Lưu Nhảy Vọt nợ Hàn Thắng Lợi ba nghìn sáu trăm tệ. Khoản nợ này cũng từ rượu mà ra. Trước 40 tuổi, Lưu Nhảy Vọt chẳng bao giờ tự lẩm bẩm một mình. Nhưng qua tuổi 40, lại hay độc thoại. Đương thái thức ăn trong bếp, hay đi trên đường, hay lúc cởi quần áo chuẩn bị đi ngủ sau một ngày bận rộn, Lưu Nhảy Vọt bất chợt lẩm bẩm một câu gì đó. Sau nghĩ lại, thấy toàn nhớ đến những chuyện dớ dẩn trước kia. Nói toàn những câu sám hối về những chuyện dớ dẩn đó. Chứ những chuyện hay ho, tốt đẹp, lại chẳng bao giờ lầm bầm đến. Mấy tháng nay, câu Lưu Nhảy Vọt hay tự mình nói mình nghe là:
- Từ rày cạch, không uống nữa.
Ba tháng trước, lão Hoàng bán cổ lợn ở chợ đầu mối làm đám cưới cho con gái. Ngoài cổ lợn, lão bán cả nội tạng lợn: tim, gan, tràng… Quầy bán thịt khác thường bán thịt, kèm theo cổ lợn và nội tạng. Lão Hoàng không bán thịt, chỉ bán cổ lợn và nội tạng. Thế nên, cổ lợn và nội tạng lão bán ra rẻ hơn người khác. Lưu Nhảy Vọt chuyên mua cổ lợn ở quầy lão Hoàng. Dần dà, hai người thành bạn bè. Sau này, Lưu Nhảy Vọt khi mua cổ lợn xong, thường tự ý xách luôn mấy đoạn tràng lợn để vào xe ba gác của mình. Lão Hoàng cũng chẳng chấp nhặt. Có lúc, mua cổ lợn, lấy tràng lợn xong rồi, Lưu Nhảy Vọt vẫn chưa đi, còn nán lại con cà con kê với lão Hoàng. Lão cũng chiều theo. Con gái lão Hoàng cưới, Lưu Nhảy Vọt đến mừng và ngồi vào bàn ăn cỗ. Ăn uống tùm lum. Nói đúng ra, ăn chẳng bao nhiêu, nhưng uống thì hăng lắm. Ngồi sát Lưu Nhảy Vọt là mụ vợ của Ngô Lão Tam chuyên bán cổ gà ở chợ đầu mối. Ngày thường, Lưu Nhảy Vọt toàn mua cổ gà ở quầy Ngô Lão Tam. Ngô Lão Tam cũng giống lão Hoàng. Không bán thịt gà, chỉ chuyên bán cổ và khung xương gà. Khi mua cổ gà ở quầy Ngô Lão Tam, Lưu Nhảy Vọt hay đùa với mụ vợ lão. Ngô Lão Tam và vợ đều là người Đông Bắc. Thường thì con gái Đông Bắc ngực rất nở. Lưu Nhảy Vọt cợt nhả:
- Trông kìa, lại phưỡn lên rồi, chén được rồi đấy.
- Thì gọi một tiếng mẹ đi. Gọi mẹ, rồi mẹ cho ăn. – Vợ Ngô Lão Tam đáp lại.
Ngô Lão Tam bán hàng ở cạnh, chỉ cười cười, cũng chẳng chêm vào. Bây giờ, Lưu Nhảy Vọt và vợ Ngô Lão Tam ngồi cạnh nhau, ăn ăn uống uống, hai người lại đùa nhau. Lúc đầu, Lưu Nhảy Vọt chỉ nói suông. Nhưng khi đã say sưa rồi, quên béng mất trên cổ còn có cái đầu, miệng nói, tay làm, sờ luôn bộ ngực căng mẩy của vợ Ngô Lão Tam. Mụ ta chẳng hề phật ý, còn cười ngặt cười nghẽo. Nhưng Ngô Lão Tam ngồi ở phía đối diện thì khác. Nếu không uống nhiều, Ngô Lão Tam chắc cũng chẳng bận tâm. Nhưng lúc này, Ngô Lão Tam cũng đã quá chén, liền nổi xung với Lưu Nhảy Vọt. Ngồi bên này, mà lão ta cầm cả đĩa thức ăn ụp vào mặt Lưu Nhảy Vọt. Lưu Nhảy Vọt nếu uống không nhiều, tự biết mình không phải, tất không dám trả miếng. Nhưng khổ nỗi, nốc rượu rõ lắm, quên phắt mình là ai. Phủi thức ăn trên mặt xong, gã bưng ngay âu canh cổ cánh gà trên bàn hắt vào đầu, vào người Ngô Lão Tam. Ngô Lão Tam cáu tiết, vơ lấy chiếc dao mổ lợn của lão Hoàng, nhảy qua bàn, chực xin Lưu Nhảy Vọt tí tiết, làm đối thủ sợ quá, tỉnh hẳn rượu. Mọi người xông vào can Ngô Lão Tam. Nào ngờ, càng can, Ngô Lão Tam càng máu chiến:
- Đừng có can. Đứa nào can, tao chém. Tao uất nó từ lâu rồi, không phải ngày một, ngày hai đâu!
