó. Tôi gọi đây là Nguyên tắc Jampa.
Trong nhiều năm ở cùng người thầy Tây Tạng của mình, Khen Rinpoche Geshe Lobsang Tharchin, tôi đã đóng nhiều vai, đầu bếp, máy rửa bát, tài xế, nhân viên giặt là, ô-sin và người làm vườn. Sau khi tôi giúp thành lập công ty kim cương, tôi phải đi gần như cả ngày nên tôi phải tìm kiếm một người thay tôi làm những công việc đó. Tôi rất may mắn khi tìm được Jampa Lungrik.
Jampa là một nhà sư trẻ người Tây Tạng, ít nói, vui vẻ, và cực kỳ tận tụy. Cậu đảm nhiệm ngay tất cả các vai này bằng một sự tinh tế hoàn hảo. Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của chúng tôi là quản lý những hàng người đến xin được nói chuyện với lạt-ma. Chúng tôi phải bảo đảm rằng tất cả những ai muốn gặp ông đều được gặp nhưng đồng thời cũng không được để ông bị quá tải. Phòng bếp của ngôi đền được dùng làm phòng đợi và lúc nào nó cũng chật kín những người muốn gặp bậc đại sư. Chúng tôi phải pha trà cho họ và khiến họ khuây khỏa trong lúc chờ đợi, đôi khi là khá lâu.
1 Made in Japan
Cũng chính trong khoảng thời gian này, Jampa đã dạy tôi cách mà những nhà sư ở tu viện được đào tạo để thể hiện sự hiếu khách với một vị khách. Đây được coi là một kỹ năng vô cùng quan trọng ở Tây Tạng. Ở Xứ Tuyết, thực ra, khách chính là vua và nhà của tôi chính là nhà của bạn.
Jampa nói, “Trước khi mọi người đến đây, hãy đặt những chiếc đĩa chứa đầy các loại kẹo lên trên bàn bếp. Đặt bánh quy ở một đầu bàn. Ở đây là một bát hoa quả. Đầu bàn bên kia có thể đặt một chồng kaptse: bánh donut Tây Tạng.
Một bình nước lọc ở đây, một bình nước hoa quả ở kia, một bình trà ở đây, một bình cà phê ở kia - cốc và chén thì để thật nhiều ra khắp bàn.
Khoảnh khắc nghe thấy tiếng gõ cửa là một khoảnh khắc cực kỳ quan trọng. Hãy mở cửa, chào khách, rồi lùi lại, mời họ vào trong bếp. Khi họ bước đi, hãy chăm chú quan sát ánh mắt của họ.
Khách sẽ nhìn vào mắt bạn khi bạn chào họ nhưng sau đó, họ sẽ nhìn khắp căn phòng rồi nhìn xuống dưới bàn bếp. Đây chính là lúc bạn phải thật sự chú ý.
Lý do chúng ta để bánh kẹo ra khắp bàn là vì làm thế sẽ giúp chúng ta biết được mắt của họ dừng ở đâu. Khi vị khách nhìn thấy thứ mà họ rất thích - giả sử là những chiếc bánh donut Tây Tạng - thì mắt của họ sẽ nán lại ở đây, chỉ trong một giây thôi.
Hãy quan sát ánh mắt của mọi người để xem họ cần gì
Khi đó, việc của bạn là mời họ ngồi, rồi đi thẳng đến chỗ để những chiếc bánh donut Tây Tạng, cầm cái đĩa lên, và đặt nó ra trước mặt họ - ‘Ông có muốn ăn một cái bánh này trong khi chờ đợi không ạ?’ - Sau đó, hãy rót cho họ một cốc nước, loại nước mà đã khiến mắt của họ dừng lại.
Hãy quan sát chiếc bánh donut của họ, hãy quan sát cốc của họ, và liên tục quan sát ánh mắt của họ trong khi bạn nói chuyện để tìm hiểu ít nhiều về họ cũng như lý do tại sao họ đến gặp Rinpoche. Khi cái cốc vơi 2/3, hãy đề nghị rót thêm cho họ.
Hãy liên tục quan sát mắt của họ; dự đoán các nhu cầu của họ. Đây chính là bản chất của lòng hiếu khách.”
