Cánh cửa dẫn vào Ban Mật mã kêu bíp một tiếng, khiến Susan bừng tỉnh khỏi cơn mơ màng buồn bã. Cánh cửa đã quay quá ngưỡng và sắp đóng lại sau 5 giây, sau khi xoay đủ một vòng. Susan trấn tĩnh lại và bước qua khoảng mở. Một chiếc máy tính ghi lại lần đi vào của cô.
Cho dù có thể nói cô đã sống trong cơ sở Ban Mật mã kể từ khi nơi này hoàn tất 3 năm về trước, cảnh tượng của nó vẫn khiến cô kinh ngạc. Phòng chính là một căn buồng mênh mông hình tròn cao trọn 5 tầng. Đỉnh vòm trong suốt vươn cao hơn 36 mét. Vòm trần bằng plexiglas4được lợp một lớp mạng polycarbonat5 - một tấm lưới bảo vệ có khả năng chịu được một vụ nổ đương lượng 2.000 tấn. Tấm màn lọc ánh sáng thành những dải đăng ten tinh tế trên các bức tường. Những hạt bụi nhỏ li ti lơ lửng bay lên theo những vòng xoáy ốc rộng - những tù nhân của hệ thống khử ion mạnh mẽ trên vòm trần.
4 Thủy tinh hữu cơ.
5 Một loại polyme nhựa nhiệt dẻo.
Những vách tường nghiêng tỏa rộng ra thành vòm ở trên đỉnh rồi sau đó gần như thẳng đứng lại khi xuống ngang tầm mắt. Rồi chúng chuyển dần từ trong mờ sang một màu đen đục khi chạm tới sàn - một mặt bằng tỏa rộng lát gạch đen bóng loáng bừng lên vẻ rực rỡ lạ lùng, khiến người ta có cảm giác bất an là sàn nhà trong suốt. Một thứ băng màu đen.
Nhô lên ở chính giữa sàn như mũi của một quả ngư lôi khổng lồ là một cỗ máy, lý do mà trần vòm được xây dựng. Bề mặt nhẵn bóng màu đen của nó vươn lên cao 7 mét trong không gian trước khi chui sâu xuống mặt sàn dưới. Cỗ máy lượn cong và trơn nhẵn, trông như một con cá voi sát thủ khổng lồ bị đông cứng lại giữa mặt biển giá lạnh.
Đây là TRANSLTR, thiết bị vi tính đắt tiền nhất trên thế giới - cỗ máy mà NSA thề với thế giới ngoài kia là nó không tồn tại.
Như một núi băng, cỗ máy ẩn giấu 90% kích thước và sức mạnh của mình bên dưới bề mặt. Bí mật của nó được khóa kín trong một lớp vỏ chứa bằng gốm có hình dáng tựa như một quả tên lửa với chiều cao bằng 6 tầng nhà, đi sâu xuống lòng đất và được bao quanh bởi một ma trận uốn lượn của những lối đi, đường dây cáp, cùng tiếng xả hơi xì xì từ hệ thống làm lạnh bằng khí freon. Các máy phát điện ở dưới đáy chạy rù rù thành một âm thanh thường trực có tần số thấp đem đến cho không gian bên trong khu Mật mã vẻ chết chóc, ma quái.
TRANSLTR, như mọi tiến bộ công nghệ vĩ đại, sinh ra từ nhu cầu thực tế. Trong thập niên 80, NSA chứng kiến một cuộc cách mạng viễn thông làm thay đổi thế giới tình báo do thám vĩnh viễn - Internet được phổ cập rộng rãi. Cụ thể hơn, đó chính là sự xuất hiện của thư điện tử.
Tội phạm, những phần tử khủng bố và các điệp viên vốn phát chán với việc bị nghe lén điện thoại ngay lập tức đón nhận phương thức liên lạc toàn cầu này. Thư điện tử có sự an toàn của thư truyền thống và tốc độ của điện thoại. Vì thông tin được truyền theo các đường cáp quang chôn ngầm dưới đất chứ không phải được phát qua các sóng trên không, chúng hoàn toàn miễn nhiễm với việc đón chặn - ít nhất thì bề ngoài là vậy.