Ầm ĩ mãi đến gần chiều. Cuối cùng, lão Hoàng đứng ra điều đình. Hai bên mặc cả với nhau. Lưu Nhảy Vọt phải bồi thường Ngô Lão Tam ba nghìn sáu trăm tệ, coi như "sờ soạng phí". Tiền Lưu Nhảy Vọt mang theo người không đủ. Hàn Thắng Lợi, đồng hương với gã, ra ngân hàng, rút từ thẻ ngân hàng của mình ba nghìn ba trăm tệ, thỏa thuận tiền lãi, rồi cho Lưu Nhảy Vọt vay. Xoay đủ ba nghìn sáu trăm tệ đưa cho Ngô Lão Tam, bể mới yên, sóng mới lặng. Sờ ngực đàn bà có một cái, lại trong lúc say, chẳng có cảm giác quái gì, thế mà phải nôn ra những ba nghìn sáu trăm tệ. Nửa đêm, khi đã hết hẳn hơi rượu, Lưu Nhảy Vọt mới ân hận. Sau ân hận là cơn tức nhằm vào Ngô Lão Tam:
- Ngủ với "gà" một đêm, cũng chỉ có tám mươi tệ. Sờ một tí cái chỗ chẳng chết người gì, mà đòi những ba nghìn sáu trăm tệ. Có thêm cả con em gái nhà mày, cũng chẳng đắt đến như thế?
Tiếp đến, lại tức cả lão Hoàng bán cổ và nội tạng lợn. Chính lão ta đã khơi mào cái chuyện ba nghìn sáu trăm tệ:
- Ra chúng mày thấy ông say, vào hùa với nhau ăn hôi à? Có còn đáng mặt người nữa không?
Kể từ đó, chuyển sang mua cổ lợn, cổ gà ở quầy khác. Giải quyết xong việc của Ngô Lão Tam và lão Hoàng, thì phiền phức giữa Lưu Nhảy Vọt và Hàn Thắng Lợi bắt đầu. Lúc vay tiền của Hàn Thắng Lợi, Lưu Nhảy Vọt đã thỏa thuận với y là ba ngày sau trả cả gốc lẫn lãi. Nhưng sau 3 tháng, Lưu Nhảy Vọt vẫn chưa trả lấy một xu nào. Nợ mà không trả, thì chỉ có hai lý do: một là không có tiền, hai là có tiền nhưng không trả. Lưu Nhảy Vọt bảo lý do thứ nhất, nhưng Hàn Thắng Lợi lại cứ khăng khăng bảo lý do thứ hai. Sau vài cuộc khẩu chiến, vài lần mặt đỏ tía tai, Hàn Thắng Lợi lắc đầu:
- Từ rày cấm được làm người tốt. Hễ làm người tốt là bạn bè hóa kẻ thù.
Đã là kẻ thù, thì việc quái gì phải khách sáo. Lúc đầu, Hàn Thắng Lợi cứ một tuần giục nợ một lần. Nhưng giờ, tối nào y cũng đến đòi nợ. Lưu Nhảy Vọt cũng thay đổi kế sách. Không nói không trả, cũng chẳng bảo không có tiền, chỉ dấm dẳng:
- Tiền thì có. Nhưng ở chỗ Nhiệm Bảo Lương ấy. Lão ta nợ tiền lương chưa trả. Giờ mày bảo tao đi cướp chắc?
Hoặc:
- Mày đi tìm Nhiệm Bảo Lương ấy. Lão ấy trả tao tiền thì tao trả mày.
Làm Hàn Thắng Lợi khóc dở mếu dở:
- Ông chỉ nhăng quậy. Ông nợ tiền tôi, sao lại bảo tôi đi tìm Nhiệm Bảo Lương?