Bạn thấy đấy, với người bạn đời của bạn thì cũng vậy thôi. Bản chất vấn đề của bạn với họ là họ đang không nhạy cảm với các nhu cầu của bạn. Có thể họ khiến bạn mắc kẹt với một con mèo rụng lông; có thể họ mời những người bạn vô cùng ồn ào đến vào giữa đêm; có thể họ để cả một đống bát đĩa bẩn trong bồn rửa bát mà không thèm rửa. Vấn đề là - nếu bạn muốn họ nhạy cảm với các nhu cầu của mình - thì bạn sẽ phải khai mở sự nhạy cảm của mình với các nhu cầu của những người khác trong cuộc đời bạn.
Vậy hãy bắt đầu quan sát ánh mắt của mọi người; cố gắng đoán xem họ muốn gì hay họ cần gì. Hãy thực hành và như chúng ta đã nói từ trước, hãy chọn một mảnh đất màu mỡ nào đó để gieo hạt giống của mình. Hãy chọn một người nào đó, bố mẹ của bạn chẳng hạn, hoặc một người khác đã giúp bạn rất nhiều trong cuộc đời, rồi hằng ngày, hãy dành một chút thời gian nghĩ về các nhu cầu của họ, về việc bạn có thể làm gì cho họ.
Không nhất thiết phải là một cái gì đó to tát, chỉ cần làm một việc đã được suy nghĩ kỹ càng là được, vì làm thế sẽ tạo ra nhiều hạt giống hơn. Hãy chọn một thời điểm trong ngày mà bạn thường xuyên được yên tĩnh - tôi thích lập kế hoạch cho những người khác khi tôi đang ăn sáng. Và việc lập kế hoạch này cũng là một việc nữa mà bạn có thể nghĩ tới khi bạn thực hiện Thiền Cà phê vào cuối ngày, để khiến các hạt giống phát triển siêu nhanh.
Thay vì cãi cọ với người cùng phòng, thay vì tranh luận hay nhắc nhở, chúng ta đang gieo những hạt giống đích thực, những hạt giống mà tạo ra chúng ngay từ đầuđã khiến chúng ta nhìn thấy một cái bút hay một đống bát đĩa bẩn. Khi bạn đã học được cách quan sát và chú ý đến những nhu cầu nhỏ của những người khác trong cuộc đời bạn (đây vốn đã là một nhiệm vụ rất dễ chịu cho cả bạn và họ) thì bạn sẽ thấy rằng người cùng phòng đột nhiên trở thành một con người biết quan tâm hơn trước rất nhiều.
Có thể một ngày nào đó, chẳng cần bạn nói gì, con mèo cũng sẽ được đem cho người em họ mà con họ rất thích nuôi nó.
CÂU HỎI 13
Chồng tôi không biết thế nào là vệ sinh cá nhân - lúc nào anh ấy cũng đi khắp nhà trong bộ quần áo bốc mùi, râu thì chỉ để có một nửa bên mặt. Tôi cần gieo hạt giống gì để thấy anh ấy biết chăm sóc bản thân hơn một chút?
Câu hỏi này là của một đôi vợ chồng lớn tuổi người Mỹ đến từ vùng Trung Tây. Họ đã đến nghe buổi diễn thuyết mà tôi đang thực hiện tại Detroit với mục tiêu nhắm đến những công nhân trong ngành công nghiệp ô-tô đang bị đe dọa mất việc làm vì các nhà máy đóng cửa. Tôi cảm thông với Jack và Kris vì cùng là những sản phẩm của thập niên 1960, nhưng giống như trong nhiều trường hợp, một vài phần tốt đẹp của phản văn hóa đã biến mất trong khi phần vệ sinh hippie thì vẫn còn mắc kẹt lại.
“Đến giờ thì các bạn đã nắm được bài tập rồi,” tôi nói với Kris. “Trước tiên bạn phải xác định bản chất của vấn đề. Theo bạn thì đó là gì?”
Bà nghĩ một lát. “Vâng, tôi nghĩ mấu chốt của vấn đề là Jack không nghĩ đến việc hình thức của ông ấy gây ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Ông ấy chỉ quan tâm đến bản thân mình - thực sự thì gần như tất cả chúng ta đều như thế - và ông ấy không nghĩ đến cảm giác của tôi.”
