Khi bạn đang ở trong trạng thái bận rộn mù quáng, bạn có nghiêm túc quan sát những người thành công xung quanh mình không. Bí quyết để họ thành công chính là bồi dưỡng “năng lực dự đoán”. Trong thế giới hiện đại có nhiều sự biến đổi phức tạp, ai có thể nhanh chóng đưa ra quyết định, người đó sẽ giành được vị trí có lợi.
Trường Đại học Harvard rất có “năng lực dự đoán”. Trong quá trình bồi dưỡng nhân tài, họ luôn luôn sáng tạo, chứ không phải giảng dạy những kiến thức đã soạn từ trước một cách rập khuôn. Đại học Harvard chú trọng bồi dưỡng, giúp sinh viên biết cách nhìn xa trông rộng. Họ được học cách trước khi đưa ra quyết định phải có những dự tính đầy đủ về hướng phát triển của sự việc, đồng thời tìm ra phương án hành động hiệu quả. Napoleon từng nói: “Sở dĩ tôi luôn thể hiện sự tự tin trong mọi việc là bởi vì trước khi thực hiện bất cứ hành động nào, tôi đều phải suy nghĩ rất lâu và dự kiến trước những tình huống có thể xảy ra”. Quyết định cũng được đưa ra trên cơ sở là sự dự đoán đối với tương lai, khả năng dự đoán cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định. Trong thực tế, rất nhiều trường hợp cho ta thấy, một người càng có khả năng dự đoán thì họ sẽ càng có khả năng quyết định. Dự đoán càng chi tiết, quyết định càng hợp lý, có khoa học.
Một vị giáo sư trường Đại học Harvard từng nói: “Khi lên lớp, tôi thường đưa ra câu hỏi cho sinh viên của mình. Có rất nhiều sinh viên cảm thấy lo lắng vì chuyện đó, rồi chúng cố gắng suy nghĩ tìm đáp án. Nếu có sinh viên nào không trả lời được, tôi sẽ cho người đó dự đoán một chút...”. Có lẽ sẽ có nhiều người cho rằng, cái được cho là “dự đoán” này không phải là chuyện người thông minh nên làm, bởi vì người thông minh hoặc là đã biết đáp án, hoặc là sẽ không trả lời. Nhưng thực tế lại hoàn toàn trái ngược. Người thực sự xuất sắc họ rất giỏi “dự đoán”, bởi vì “đây” cũng là một kiểu năng lực dự tính. Đối với người đưa ra quyết định mà nói, khi họ gặp những câu hỏi mà bản thân mình không chắc chắn, thì họ cần phải “dự đoán”. Dự tính phương hướng phát triển của sự việc, dù là tốt hay xấu, đều có thể để tham khảo, để làm căn cứ cho quyết định sau này.
Bạn biết không? Thường xuyên “dự đoán” sẽ giúp chúng ta bồi dưỡng năng lực cho mình. Loại năng lực này có thể giúp bạn sớm đưa ra được nhận định hoặc dự đoán trước được kết quả. Tuy nhiên chúng ta không thể dự đoán chắc chắn 100% tương lai sẽ xảy ra chuyện gì, nhưng chúng ta lại có thể dự kiến trước được một phần nào đó. Giống như thời xưa ông cha ta đâu có đồng hồ, nhưng lại có thể thông qua chiếc bóng để đoán thời gian. Chúng ta cũng có thể sử dụng năng lực dự kiến để đưa ra một vài phỏng đoán đối với những vấn đề gặp phải trong quá trình đưa ra quyết định, giúp chúng ta làm mọi việc thuận lợi hơn.