Hôm nay, Hàn Thắng Lợi lại đến. Nhưng không phải buổi tối, mà là buổi trưa. Thường ngày, Hàn Thắng Lợi hay mặc bộ vét, mua ở quầy chợ đêm cạnh công trường. Độ hai, ba chục tệ. Toàn hàng si-đa không rõ nguồn gốc. Nhưng hôm nay, y không mặc vét, chỉ vận một chiếc áo may ô trắng. Trên áo có vết máu. Ống quần cũng có vết máu. Đầu cuốn băng trắng. Lưu Nhảy Vọt đang bán cơm ở nhà ăn công trường. Mấy trăm công nhân chen chúc trong nhà ăn, đua nhau gõ hộp cơm. Hàn Thắng Lợi không lựa lời đòi nợ như mọi khi, mà chen qua những người mua cơm, đến ô cửa bán cơm hét toáng lên:
- Lưu Nhảy Vọt. Hôm nay, ông không trả tiền, tôi sẽ liều với ông một phen!
Lưu Nhảy Vọt thấy gã máu me đầy người, phát hoảng:
- Hôm nay mày diễn vở gì đấy? Còn hóa trang nữa.
Cháu gái của Nhiệm Bảo Lương là Diệp Tịnh Dĩnh đang xới cơm bên cạnh. Lưu Nhảy Vọt đưa muôi múc thức ăn cho Diệp Tịnh Dĩnh, rồi ra khỏi bếp, lựa lời lôi Hàn Thắng Lợi ra phía sau nhà ăn, ấn y ngồi trên đống thép cuốn, rồi ngồi xuống bên cạnh. Lưu Nhảy Vọt dịu giọng:
- Có vài đồng ranh mà cũng làm toáng lên chỗ đông người. Mày không cần sĩ diện, nhưng tao cần.
Hàn Thắng Lợi túm lấy chiếc áo may ô nhuốm máu đang mặc trên người:
- Vì ông mà tôi bị đánh đấy.
- Đứa nào?
- Ai, ông không cần biết. Tôi cũng nợ tiền người ta đấy.
Rồi trợn mắt nhìn Lưu Nhảy Vọt:
- Tôi phải học theo chúng nó. Tôi chỉ đòi tiền là tiền. Chứ chúng nó, đòi tiền là đòi mạng đấy.
Lưu Nhảy Vọt biết Hàn Thắng Lợi thường ăn cắp vặt ngoài đường. Đoán y lại gây chuyện, nên bị đánh. Hàn Thắng Lợi chỉ miếng băng trên đầu:
- Đến bệnh viện khâu mất tám mũi. Một trăm bảy mươi tệ. Ông phải chịu đấy.
Lưu Nhảy Vọt châm điếu thuốc, rồi đổi giọng:
- Thắng Lợi này, sống ở trên đời, đừng có cạn tàu ráo máng quá. Mày nghĩ mà xem. Tám năm trước, ở quê, mày bị dì ghẻ tống ra khỏi nhà. Trời đang tuyết, gió rét như cắt da cắt thịt. Ai đã dẫn mày về nhà, còn đãi mày hẳn một tô mỳ nóng hôi hổi?
- Nhắc đến chuyện này, lẽ ra tôi phải gọi ông bằng chú. Nhưng chuyện này ông nhắc đi nhắc lại hàng trăm lần rồi, quá nhàm rồi. Ông chú này, ta dẹp quách mấy cái câu dông dài ấy đi. Tôi cũng bị người ta ép ghê quá. Trả tiền.
- Không có thật. Hẵng thư thư cho tao vài ngày nữa.
Lúc này, Hàn Thắng Lợi mắt trước mắt sau, vỗ vào chỗ thép cuốn kê dưới mông:
- Thép cuốn và cáp điện, trong công trường, có mà ối. Buổi đêm, ông kiếm lấy một ít ra ngoài. Chuyện giữa tôi và ông coi như xong.
Lưu Nhảy Vọt xem ra không hiểu ý nghĩa sâu xa của bộ dạng bê bết máu của Hàn Thắng Lợi, vụt đứng dậy:
- Thắng Lợi, cả ngày mày làm những gì, tao không quan tâm. Nhưng bây giờ tao vẫn chưa muốn làm thằng ăn trộm.
Thấy Hàn Thắng Lợi toan nổi cáu, Lưu Nhảy Vọt liền hăng máu trước:
- Nói cho mày biết. Mày mà làm tao điên tiết thì không còn là chuyện trộm cắp nữa đâu. Tao là tao xiên đấy!
Hàn Thắng Lợi to tiếng:
- Tiền thì không trả. Trộm thì không chịu. Tóm lại ông muốn gì?
Lúc này, một đám công nhân đã ăn cơm xong đi từ góc tường đến. Lưu Nhảy Vọt nắm chặt tay Hàn Thắng Lợi, thấp giọng:
- Ba ngày. Cho tao thêm ba ngày.