“Được rồi, nghe cũng có vẻ đúng đấy. Vậy hạt giống nghiệp bạn cần gieo trong trường hợp này khá là thú vị. Nếu chúng ta thấy một người thân của mình lờ đi chuyện vệ sinh cá nhân đến mức nó khiến chúng ta cảm thấy khó chịu, thì chúng ta phải gieo một vài hạt giống loại đối nghịch, và mọi chuyện sẽ thay đổi - không cần thảo luận hay cãi vã. Điều này đưa chúng ta đến với quả dưa hấu và con chuột chũi.”
Kris nhìn tôi bối rối và đây đúng là cái nhìn mà tôi chờ đợi. Nó có nghĩa là bà sẽ lắng nghe điều tôi sắp nói.
“Nghe này, chúng ta chống lại một hạt giống tiêu cực bằng cách gieo một hạt giống tích cực cùng loại. Tức là, nếu chúng ta cảm thấy cô đơn thì chúng ta cung cấp cho người khác sự bầu bạn; nếu chúng ta muốn thoát khỏi những khoản nợ thẻ tín dụng, thì chúng ta tìm kiếm những người cần sự giúp đỡ về tài chính, rồi cung cấp sự giúp đỡ đó cho họ theo một cách đã được cân nhắc kỹ lưỡng và khôn ngoan.” Bà gật đầu.
“Nhưng tôi muốn bạn biết rằng có ít nhiều sự du di ở đây. Vừa tối qua có người hỏi tôi rằng họ phải gieo hạt giống nghiệp gì để có được nhiều kem vụn sô-cô-la hơn trong cuộc đời: họ muốn biết liệu họ có phải đi khắp nơi để cho đi loại kem này thì sau này mới nhận được nó nhiều hơn không.
“Nghe cũng có lý,” Kris nói. “Mỗi người có một khẩu vị khác nhau và đôi khi đơn giản chỉ là chúng ta không thể có được.”
“Chính xác. Vì vậy nói chung, một trong bốn nguyên tắc lớn của việc gieo hạt giống nghiệp là bạn phải cho đi thứ tương tự với thứ mà bạn muốn có cho bản thân mình: những thứ tương tự nhau sẽ tạo ra nhau.
Nếu bạn nghĩ kỹ, bạn sẽ thấy rằng đây là một trong những phép màu nhỏ của cuộc sống đã bị đánh giá thấp. Nếu bạn muốn có những quả dưa hấu trong vườn của mình vào mùa hè này thì bạn chỉ cần tìm một quả dưa hấu vốn đã có sẵn và chọn gieo một vài hạt giống của nó.
Những hạt giống này sẽ luôn phát triển thành một quả dưa hấu, chứ không bao giờ là một quả xoài hay một cây xương rồng cả. Thử nghĩ xem nếu không như vậy thì cuộc sống sẽ như thế nào - bạn có thể nhìn thấy những người nông dân đang ngồi với nhau tại một quán ăn địa phương và nói về những việc có thể xảy ra trong năm nay không? ‘Mùa xuân này tôi đã gieo những hạt ngô và tôi đang hy vọng là chúng không mọc ra mầm tre giống như năm ngoái!’
Vậy hạt giống để Jack chú ý hơn một chút đến hình thức của ông ấy sẽ liên quan đến việc bạn chú ý hơn đến hình thức của bạn - nhưng sẽ có ít nhiều sự du di ở đây. Có một quyển sách tên là A tỳ đạt ma câu xá luận 1 do một bậc đại sư tên là Thế Thân viết vào khoảng 17 thế kỷ trước, và trong quyển sách này, ông đã nói về câu hỏi kem vụn sô-cô-la.
‘Có người nói, nghe này, Thế Thân. Giả sử đúng ra tôi sẽ được tái sinh là một con gấu nhưng chẳng may tôi lại chết ngay trước mùa hè, thời điểm mà gấu không thể có con thì sao? Chẳng sao cả, vị đại sư nói, bạn sẽ chỉ đổi thành một con chuột chũi thôi.’ Câu chuyện này khiến Kris mỉm cười - đột nhiên tôi ngờ ngợ rằng bà cảm thấy giữa con chuột chũi và Jack có một sự tương đồng nào đó.