Trên thực tế, đón chặn thư điện tử qua Internet chỉ là trò trẻ con với những phù thủy công nghệ của NSA. Internet không phải là một khám phá mới được sáng tạo ra trên máy vi tính cá nhân tại gia như phần lớn mọi người tin. Nó đã được Bộ Quốc phòng thiết lập trước đó 3 thập kỷ - một mạng lưới máy tính khổng lồ được thiết kế để cung cấp liên lạc bảo mật cho chính phủ trong trường hợp diễn ra chiến tranh hạt nhân. Tai mắt của NSA là những tay nhà nghề cũ về Internet. Những kẻ kinh doanh bất chính qua thư điện tử nhanh chóng nhận ra các bí mật của chúng không hề riêng tư như chúng vẫn nghĩ. FBI, DEA, IRS và các cơ quan công lực khác của Hoa Kỳ - được đội ngũ tin tặc mưu mẹo của NSA trợ giúp - tận hưởng một làn sóng tăng vọt những vụ bắt giữ và kết án.
Tất nhiên, khi những người dùng máy tính trên thế giới phát giác ra rằng chính phủ Hoa Kỳ có thể tiếp cận thư điện tử của mình, các tiếng thét phẫn nộ liền vang lên. Ngay cả những người bạn qua thư tín, chỉ sử dụng thư điện tử để tiêu khiển, cũng thấy sự thiếu riêng tư này thật bất an. Trên khắp thế giới, các chuyên gia lập trình nhạy bén bắt đầu tìm kiếm biện pháp gia tăng độ bảo mật cho thư điện tử. Họ nhanh chóng tìm ra cách và công nghệ mã hóa với chìa khóa mã mở đã ra đời.
Mã hóa với chìa khóa mã mở là một ý tưởng đơn giản mà lại tài tình. Đó là những phần mềm dễ sử dụng được cài trên máy vi tính cá nhân để xáo trộn các thông điệp trong thư điện tử khiến không ai đọc được chúng. Người dùng có thể viết một bức thư rồi đưa nội dung vào phần mềm mã hóa, và văn bản xuất hiện ở đầu ra trông như một mớ ngẫu nhiên vô nghĩa - hoàn toàn không thể luận ra - một mật mã. Bất cứ ai đón chặn bức thư cũng chỉ thấy trên màn hình một mớ lộn xộn không thể đọc được.
Cách duy nhất để giải mã văn bản là nhập vào “chìa khóa mật mã” của người gửi - một chuỗi ký tự bí mật vận hành cũng giống như số PIN của một cây rút tiền. Các chìa khóa mật mã thường khá dài và phức tạp, chúng chứa đựng tất cả thông tin cần thiết để chỉ dẫn cho thuật toán mã hóa biết chính xác các thao tác toán học để tái tạo lại văn bản gốc.
Giờ đây người dùng có thể tự tin gửi thư điện tử đi. Cho dù bức thư bị đón chặn, chỉ những người có trong tay chìa khóa mật mã có thể giải mã được thông điệp.
NSA ngay lập tức cảm nhận thấy khó khăn thách thức. Những mật mã họ phải đối diện không còn là thứ mật mã thay thế có thể bẻ được bằng bút chì và giấy kẻ ô - đó là những hàm băm do máy tính tạo ra, sử dụng lý thuyết hỗn độn và các bảng ký tự đa biểu tượng để đảo lộn thông điệp thành một khối ngẫu nhiên dường như vô phương giải mã.
