Qua tuổi 40, Lưu Nhảy Vọt ngoài việc bắt đầu hay lẩm bẩm với chính mình, còn ngộ ra một chân lý. Thế giới có hai loại người. Loại ăn nói đâu ra đấy và loại ăn không nên đọi, nói không nên lời. Loại "nói không nên lời" nói ra những điều không nên nói. Lưu Nhảy Vọt tự cho mình thuộc loại này. Lời do người nói ra. Nhưng chỉ một câu nói cũng có thể đẩy người ta vào chỗ chết. Như Lưu Nhảy Vọt đây, có những việc nói năng đâu ra đấy. Chẳng hạn, trưa nay bếp ăn công trường ăn gì, củ cải hầm rau cải, hay rau cải hầm củ cải, thêm thịt cổ lợn hay không, thêm bao nhiêu, đều tự mình quyết. Cũng giống như nhà tù Lạc Thủy năm xưa, buổi trưa, phạm nhân ăn gì, đều do ông cậu Ngưu Được Cỏ quyết hết. Nhưng ra khỏi bếp ăn công trường, thì Lưu Nhảy Vọt cũng giống như ông cậu ra khỏi nhà tù, nói năng chẳng đâu vào với đâu. Nói mà như không. Thế cũng chẳng sao. Nhưng nói quá đà, sau lại phải gánh chịu hậu quả, thì to chuyện rồi. Gánh được thì không sao, nhưng nếu không gánh được, rồi lại cái sảy nảy cái ung, sự thể còn nghiêm trọng nữa. Nhưng, chết cái, lời quá đà đều là những lời đã mồm, phải khi xúc động lắm người ta mới nói ra.
Lưu Nhảy Vọt có thằng con trai tên Lưu Bằng Cử, đang học cấp 3 ở quê. Vì nó, Lưu Nhảy Vọt đã trót nói một câu quá đà. Khi ấy, nói thấy đã quá. Sau, câu nói ấy lại biến thành một quả núi, bắt Lưu Nhảy Vọt phải cõng mất sáu năm lận, đến oằn cả lưng. Nếu không vì thằng con trai, con người của Lưu Nhảy Vọt cũng chẳng đến nỗi bẩn thế, rõ ràng có tiền, nhưng cố tình dây dưa không trả Hàn Thắng Lợi. Trước 40 tuổi, Lưu Nhảy Vọt là người phóng khoáng. Sau 40 tuổi, có một câu nữa mà Lưu Nhảy Vọt thường hay tự lẩm bẩm một mình:
- Sao mình ra nông nỗi này cơ chứ?
Sáu năm trước, Lưu Nhảy Vọt ly dị vợ. Vợ gã là Hoàng Hiểu Khánh. Trước khi bỏ vợ, Lưu Nhảy Vọt làm đầu bếp ở nhà hàng Tường Ký trên thị trấn. Làm được một năm, gã nhằm dịp tỉ tê với ông chủ, để ông chủ đồng ý nhận vợ vào làm bưng bê, lau dọn bàn ghế. Lưu Nhảy Vọt làm đầu bếp, lương tháng được bảy trăm tệ. Vợ làm bưng bê, tạp dịch, tháng được ba trăm tệ. Ở mé tây thị trấn Lạc Thủy có một nhà máy rượu, ông chủ là Lý Canh Sinh, bạn học thời tiểu học với Lưu Nhảy Vọt. Hồi ấy, lớp có 50-60 đứa, nhưng Lý Canh Sinh hèn hơn cả. Hai thằng trong lớp đánh nhau. Đứa bị thua thể nào cũng tìm Lý Canh Sinh đá cho nó hai phát để xả giận. Lý Canh Sinh bị cả bọn trong lớp đá. Đương nhiên, cũng từng bị Lưu Nhảy Vọt đá. Lý Canh Sinh dáng cao to, có biệt hiệu "voi đần". Không ngờ, 30 năm sau, "voi đần" làm tới chức tổng giám đốc Công ty rượu Thái Bình Dương. Mặc dù chỉ là một nhà máy nhỏ ở một thị trấn của Hà Nam, nhưng ngoài rượu Tiểu Kê Bảng, còn sản xuất cả rượu Mao Đài. Tiểu Kê Bảng hai tệ rưỡi một chai, Mao Đài ba trăm tám mươi tệ một chai. Thằng hèn khi xưa, sau 30 năm, gan mật đã to lên ối. Hôm ấy, Lý Canh Sinh cùng cánh bạn đến Tường Ký đánh chén. Nghe nói, nhân viên bưng bê là vợ của Lưu Nhảy Vọt, Lưu Nhảy Vọt đang làm đầu bếp ở đây, bèn lôi Lưu Nhảy Vọt từ dưới bếp lên, ăn nhậu cùng cả bọn. Lúc ăn uống nói chuyện phiếm, bạn của Lý Canh Sinh hỏi Lưu Nhảy Vọt, chị nhà anh làm ở đây, một tháng lương bao nhiêu? Lưu Nhảy Vọt bảo ba trăm tệ. Lý Canh Sinh liền nói, đến nhà máy em chắt rượu Mao Đài, một tháng sáu trăm tệ. Tự dưng có bánh nhân từ trên trời rơi xuống. Lưu Nhảy Vọt và vợ mừng rơn. Lý Canh Sinh chỉ vào Lưu Nhảy Vọt:
- Chẳng vì cái gì, vì cái đá đít của ông anh hồi nhỏ.