1 Treasure House of Wisdom
Có rất nhiều tranh cãi về câu trả lời này nhưng bạn hiểu ý của nó rồi đấy. Bạn hãy quyết định xem mình muốn kết quả gì rồi sau đó bạn mới gieo hạt giống gần với kết quả đó nhất có thể; chứ không nhất thiết nó phải đúng là thứ mà bạn đang tìm kiếm. Tuy vậy, trong tâm trí, việc bạn hướng hạt giống đó vào một mục đích cụ thể - một mục địch đại loại như giúp người đàn ông của bạn tươm tất gọn gàng - vẫn rất quan trọng.”
“Thế hạt giống gần nhất đó là gì?” Bà hỏi.
“Vâng, chúng ta hãy thử suy nghĩ nhé. Bạn muốn chồng bạn tỏa sáng, và lý do hiện nay ông ấy chưa tỏa sáng nằm ở đó, sâu bên trong bạn. Vì vậy tôi khuyên bạn hãy thực hiện phương pháp Đóa hoa.”
“Là gì vậy?”
“Là thế này. Tuần tới, khi bạn ra ngoài, tôi muốn bạn dành thời gian để chăm chút cho bản thân mình thật đẹp. Đẹp như một đóa hoa, khiến mọi người muốn ngắm nhìn. Hãy làm điều đó trong ba lần.
Bạn phải nghĩ về nó như thế này; bạn làm thế không phải vì bản thân bạn, không phải vì cái tôi của bạn. Bạn sẽ chăm chút cho bản thân mình thật đẹp để thế giới có thêm một vẻ đẹp nữa mà mọi người có thể chiêm ngưỡng khi họ đi xuống phố.
Ý tưởng ở đây là bạn làm một việc mà kiểu gì bạn cũng sẽ làm cho bản thân mình - chăm chút cho bản thân thật đẹp khi đi xuống phố - nhưng bạn thay đổi động lực của hành động đó. Liệu bạn có thể thử chăm chút cho bản thân mình thật đẹp không phải cho mình, nhưng là vì người khác, để khiến họ thấy hạnh phúc, một cách có ý thức không?
Đây chính là khái niệm mới của làm đẹp: mình làm việc cho mình nhưng lại giúp làm cho thế giới thành một nơi đẹp đẽ dành cho những người khác. Khi đó, làm đẹp trở thành một công việc đẹp đẽ, chứ không còn là một công việc ích kỷ nữa - nó trở thành một nụ cười dành cho bất cứ ai đi ngang qua bạn. Vẻ đẹp trở nên trong sáng và thuần khiết; chẳng khác nào một đóa hoa đang đi trên phố.
Hãy liên tục trao cho mọi người những đóa hoa
Hãy liên tục trao cho thế giới những đóa hoa - tạo thói quen không chỉ ăn mặc đẹp mà còn suy nghĩ đẹp nữa, vì những người khác, để họ được vui. Để tăng tốc quá trình phát triển của hạt giống, hãy nhớ thực hiện Thiền Cà phê trước khi đi ngủ. Rồi một ngày nào đó, những hạt giống sẽ vỡ ra, và chồng bạn sẽ bước ra khỏi phòng tắm trong bộ dạng ‘mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao.’”
“Tôi thích điều này,” Kris cười, ”Đây cũng chính là nguyên nhân khiến tôi thích toàn bộ cái phương pháp gieo hạt này. Nó rất là vui.”
CÂU HỎI 14
Công việc của tôi rất vất vả; khi về nhà, tôi luôn trong tình trạng mệt mỏi rã rời và tôi cảm thấy mình cần một ai đó để có thể nói chuyện về những vấn đề mà tôi gặp phải ở nơi làm việc. Nhưng chồng tôi thực sự không muốn nghe về những vấn đề đó và càng không muốn giúp tôi giải quyết chúng. Tôi phải gieo hạt giống gì để tìm thấy được một sự đồng cảm nào đó?
Câu hỏi này cũng đến từ Trung Quốc, nhưng lần này nó không được vui như câu hỏi trong buổi hội thảo ở gần chùa Thiếu Lâm.
DCI đã nhận lời mời đến trình bày các ý tưởng của Năng đoạn Kim cương tại một hội thảo dành cho những chuyên gia tâm lý học được tổ chức tại một trường đại học ở Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc.
