Một trong những thách thức lớn nhất mà các nhà giáo dục và các bậc phụ huynh đang phải đối mặt là làm cho học sinh tham gia vào việc học của chính mình. Đặc biệt ở trường cấp hai và cấp ba, một bộ phận khá lớn học sinh đang học hành ít nhất có thể chỉ để qua môn. Ngay cả một số học sinh hàng đầu cũng có thái độ mà Ned gọi là thái độ “từ nhà ga tới nhà ga”, từ chối làm bất cứ điều gì không giúp chúng có điểm cao.2 Chúng ta không phải đang nuôi dạy những học sinh tò mò và có động lực phát triển trí óc. Chúng ta đang nuôi dạy những đứa trẻ tập trung quá mức vào những con số và thành tích.
Điều tốt nhất bạn có thể làm để hỗ trợ con trẻ tích cực tham gia vào việc học trong lớp là cho con bạn sự tự chủ bên ngoài lớp học. Edward Deci và Richard Ryan, những người đưa ra lí thuyết về quyền tự quyết mà chúng tôi đã thảo luận trong Chương 5, nhận thấy rằng đối với những cha mẹ ủng hộ quyền tự chủ của con cái họ nhiều hơn, con cái họ “có khả năng tự điều chỉnh đối với việc học tập tốt hơn, có nhận thức về năng lực cao hơn và được giáo viên đánh giá là có động lực nội tại lớn hơn, năng lực cao hơn và khả năng thích ứng với lớp học cao hơn.”3 Thành tích học tập và điểm số các bài kiểm tra chuẩn hóa của những học sinh này cũng cao hơn.
Những gì xảy ra bên trong lớp học cũng rất quan trọng, và việc hỗ trợ sự tự chủ trong môi trường dạy học không phải là quá khó khăn. Có thể là những việc đơn giản như khuyến khích giáo viên cho học sinh quyền lựa chọn (“Các em có muốn một bữa tiệc ngủ qua đêm ở nhà bạn hoặc tổ chức ngày hội thuyết trình show-and-tell đặc biệt không?”, “Các em muốn làm bài luận ở lớp hay làm tại nhà?”, “Các em muốn làm việc này ở lớp hay làm tại nhà?”, “Các em muốn làm việc này một mình hay làm cùng một người bạn?”). Đưa ra nhiều cách để học sinh thể hiện khả năng làm chủ kiến thức của mình, tìm kiếm phản hồi của học sinh, khuyến khích học sinh khám phá các chiến lược phù hợp với chúng, và thường xuyên giải thích tại sao học sinh lại được yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ và bạn hi vọng chúng sẽ đạt được gì từ những việc đó.
Chúng tôi biết rằng nếu một đứa trẻ kết nối với giáo viên của mình và hiểu được giáo viên đó, trẻ sẽ cố gắng hơn và học tốt hơn. Chúng tôi cũng biết rằng luôn có một số giáo viên giỏi, một số giáo viên xuất sắc và một số giáo viên không giỏi lắm. Không phải giáo viên nào cũng có thể kết nối với mọi đứa trẻ. Và cũng có những giáo viên không thực sự kết nối với bất kì đứa trẻ nào. Một phần của vấn đề bắt nguồn từ thực tế là bản thân giáo viên thường có ít quyền tự chủ, khiến cho họ khó chịu và không hài lòng. Có bằng chứng cho thấy giáo viên dạy tốt hơn và cảm thấy bớt căng thẳng hơn khi họ được lựa chọn nội dung giảng dạy và cách dạy. Thật không may, nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng sự tự chủ của giáo viên đã giảm xuống trong thập kỷ vừa qua.4
Là phụ huynh, có một số điều bạn có thể làm nếu bạn cảm thấy mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh không hiệu quả. Đầu tiên, bạn có thể thử giúp con kết nối với giáo viên của mình, thôi thúc con trò chuyện về điều gì đó mà con học ở lớp hoặc hỏi giáo viên về sở thích riêng của họ khi còn nhỏ. Nếu mối quan hệ đó thực sự tồi tệ, bạn có thể nói chuyện với hiệu trưởng về việc cho con chuyển sang lớp khác, mặc dù làm như vậy rất khó xử. Nhưng có lẽ điều hiệu quả nhất bạn có thể làm là nhấn mạnh với con rằng con là người chịu trách nhiệm cho việc học của chính mình. Đó không phải là việc của giáo viên, không phải là việc của hiệu trưởng, và càng không phải là việc của bạn. Nếu con không học tốt toán lớp Sáu nhưng cần biết một số điều nhất định để có thể học đại số cơ sở ở lớp Bảy, việc cậu bé có giáo viên dạy toán lớp Sáu khá tệ sẽ chẳng có tác dụng an ủi gì mấy. Chúng tôi không gợi ý bạn nói với đứa con đang phải chật vật của bạn rằng đó là lỗi của cậu bé. Thay vào đó, hãy thừa nhận rằng chỉ có 10% giáo viên nằm trong bách phân vị 90 trở lên và nói với cậu bé rằng con không thể mong đợi năm nào cũng được học với Giáo viên của Năm trong tất cả các môn học. Giúp con bạn vạch ra chiến lược về việc làm thế nào để có thể kiểm soát việc học của mình dù có hay không có sự giúp đỡ của giáo viên. Nếu không, cậu bé sẽ rơi vào tình huống khó chịu, biết rằng cậu bé không học được và cảm thấy bất lực khi không thể thay đổi điều đó.
Điều gì sẽ khiến con bạn vẫn muốn học ngay cả khi không kết nối được với giáo viên? Trẻ sẽ quyết định học tốt để chứng minh giáo viên của mình sai? Tuyệt quá. Trẻ quyết định học tốt để không bao giờ phải học lớp của giáo viên đó nữa? Điều đó cũng rất tuyệt. Hãy nhấn mạnh rằng con không cần phải để một giáo viên không tốt cản trở bản thân mình. Gác lại vấn đề học tập sang một bên, đây cũng là một bài học cuộc sống quan trọng.
Bạn cũng có thể gợi ý những sự hỗ trợ thiết thực. Nếu con bạn học không vào, hãy thử tìm gia sư hoặc các trò chơi giáo dục để thu hút trẻ vào môn toán hoặc khoa học. Đối với học sinh cấp hai và cấp ba, bạn có thể khuyến khích con tìm hiểu thêm trên Khan Academy hoặc các trang web dạy kèm trực tuyến khác, giúp trẻ nắm chắc chương trình học trên lớp. Bạn thậm chí có thể khuyến khích con tìm hiểu một số tài liệu trước khi giáo viên giảng bài đó trên lớp, nhờ vậy con sẽ cảm thấy rằng “Mình đã hiểu” trong buổi học kế tiếp. Làm như vậy tốt hơn rất nhiều so với việc phải chơi trò đuổi bắt để làm sáng tỏ sự mơ hồ của bài học trong ngày đó. Bạn cũng có thể khuyến khích con tự học và dạy những gì chúng đã học được cho người khác như cha mẹ, anh chị em hoặc bạn học. Điều này giúp nuôi dưỡng lòng tự tôn, và là cách tốt nhất để thực sự nắm chắc các kiến thức phức tạp.