Muốn đưa ra được quyết định chính xác nhất, cần phải bồi dưỡng năng lực dự đoán, như vậy mới có thể nắm chắc được các khả năng phát triển của sự việc. Đương nhiên, khi đưa ra phán đoán về phương hướng phát triển của sự việc, cần chú ý những điểm sau:
1. Cần thường xuyên đưa ra dự đoán, luôn luôn nắm bắt sự thay đổi của thời cuộc
Nếu một người chỉ biết xem xét vấn đề trong trạng thái tĩnh, vậy thì họ mãi mãi chẳng thể nhận thức được các sự vật đều đang biến đổi từng giờ từng phút. Một người đưa ra quyết định thành công phải là người biết cách quan sát sự thay đổi của sự vật, đồng thời thường xuyên dự đoán. Càng hiểu được cách liên tục điều chỉnh phương hướng quyết định dựa trên sự thay đổi không ngừng của sự vật, giúp bản thân không rời xa thời cuộc. Khả năng dự kiến như vậy mới là “vũ khí” có quyền lực nhất.
2. Dự đoán cần phản ánh đúng những biến đổi bên trong của sự vật
Bất luận những thay đổi của sự vật có cho thấy khả năng nào đi nữa, dù cho giữa các sự vật có mối liên hệ với nhau, kìm hãm lẫn nhau hay mâu thuẫn với nhau, thì người đưa ra quyết định đều phải có cách nhìn nhận khách quan, công bằng. Khi đưa ra dự kiến cũng cần phản ánh đúng thực tế những biến đổi bên trong của sự vật. Cần biết rằng, sự biến đổi của sự vật theo chiều hướng tốt, hay xấu, thì tỉ lệ xảy ra là như nhau. Cho nên chỉ có phản ánh được sự thay đổi của sự vật một cách khách quan, chân thực mới là việc cần làm khi phải đưa ra quyết định.
3. Mọi sự việc đều cần được phân tích một cách logic
Cái được gọi là năng lực dự đoán chính là năng lực tiến hành phân tích và suy đoán các sự vật khách quan. Nếu không có sự phân tích logic, sẽ không thể nói đến chuyện dự kiến. Nếu người đưa ra quyết định chỉ thực hiện một số suy luận trên bề mặt đối với sự vật, sẽ hoàn toàn không thể có được những dự đoán chính xác. Bởi vậy cần phải tạo cho mình thói quen phân tích logic với bất kì sự vật nào, đồng thời cần có tinh thần học hỏi, không ngừng nâng cao năng lực dự đoán của bản thân.
4. Mọi dự đoán đều để phục vụ cho quyết định cuối cùng
Trong quá trình đưa ra quyết định, dự đoán có thể giúp người ra quyết định có được nhiều sự lựa chọn hơn, giảm bớt các mối nguy bất ngờ xảy ra. Người đưa ra quyết định có thể dựa vào những dự đoán khác nhau để lập ra những phương án với kế hoạch hành động cụ thể, tạo cho bản thân mình không gian để xoay xở, đồng thời phải chuẩn bị tốt tâm lý đối mặt với trường hợp xấu nhất. Nhiệm vụ quan trọng nhất của dự đoán chính là nắm bắt được sự thay đổi phát triển của sự việc, từ đó đưa ra quyết định chính xác nhất.
Một chuyên gia nổi tiếng từng nói: “Thế giới sẽ nhường đường cho những người có tầm nhìn xa và người có mục tiêu”. Bất kể người nào muốn đưa ra được quyết định chính xác, muốn có được sự nghiệp vĩ đại, đều phải có một tầm nhìn xa, mục tiêu lâu dài.
Thế nào là nhìn xa trông rộng? Nhà văn người Mỹ George Barna từng nói: “Nhìn xa trông rộng là bức tranh tái hiện lại khả năng xảy ra của các sự việc trong tương lai được hình thành trong bộ não con người”. Đây cũng là một kiểu năng lực dự đoán. Nếu thiếu khả năng này, chỉ có thể nhìn được sự thay đổi ngay trước mắt, khi những sự việc xảy ra bất ngờ sẽ không có khả năng ứng phó.
Ngược lại, người có khả năng dự kiến chính xác, tầm nhìn của họ cũng xa hơn, thậm chí họ còn khả năng biến những dự đoán đó trở thành hiện thực. Những người này sẽ đưa ra được quyết định chính xác, khiến cho người khác phải tâm phục khẩu phục.