Mã Tổ1 là một vị thần trong nhân gian được người dân ở bờ biển phía nam Trung Quốc tôn thờ.
1 Mã Tổ hay còn gọi là Thiên Hậu Thánh Mẫu, được xem như vị thần bảo trợ của ngư phủ và người đi biển, được tôn kính đặc biệt cả trong Phật giáo và Đạo giáo ở các quốc gia Đông Á. Ngày tưởng niệm bà là ngày 23 tháng 3 âm lịch hàng năm.
Mã Tổ vốn sinh ra ở tỉnh Phúc Kiến, tên là Lâm Mặc, tương truyền năm 28 tuổi bà đắc đạo và thăng thiên. Vì Mã Tổ một đời vẹn toàn hiếu nghĩa và thường che chở cho ngư dân nên được người dân tôn kính thờ phụng như một vị thần biển.
Mã Tổ cũng là một tín đồ của Bồ tát Quán Thế Âm, người dân Trung Quốc cũng luôn tin vào Bồ tát Quán Âm. Thời kì đầu, tất cả miếu thờ Mã Tổ đều bố trí phía trước, phía sau là điện thờ Bồ tát Quán Âm, sau đó cách sắp xếp này đã trở nên phổ biến, người dân tin thờ Mã Tổ cũng như tin thờ Bồ tát Quán Âm. Vậy Mã Tổ rốt cuộc là vị thần thuộc Đạo giáo dân gian Trung Quốc hay là một vị thần của Phật giáo? Câu trả lời sẽ là, do trong gian sau miếu thờ Mã Tổ có thờ Quán Thế Âm Bồ Tát nên tín ngưỡng Mã Tổ không nằm ngoài phạm vi của Phật giáo.
Trong những năm gần đây, tín ngưỡng nhân gian đặc biệt là Đạo giáo đang được phục hưng rầm rộ, tín ngưỡng thờ phụng Mã Tổ cũng được mượn dùng để lôi kéo quần chúng. Cho nên mỗi dịp sinh thần Mã Tổ, người dân đều cùng nhau tổ chức hoạt động tưởng nhớ. Kỳ thực, nếu bỏ qua vấn đề tôn giáo, đứng từ góc độ các hoạt động xã hội mà nói thì việc tổ chức hoạt động tưởng nhớ Mã Tổ cũng thúc đẩy tình đoàn kết, mang lại niềm vui cho người dân, việc này cũng không phải là không tốt.
Chỉ là các hoạt động tôn giáo tín ngưỡng đều nên có khuôn phép, cho nên tín ngưỡng thờ phụng Mã Tổ nếu có thể kết hợp với các hoạt động “làm theo lời Phật dạy” của Phật giáo là tốt nhất.
Muốn giữ gìn tín ngưỡng thờ cúng Mã Tổ, chúng ta nên nâng tầm cho nó, chẳng hạn như củng cố thêm kiến thức về lịch sử của Mã Tổ, ca ngợi sự tích công đức cứu người của Mã Tổ, noi theo Mã Tổ tín ngưỡng Quán Thế Âm đại từ đại bi, v.v. thay vì chỉ đơn thuần cầu Mã Tổ cứu nạn. Tục ngữ có câu “Cầu Quán Âm, lạy Quán Âm chẳng bằng tự bản thân làm Quán Âm cho mình”, cho nên chúng ta có thể phát tâm tự làm Mã Tổ cho chính mình, diệt tai giải nạn, cầu phúc cầu an cho hết thảy mọi người. Tin rằng đây cũng chính là bản nguyện của Mã Tổ.