Cả bọn phá lên cười. Ngày hôm sau, Hoàng Hiểu Khánh rời Tường Ký đến Công ty rượu Thái Bình Dương chắt rượu. Mùa xuân năm sau, ả không chắt rượu nữa mà được chuyển sang bộ phận tiêu thụ, thường xuyên đi các nơi chào hàng cùng Lý Canh Sinh. Bán được hàng thì có phần trăm hoa hồng. Một tháng, Hoàng Hiểu Khánh kiếm được một nghìn rưỡi tệ, hơn ối lần lương đầu bếp của chồng. Lưu Nhảy Vọt đinh ninh ấy là nhờ sự ưu ái của "Voi đần" với bạn học cũ. Khi gặp nhau, Lưu Nhảy Vọt còn kéo tay Lý Canh Sinh, nói:
- Chú mày tốt với anh quá. Anh biết ơn chú mày.
Nhưng, cả thị trấn đều kháo nhau rằng, Lý Canh Sinh và Hoàng Hiểu Khánh tằng tịu với nhau. Người cả thị trấn này đều biết, mỗi Lưu Nhảy Vọt là mù tịt. Công ty rượu Thái Bình Dương có một tay bảo vệ là Trương Tiểu Dân. Vì là cháu con bà chị họ của Lý Canh Sinh, nên mới được gác cổng. Đêm đông chí năm ấy, Lý Canh Sinh uống rượu ở bên ngoài. Uống từ tối đến đêm, say khướt, rồi lái xe về nhà máy. Trương Tiểu Dân hôm ấy tụ tập đánh chén với đám bạn học, cũng làm 100 ml rượu, ngủ quay cu đơ trong phòng bảo vệ. Lý Canh Sinh gọi cửa, bên trong không có ai trả lời. Ngoài trời, tuyết lây phây. Rượu quá chén, nên chỉ cần một cơn gió thổi qua, là người Lý Canh Sinh run cầm cập. Hắn lại gọi cửa, vẫn không ai trả lời. Hắn cạy cửa nhảy vào, đạp tung cửa phòng bảo vệ, vớ ngay chiếc gậy gỗ trên bàn. Chiếc gậy này, khi trực ban, Trương Tiểu Dân thường đeo ở thắt lưng, trông như chiếc dùi cui. Đang cơn hăng của rượu, Lý Canh Sinh lấy gậy nện cho Trương Tiểu Dân – khi ấy đang nằm quay cu đơ trên giường – một trận. "Voi đần" ngày xưa giờ đã quen tay đánh người. Lúc vung gậy, còn đập vỡ cả chiếc gương đầu giường. Thủy tinh bắn tung tóe. Một mảnh văng vào mặt Trương Tiểu Dân thành một vệt dài. Thấy Trương Tiểu Dân tứa máu, nhưng Lý Canh Sinh vẫn không buông tha, nhổ bãi nước miếng vào bộ mặt máu me của thằng cháu họ:
- Mẹ kiếp! Nuôi mày, chẳng bằng nuôi một con chó!
Rồi vứt toẹt chiếc gậy, bỏ đi. Đánh, chửi, Trương Tiểu Dân đều có thể nhẫn nhịn. Nửa tháng sau, vết thương trên mặt đã lành, nhưng để lại sẹo. Ở chính giữa nửa mặt bên trái. Vì nó, mà Trương Tiểu Dân bị người yêu đá. Y nổi đóa. Trưa hôm ấy, Lưu Nhảy Vọt đang lúi cúi nấu nướng trong bếp nhà hàng Tường Ký, thì Trương Tiểu Dân chạy vào, ghé tai Lưu Nhảy Vọt thầm thì to nhỏ. Lưu Nhảy Vọt quẳng đồ nghề, cùng Trương Tiểu Dân hùng hùng hổ hổ chạy đến Công ty rượu Thái Bình Dương, xông vào đạp tung cửa văn phòng của Lý Canh Sinh. Lý Canh Sinh và Hoàng Hiểu Khánh bị bắt quả tang đang trần truồng trên giường. Lưu Nhảy Vọt sấn tới đánh luôn. Bị tẩn hai cái, Lý Canh Sinh không phản ứng gì. Nhưng sau đau quá, hắn cáu tiết, chồm đến đánh nhau với Lưu Nhảy Vọt. Trương Tiểu Dân thấy đánh nhau, chuồn thẳng. Hoàng Hiểu Khánh chẳng can gián gì, lẳng lặng mặc quần áo rồi phắn. Sau một hồi xáp lá cà, Lưu Nhảy Vọt áo quần hẳn hoi bị thúc thủ trước Lý Canh Sinh trên người không một mảnh vải. Lý Canh Sinh bây giờ quả thật không còn là "voi đần" năm xưa nữa. Hắn nện cho Lưu Nhảy Vọt một trận, rồi điềm nhiên phệt cái mông trần lên ghế, hút thuốc:
- Sự thể là thế đấy. Ông thích thì đi kiện đi!