Chúng tôi đã trả lời rằng, chắc chắn rồi, chúng tôi sẽ đến chứ, nhưng chẳng ai buồn kiểm tra bản đồ. Cáp Nhĩ Tân hóa ra ở ngay bên cạnh Siberia, và khi chúng tôi ra khỏi sân bay thì nhiệt độ ngoài trời là âm 15 độ. Đã là nửa đêm nhưng mọi người vẫn đang chạy loanh quanh ở trong tuyết và đối với họ, đi chơi có nghĩa là xây những bức tượng băng cao bằng ba tầng nhà trên lối đi bộ mà suốt cả mùa đông cũng không chảy. Thật sự thì tôi nghĩ là nước bên trong nhãn cầu của tôi chắc cũng sắp đông cứng cả rồi.
Tuy vậy, mọi người lại cảm thấy thật ấm áp và các câu hỏi cũng rất chân thành. Câu hỏi trên của Jiali, đáng tiếc là câu hỏi kiểu này tôi đã được nghe ở rất nhiều nơi trên thế giới.
“Vậy, trước tiên, hãy nói cho tôi nghe, bản chất của vấn đề này là gì?” Tôi mở đầu.
Jiali suy nghĩ một lát. “Tôi nghĩ bản chất của nó là Yongqian không chịu lắng nghe tôi.”
“Nếu là như thế thì hạt giống mà chúng ta cần gieo rất rõ ràng:
bạn cần bắt đầu lắng nghe người khác một cách chăm chú hơn.” “Vậy cách tốt nhất là gì?”
“Theo những quyển sách cổ xưa thì thực ra, đây chỉ là phần mở rộng của một bài tập thiền mà thôi. Nói cách khác, đây chính là khả năng lắng nghe tâm trí của chính mình, giữ sự chú ý tập trung vào một điểm.
Khi bạn giỏi việc này rồi thì bạn sẽ cảm thấy như thể tâm trí mình đang lướt trên tất cả những thứ mà bạn cố gắng tập trung vào, giống như đôi giầy trượt băng vậy, di chuyển rất nhiều trên băng nhưng chẳng bao giờ tách rời khỏi băng.
Lúc mới bắt đầu, nó là một công việc nhàm chán. Bạn ngồi đối diện với một người nào đó và cố gắng lắng nghe họ, nhưng thay vì để tâm trí đi lang thang giữa các từ ngữ của họ, bạn hãy cố gắng giữ ý nghĩ của mình bám chặt vào từng âm tiết được phát ra.
Tâm trí của bạn sẽ đi lang thang đến chiếc điện thoại để ở trong túi quần, rồi đến việc tối nay ăn gì, hay đến những chuyện đang xảy ra ở phía ngoài ô cửa sổ đằng sau người kia.”
“Nhưng thế là bình thường mà.” Jiali đáp lời. “Có cách gì để ngăn nó lại không?”
Tôi gật đầu. “Có chứ. Bạn hãy đặt một mảnh tâm trí nhỏ ở phía sau mảnh tâm trí lớn của bạn và theo dõi xem nó lắng nghe tốt đến đâu; khi nào mảnh tâm trí lớn đi lang thang, mảnh tâm trí nhỏ hãy rung lên một hồi chuông cảnh báo, khi đó bạn hãy mang sự chú ý của mình trở về. Việc này có thể rất vất vả đấy, giống như việc cố điều khiển một con chó lớn không biết nghe lời bằng một sợi dây xích vậy.
Dần dần bạn sẽ học được cách lắng nghe, và lắng nghe một cách chăm chú; bạn sẽ có khả năng tập trung vào những từ ngữ của đối phương tốt đến nỗi bạn gần như có thể cảm nhận được các ý nghĩ đang diễn ra trong đầu họ vậy, các ý nghĩ nằm phía sau những lời nói của họ, thông qua cách họ lựa chọn từ ngữ để sử dụng. Bạn bắt đầu cảm nhận được ít nhiều họ là người như thế nào, và đây chính là một dấu hiệu cho thấy bạn đang dần trở thành một người thực sự biết lắng nghe - một trạng thái mà bạn chưa từng đạt được trước đây.”
“Thế chính xác thì việc này sẽ thay đổi cách Yongqian lắng nghe tôi như thế nào?”