Thoạt đầu, những chìa khóa mật mã còn đủ ngắn để các máy tính của NSA “đoán”. Nếu chìa khóa mật mã cần bẻ gồm 10 chữ số, một máy tính được lập trình để thử mọi khả năng từ 0000000000 tới 9999999999. Sớm muộn gì máy tính cũng gặp được chuỗi số đúng. Phương pháp đoán “thử-và-sai” này được biết đến như là “đòn tấn công bằng sức mạnh thô”. Nó đòi hỏi thời gian song đảm bảo thành công về mặt toán học.
Với việc thế giới ý thức rõ hơn năng lực của việc bẻ mã qua đòn tấn công vũ lực, những chìa khóa mật mã ngày càng dài hơn. Thời gian cần thiết để máy tính “đoán” chìa khóa đúng tăng dần từ hàng tuần lên hàng tháng rồi cuối cùng tới hàng năm.
Tới thập niên 90, những chìa khóa mật mã đã dài trên 50 ký tự và dùng toàn bộ 256 ký tự của bảng mã ASCII gồm chữ cái, chữ số và các biểu tượng. Số lượng khả năng khác nhau xấp xỉ cỡ 10120 - số 10 với 120 số 0 đằng sau. Đoán đúng một chìa khóa mật mã về mặt toán học cũng khó như chọn đúng hạt cát trên một bãi biển dài 1,5 cây số. Theo ước tính, một đòn tấn công thô thành công vào một chìa khoá mật mã tiêu chuẩn 64 bit sẽ đòi hỏi máy tính nhanh nhất của NSA - máy tính tối mật Cray/Josephson II - phải mất hơn 19 năm để bẻ mã. Đến thời điểm máy tính đoán được chìa khóa mật mã và bẻ được mã, nội dung thông điệp hẳn đã không còn giá trị.
Bị mắc kẹt trong tình trạng bất lực đúng nghĩa về mặt tình báo, NSA thông qua một chỉ thị tối mật được Tổng thống Hoa Kỳ ủng hộ. Được tài trợ bởi các quỹ liên bang và được phép làm bất cứ điều gì cần thiết để giải quyết vấn đề, NSA bắt tay vào chế tạo điều tưởng như bất khả thi: Cỗ máy bẻ mật mã vạn năng đầu tiên trên thế giới.
Bất chấp quan điểm của nhiều kỹ sư cho rằng cỗ máy vi tính bẻ mã mới được đề xuất là không thể chế tạo, NSA đã tuân theo tôn chỉ của mình: Mọi thứ đều khả thi. Điều bất khả thi chỉ mất nhiều thời gian hơn.
Tiêu tốn thêm 5 năm, nửa triệu giờ lao động và 1,9 tỷ đô la để NSA một lần nữa chứng minh điều này. Bộ vi xử lý cuối cùng trong số 3 triệu bộ vi xử lý to bằng con tem được gắn thủ công vào vị trí, quá trình lập trình bên trong cuối cùng được hoàn tất và lớp vỏ bọc bằng gốm được hàn kín lại. TRANSLTR chính thức ra đời.
Cho dù cơ chế hoạt động nội tại bí mật của TRANSLTR là sản phẩm của rất nhiều bộ óc và không cá nhân đơn lẻ nào nắm rõ hoàn toàn, nguyên tắc cơ bản của nó rất đơn giản: Nhiều tay làm nhẹ việc.
Cả 3 triệu bộ vi xử lý sẽ cùng hoạt động song song - cùng đếm ngược lên với tốc độ chóng mặt, liên tục thử các khả năng hoán vị mới. Hy vọng được đặt ra là ngay cả những chìa khóa mật mã đồ sộ tới mức không tưởng tượng nổi cũng sẽ không còn an toàn trước sự bền bỉ của TRANSLTR. Kiệt tác trị giá hàng tỷ đô la này sử dụng sức mạnh của quá trình xử lý song song cũng như một số tiến bộ được xếp hạng tuyệt mật trong việc đánh giá văn bản sạch để đoán chìa khóa mật mã và bẻ mã. Cỗ máy này không chỉ huy động sức mạnh từ số lượng bộ vi xử lý khổng lồ mà cả từ những tiến bộ trong điện toán lượng tử - một công nghệ mới xuất hiện cho phép thông tin được lưu trữ dưới dạng các trạng thái cơ lượng tử thay vì chỉ dưới dạng dữ liệu nhị phân.
