Dưới góc nhìn của một xã hội cởi mở, tình yêu thầy trò có lẽ cũng chẳng có gì là to tát lắm.
Tôi còn nhớ, trước đây, ở Nông Thiền Tự có một anh Phật tử là giáo viên, anh có ý định cưới một cô học trò của mình để làm vợ. Thế là anh ấy tìm đến chùa hỏi xin ý kiến của sư phụ tôi, tức Đông Sơ Lão Nhân. Hồi ấy, sư phụ tôi đã trả lời anh Phật tử ấy rằng: “Từ góc nhìn của người xuất gia, đây là một mối duyên mà trong đó có ba phần thầy trò bảy phần bạn hữu. Tuy vẫn tồn tại ba phần nghĩa thầy trò, song lại có đến bảy phần thiện hữu, nếu kết thành vợ chồng, thiết nghĩ cũng chẳng có gì là không đúng.”
Sau đó, họ tiến tới hôn nhân. Đời sống hôn nhân của họ rất hạnh phúc, hàng xóm hầu như chẳng mấy khi nghe họ lớn tiếng cãi vã. Họ chia sẻ, mỗi khi người chồng lớn tiếng, vì cô vợ biết người ấy từng là thầy mình nên không cố gân cổ cãi lấy phần thắng, nhất là bằng những từ ngữ thóa mạ để hạ thấp đối phương. Ngược lại, khi người vợ càm ràm, người chồng lại thấy như cô học trò đang làm nũng với mình, vậy là không nỡ buông lời nặng nề để trách cứ. Và cứ như vậy, dù có muốn cãi nhau họ cũng không làm được. Chỉ có điều, tôi phải nói rõ ở đây là họ đến với nhau khi cô nữ sinh kia đã tốt nghiệp.
Còn như đối với học trò còn đang học, thiết nghĩ nên để tâm trí vào việc hoàn thành khóa học, không nên để chuyện tình cảm đan xen vào làm ảnh hưởng việc học hành của người học trò còn chưa đủ trưởng thành. Như vậy sẽ không phù hợp với đạo lý thầy trò, cũng không tròn trọng trách của một người thầy mà xã hội giao phó.
Dù sao, trong chuyện tình cảm trai gái giữa thầy và trò cũng chứa nhiều tệ đoan trong đó. Thứ nhất, học sinh thường yêu thầy một cách mù quáng. Các em học sinh này, khi ở nhà, cha mẹ chính là những khuôn mẫu và chuẩn mực để các em ngưỡng mộ và noi theo. Đến khi đến trường học, khi kinh nghiệm xã hội chưa nhiều (nếu không muốn nói là chưa có), bên cạnh cũng chẳng có mấy đứa bạn trưởng thành hơn bản thân mình, vậy nên việc các em choáng ngợp trước tri thức và chuẩn mực của người thầy để rồi đem lòng yêu thương, thậm chí là thần tượng là một việc hoàn toàn có thể xảy ra. Không ít các em yêu đương đến mù quáng và gần như bất chấp tất cả.
Thứ hai, nếu tình yêu thầy trò phát sinh ngay khi người học trò ấy vẫn còn đang là học sinh trong lớp của thầy giáo ấy thì một vấn đề được đặt ra là, liệu kết quả học tập của cô nữ sinh ấy có công tâm và công bằng? Không phải tất cả, song cũng không loại trừ khả năng đề thi đã được tiết lộ trước khi kỳ thi diễn ra. Điều ấy, có nói thế nào đi nữa nó vẫn hiển nhiên là một điều thiếu công bằng đối với các bạn học khác trong lớp, đồng thời, với bản thân người nữ sinh ấy cũng có sự không công bằng. Cô bé không cần có một sự cố gắng như các bạn bè khác nhưng vẫn nghiễm nhiên có được thành tích mà bao người mong đợi, khiến cho động cơ học tập bị phá hủy một cách triệt để. Chưa nói đến chuyện nếu sự việc bại lộ, sẽ tạo nên một làn sóng tẩy chay, đố kỵ và đưa đến xung đột trong hành vi ứng xử của bạn học với nhau.
Điều thứ ba tôi muốn nói ở đây chính là sự bất mãn của phụ huynh. Liệu phụ huynh có hoàn toàn chấp nhận được việc một thầy giáo đang theo đuổi con mình? Liệu rằng họ sẽ không nghi ngờ rằng giáo viên đã dùng mọi áp lực về điểm số, uy quyền để áp chế học trò trong việc hình thành nên cái gọi là “tình yêu” ấy?
Nhìn từ nhiều góc độ khác nhau, giáo viên vẫn nên kiềm chế bản thân, không nên để phát sinh chuyện tư tình nam nữ giữa thầy và trò.
Tuy nhiên, cũng nói rõ thêm, nếu tình cảm thầy trò phát sinh trong tình huống thầy và trò không có sự ràng buộc nhau về mối quan hệ thầy trò thực thụ như thầy dạy nhạc hay thầy dạy thể dục, hoặc thầy giáo vật lý với sinh viên ngành sử chẳng hạn, những bất cập nêu bên trên có lẽ sẽ giảm đi ít nhiều. Và nếu học trò đã tốt nghiệp thì có lẽ tình yêu thầy trò sẽ giảm thiểu tối đa các tình tiết phức tạp như đã nêu trên.
Còn như để sự việc đi quá xa đến mức cưỡng dâm hay quấy rối tình dục học đường thì tôi nghĩ đó là điều quá tệ. Theo tôi, trách nhiệm lúc đó không chỉ ở một mình giáo viên và hoặc ít hoặc nhiều có nguyên nhân ở cả học trò nữa. Đặc biệt, nếu có thêm người thứ ba xuất hiện để tố giác, thì mọi việc đã rối lại càng thêm rối.
Sự tố giác của bên thứ ba xuất hiện từ những bất an thực sự trước tình yêu thầy trò. Có thể họ nhận thấy rằng, trong lòng xã hội nếu có những người như vậy sẽ khiến cho môi trường học đường trở nên bất an, và nếu không chặn đứng lại, tương lai sẽ có nhiều hậu quả mà không ai lường trước được và vậy là họ đứng lên để tố giác.
Bản thân tôi vẫn cho rằng, cần hạn chế tối đa tình yêu thầy trò khi mà đối phương vẫn còn đang là học trò trên ghế nhà trường. Nhưng ngộ nhỡ nó phát sinh rồi thì sao? Tôi không dám khuyên mọi người mở rộng lòng mình bao dung tình cảm ấy, tôi chỉ mong mọi người ít nhất cũng nên cân nhắc xem chúng đã xảy ra như thế nào.