Hãy gửi các hạt giống của bạn đến nơi bạn muốn
“Trong khi bạn đang lắng nghe, hoặc sau đó, bạn hãy dừng lại và ‘gửi’ các hạt giống bạn đang gieo đến anh ấy. Khi bạn định hướng các hạt giống một cách có ý thức, nó sẽ khiến các hạt giống bên trong tâm trí bạn trở nên mạnh mẽ hơn; và đảm bảo rằng kết quả sẽ quay trở lại đúng nơi bạn muốn.
Hãy tiếp tục làm như vậy cho đến khi ngày đó đến, cái ngày mà khi bạn mở cửa ra, bạn sẽ thấy Yongqian hỏi ngày hôm nay công việc của bạn thế nào, dù cho bạn chưa từng bảo anh ấy làm như vậy.”
Nhân đây, tôi xin nói thêm một điều nữa về nghệ thuật lắng nghe. Khi bạn bước lên thêm được một bước nữa trên nấc thang lắng nghe, một vài điều tuyệt vời sẽ bắt đầu xảy ra. Nếu bạn tiếp tục thực hiện những phương pháp mà chúng ta đã nói đến trong cuốn sách này cho đến giờ thì toàn bộ câu chuyện về cuộc đời bạn sẽ thay đổi.
Đó là bởi chúng ta đã liên tục gieo hạt trong mọi lúc - trong mọi ngày, trong mọi suy nghĩ, trong mọi khoảnh khắc. Cho đến lúc này, chúng ta vẫn chưa nhận thức được quá trình gieo hạt, vì vậy nó có chút tùy hứng, giống như một người mang theo một túi hạt giống hoa dại rồi chạy xung quanh cánh đồng, vung vãi loạn xạ khắp nơi và thu được một đống kết quả tạp nham.
Các kết quả này phần lớn đều là các kết quả không tốt - không phải là do chúng ta là người xấu mà do chúng ta có xu hướng lúc nào cũng nghĩ đến những điều tiêu cực dù cho đó chỉ là những điều nhỏ nhặt: nào là căn phòng này nóng quá; nào là mình không thích chiếc váy cô ấy mặc hôm nay. Chẳng có cái gì to tát cả nhưng có một thực tế đơn giản là chính những hạt giống nhỏ bé đó sẽ quyết định cuộc sống của chúng ta. Hãy nghĩ đến sự chênh lệch về kích thước giữa một hạt táo và một cây táo, rồi bạn sẽ dễ dàng nhận ra rằng cuộc đời chúng ta tràn đầy những thăm trầm là có lý do của nó.
Khi chúng ta thực sự bắt đầu gieo được một vài hạt giống tốt đẹp đầu tiên một cách có ý thức, chúng ta sẽ ngay lập tức tạo được một sự thay đổi đáng kể trong tỷ lệ những hạt giống tốt đẹp mà chúng ta có, đơn giản là bởi chúng ta vẫn chưa gieo được nhiều lắm. Với việc lắng nghe, nó có nghĩa là chúng ta sẽ ngay lập tức bắt đầu nghe được mọi người nói nhiều điều tuyệt vời mà trước đây chúng ta chưa từng có những hạt giống để có thể nghe được chúng.
Hãy tiếp tục lắng nghe, tiếp tục lắng nghe một cách chăm chú, và có thể bạn sẽ bắt được đúng tần số mà thậm chí trước đây bạn không hề biết là nó có tồn tại - cái tần số giúp động vật nghe được những điều mà con người không thể. Có thể bạn sẽ biết được nhiều điều về mọi người mà bạn chưa từng nghĩ đến; có thể một ngày nào đó, bạn sẽ được nói chuyện với một thiên thần.
CÂU HỎI 15
Vợ tôi rất luộm thuộm - đi qua căn phòng nào là cô ấy để lại một đống hỗn độn ở căn phòng đó: một chiếc áo len, một cốc cà phê, máy tính xách tay, và cả điện thoại nữa (sau đó cô ấy lại phải tìm loạn lên). Tôi phải tạo nghiệp gì để cô ấy gọn gàng hơn một chút?