Khoảnh khắc quyết định tới trong một buổi sáng thứ Năm đầy gió của tháng 10. Thử thách thực tế đầu tiên. Tuy các kỹ sư còn chưa chắc chắn việc cỗ máy nhanh tới mức nào, họ đều nhất trí ở một điểm - nếu tất cả các bộ vi xử lý cùng vận hành song song, TRANSLTR sẽ rất mạnh mẽ. Vấn đề là mạnh tới mức nào.
Câu trả lời đến sau 12 phút. Sự im lặng bàng hoàng bao trùm lên nhóm nhỏ những người có mặt khi máy in hoạt động và cung cấp văn bản sạch - bản mật mã đã bị bẻ mã. TRANSLTR vừa xác định được một chìa khóa mật mã gồm 64 ký tự chỉ mất hơn 10 phút một chút, nhanh hơn gần 1 triệu lần so với thời gian 2 thập kỷ mà chiếc máy tính nhanh thứ nhì của NSA sẽ phải cần đến.
Ban Chế tạo của NSA, do chỉ huy Trevor J. Strathmore, phó giám đốc tác chiến lãnh đạo, đã khải hoàn đắc thắng. TRANSLTR là một thành công. Nhằm giữ bí mật, chỉ huy Strathmore lập tức rò rỉ thông tin một cách có chủ ý rằng dự án đã thất bại hoàn toàn. Giờ tất cả hoạt động tại cơ sở Mật mã đều là nỗ lực nhằm cứu vãn thất bại trị giá 2 tỷ đô la của họ. Chỉ có các nhân vật cao cấp tại NSA mới biết sự thật - TRANSLTR đang bẻ hàng trăm mã mỗi ngày.
Trong khi những lời đồn đại lan ra rằng các mật mã được mã hóa trên máy tính là hoàn toàn không thể hóa giải - thậm chí đối với cả NSA hùng mạnh - những bí mật cứ thế cuồn cuộn đổ về. Các ông trùm ma túy, những phần tử khủng bố, cũng như những tên biển thủ tham ô - phát chán với việc những cuộc liên lạc qua điện thoại di động của chúng bị đón chặn - đều phấn khích quay sang sử dụng thư điện tử mã hóa cho những cuộc liên lạc toàn cầu tức thì. Chúng sẽ không bao giờ phải đối diện với một bồi thẩm đoàn và nghe giọng nói của chính mình vang lên từ băng ghi âm, bằng chứng về một cuộc nói chuyện qua điện thoại di động mà chúng lãng quên bị một vệ tinh của NSA chặn đón được.
Thu thập tin tình báo chưa bao giờ dễ dàng hơn thế. Những bản mật mã bị NSA đón chặn được đưa vào TRANSLTR dưới dạng văn bản bị mã hóa không thể đọc được, rồi được nhả ra sau đó vài phút dưới dạng văn bản sạch hoàn toàn có thể đọc được. Không còn bí mật nào nữa.
Để làm cho màn diễn trò ra vẻ bất lực của mình thêm trọn vẹn, NSA vận động hành lang quyết liệt chống lại mọi phần mềm mã hóa mới trên máy tính, quả quyết rằng chúng trói tay họ, cùng lúc khiến những người thực thi pháp luật không thể bắt giữ và trừng phạt được bọn tội phạm. Các nhóm hoạt động về quyền dân sự hân hoan, nhất quyết rằng dù thế nào thì NSA cũng không được phép đọc thư điện tử của họ. Các phần mềm mã hóa cứ thế nối nhau ra đời. NSA đã thua trận, đúng như họ đã lên kế hoạch. Cả cộng đồng điện tử toàn cầu đã bị lừa... hay có vẻ là như vậy.