Trong thời đại hiện nay thì gọn gàng không hẳn là một từ ngữ được ưa chuộng trên thế giới; bạn hiếm khi thấy một ngôi sao điện ảnh nổi tiếng nào được đánh giá cao về tính gọn gàng. Mặc dù vậy, theo truyền thống Tây Tạng, sự gọn gàng rất được coi trọng vì nó có ảnh hưởng rất lớn lên tâm trí chúng ta.
Xét về khía cạnh thực hiện thì việc gọn gàng không hề chiếm mất nhiều thời gian. Chúng ta đều không thích rửa bát và dọn giường nhưng chẳng qua là chúng ta lười mà thôi. Cách đây mấy hôm, tôi có đo thời gian mình dọn giường vào buổi sáng, ngay sau khi thức dậy, và nó chỉ lấy của tôi chưa đến 1 phút. Rửa bát cũng vậy, kể cả có là một đống bát đĩa sau khi làm một món ăn phức tạp đi nữa thì cũng không tốn quá 5 hoặc 6 phút.
Hãy tạo thói quen xếp mọi thứ vào đúng chỗ trong khi chúng vẫn còn nằm trong tay bạn; tại sao khi về nhà, bạn lại cởi áo khoác ra và vứt lên ghế để rồi sau đó lại phải quay lại để cầm nó lên và cất vào đúng chỗ kia chứ? Hãy cởi ra và treo ngay lên giá.
Việc làm này còn đem lại một lợi ích khác nữa, đó là bạn có thể dễ dàng tìm thấy đồ đạc khi bạn cần chúng. Đừng để điện thoại trên bàn bếp để rồi sau đó lại phải tìm loạn cả lên khi cần gọi điện. Hãy để nó vào một nơi cố định, trong túi xách, ngay bên cạnh ví của bạn, và khi bạn gọi xong thì chỉ cần để đúng lại vào chỗ đó.
Những nhà sư Tây Tạng có thói quen đi xung quanh nhà sau khi thức dậy để xếp mọi thứ vào đúng chỗ và dọn nhà cho gọn gàng. Việc này sẽ giúp cơ thể bạn được khởi động theo một cách dễ chịu để sẵn sàng cho các công việc trong ngày; các nhà sư thậm chí còn vứt giẻ xuống sàn rồi lấy chân di giẻ đi khắp phòng, vừa lau nhà vừa tập thể dục luôn.
Ở đây, chúng ta không nói đến một căn phòng không chút tỳ vết, một căn phòng sạch như li như lau, mà chỉ là một căn phòng gọn gàng, sạch sẽ, và trang nhã. Khi bạn bước vào một căn phòng như vậy, tâm trí bạn cảm thấy an tĩnh: bạn có thể suy nghĩ thông suốt hơn, đặc biệt là về những điều quan trọng trong cuộc đời. Ý tưởng về nguồn gốc tạo ra toàn bộ câu chuyện cuộc đời bạn, tức ý tưởng về các hạt giống, không phải là một ý tưởng dễ nắm bắt. Nó đòi hỏi tâm trí bạn phải có được một sự thông suốt nhất định và giữ cho cuộc đời mình được gọn gàng ngăn nắp chính là một cách để giúp chúng ta có được sự thông suốt đó.
Hãy hiểu rằng, khi bạn làm theo những lời khuyên về sự gọn gàng này, chỉ cần mỗi sáng làm một chút, thì chính là bạn đang thực hiện phương pháp hiệu quả nhất có thể để khiến vợ mình gọn gàng hơn. Bạn sẽ thấy rằng, thay vì các phương pháp kém hiệu quả khác, ví dụ như thuyết phục cô ấy gọn gàng hơn, một việc mất nhiều thời gian mà chẳng có tác dụng chút nào, thì phương pháp này thật sự có tác dụng biến cô ấy thành một con người gọn gàng. Chúng ta sẽ cần giải thích một chút ở đây.
Giả sử bạn đang lên một chiếc máy bay của một hãng hàng không mà bạn chưa từng sử dụng bao giờ. Một cô tiếp viên niềm nở đón bạn ở cửa, trên tay cô là một tấm biển như sau:
“Thưa quý khách, quý khách có thể ký vào hợp đồng này trước khi lên máy bay được không ạ?”
Nếu bạn cũng giống như tôi, là một người từng có thời gian làm việc với các hợp đồng kinh doanh thì bạn sẽ cúi xuống và đọc tờ giấy mà cô đang giơ ra trước mặt bạn. Cô hơi thu tay lại một chút.
“Không có gì đâu ạ,” cô nói. “Chỉ là một hợp đồng nhỏ thôi ạ.” “Hợp đồng gì?”
“Dạ, hợp đồng hủy bỏ bảo hiểm ạ.”
“Hợp đồng hủy bỏ bảo hiểm? Tại sao cô lại bảo tôi ký vào một hợp đồng hủy bỏ bảo hiểm chứ?”
“Dạ,” cô vừa nói vừa cười một cách gượng gạo. “Ông biết đấy, chúng tôi là một hãng hàng không mới, và nhân viên của chúng tôi hầu hết cũng đều là người mới. Họ lái những chiếc máy bay này rất giỏi và đa phần thì chúng tôi đến được đúng nơi chúng tôi định đến mà không gặp phải bất cứ vấn đề gì cả.”
“Đa phần?” Bạn sẽ hỏi.
“Dạ, ông biết đấy, thỉnh thoảng chúng tôi cũng gặp phải một vài tai nạn nhỏ và… vâng, ông biết đấy, người thân của các nạn nhân đôi khi rất… yêu sách!”
Cô lại giơ hợp đồng lên nhưng lúc này, bạn đã quay lưng đi đến quầy vé rồi. Bạn muốn tìm một công ty biết cách lái những chiếc máy bay của họ, trong mọi lúc.
Vì vậy, bạn phải hiểu rõ điều này - chúng ta đã nói qua về nó ở phần đầu rồi. Với một chiếc máy bay mà bạn định giao phó cả cuộc đời mình cho nó, thì lúc được lúc không cũng có nghĩa là chẳng được chút nào cả. Chỉ có kẻ ngốc mới mạo hiểm cuộc đời mình để lên một chiếc máy bay mà chỉ thỉnh thoảng mới bay được. Nhưng tất cả chúng ta, vào từng thời khắc trong cuộc đời, đều mạo hiểm cuộc đời mình theo chính cách này. Chúng ta làm những việc mà có thể có hiệu quả nhưng cũng có thể không - tức là chúng ta không hề nắm bắt được cách hoạt động của mọi việc. Nếu chúng ta nắm bắt được thì chúng ta chỉ cần làm những việc có hiệu quả, và sẽ chẳng có vấn đề gì cả.
Vậy tất cả những điều này thì có liên quan gì đến việc vợ bạn trở nên gọn gàng?
Nếu bạn nói chuyện với vợ về việc cô ấy không gọn gàng, nếu bạn bảo cô ấy rằng bạn rất khó chịu khi cô ấy cứ vứt lung tung đồ đạc của cô ấy ra khắp nhà, thì nó cũng chẳng khác gì hãng hàng không mà chúng ta nói đến ở trên - và bạn biết điều đó. Bạn biết rất rõ, từ rất nhiều sự việc trong quá khứ, rằng nói chuyện với vợ thì có thể có tác dụng mà cũng có thể không. Và điều đó có nghĩa là nó chẳng có tác dụng gì cả.
Gieo hạt thì khác. Hãy thực hiện bài tập nhỏ của các nhà sư, hãy dọn nơi ở của bạn cho thật gọn gàng mỗi sáng, và nó sẽ gieo một hạt giống để thấy cô ấy bắt đầu gọn gàng hơn - đặc biệt nếu bạn kết hợp với Thiền Cà phê trước khi đi ngủ. Chẳng cần nói chuyện, chẳng cần căng thẳng, nó sẽ không bao giờ thất bại, tức là nó luôn luôn thành công. Trong mọi lúc.
Đây chính là điều tuyệt vời của phương pháp hạt giống nghiệp, mà chúng tôi gọi là hệ thống Năng đoạn Kim cương, nội dung xuyên suốt cuốn sách này. Một khi bạn nắm vững nó thì tất cả các phương pháp suy đoán sẽ biến mất khỏi cuộc đời bạn. Chẳng có lý do gì để bạn không thể có được tất cả những thứ mà bạn luôn mong muốn. Chẳng có lý do gì để bạn phải tiếp tục chịu đựng sự thất vọng cả.
Một thứ lúc được lúc không là một thứ chẳng được chút nào