Vợ bị kẻ khác làm thịt. Đi bắt đứa gian dâm, lại bị nó tẩn cho. Chuyện vốn uất ức là thế, bỗng trở thành trò cười. Ngay trong ngày hôm ấy, câu chuyện tiếu lâm này đã lan truyền khắp thị trấn. Giống như Lý Canh Sinh là thằng hèn ở trường năm xưa, Lưu Nhảy Vọt giờ đây cũng lại là thằng hèn. Hèn hồi tiểu học, chẳng ai người ta cười. Nhưng vợ bị kẻ khác nẫng mất, đấy mới thật sự là hèn. Sáng sớm hôm sau, Lưu Nhảy Vọt dẫn một đám anh em họ hàng đến Công ty rượu Thái Bình Dương tìm Lý Canh Sinh. Nhưng Lý Canh Sinh đã đưa Hoàng Hiểu Khánh đi Hải Nam chào hàng tự bao giờ. Không tìm thấy đương sự, Lưu Nhảy Vọt dẫn cả bọn xông vào xưởng rượu, đập tan tành tất cả số chai trong xưởng. Rượu Mao Đài chảy lênh láng. Đập phá xong, Lưu Nhảy Vọt vẫn không thấy hả giận, đầu óc gã tự dưng rỗng tuếch rỗng toác. Đêm, nằm trên giường, điều làm gã cảm thấy khó hiểu không phải là chuyện vợ mình theo trai suốt một năm trời, mình chẳng biết cái mẹ gì, mà là cớ làm sao hai đứa chúng nó lại cặp với nhau được. Con vợ cặp Lý Canh Sinh, điều này Lưu Nhảy Vọt có thể hiểu được, vì nó chê nghèo hám giàu. Nhưng Lý Canh Sinh cặp Hoàng Hiểu Khánh, thì rốt cuộc là để được cái lợi lộc gì? Con vợ mình chẳng hề xinh xẻo, mắt ti hí, mặt gầy đét, cánh mũi lỗ chỗ tàn nhang, tuổi tác thì hơn băm. Lưu Nhảy Vọt chẳng thấy ả có gì hay ho. Không lẽ Lý Canh Sinh không tìm được con đàn bà nào hơn, nên cứ phải cặp với ả mới được? Hay chỉ thuần túy vì muốn làm nhục Lưu Nhảy Vọt? Chỉ vì hồi tiểu học Lưu Nhảy Vọt đã đá đít hắn vài cái? Hồi ấy, đám bạn học đá đít hắn có mà ối, bây giờ cũng đều có vợ rồi. Trả thù từng đứa, có sức không? Để xảy ra nông nỗi này, thật, Lưu Nhảy Vọt uất quá. Không lý giải cho ngọn ngành chuyện này, Lưu Nhảy Vọt chắc chết vì tức mất. Tự mình nghĩ không ra, Lưu Nhảy Vọt bèn đi hỏi những người bạn gã tin cậy. Trong số bạn bè, người gã tin cậy nhất phải kể đến lão Tề bán bánh nướng cạnh nhà hàng Tường Ký. Nghe ông bạn hỏi, lão Tề vừa lật bánh trên lò, vừa lấy tay nhớp nháp mỡ gãi đầu:
- Tớ cũng đang rối ruột đây này.
Hỏi những người khác mà Lưu Nhảy Vọt thấy tin cậy được, cũng chẳng có ai lý giải được chuyện này. Không những thế, họ còn cảm thấy Lưu Nhảy Vọt có gì đó khác thường, thậm chí, cách kẻ thần kinh không bình thường chỉ có một gang tay. Nhưng trong thâm tâm, Lưu Nhảy Vọt biết rõ, gã hoàn toàn bình thường, hơn cả lúc trước khi xảy ra chuyện. Cuối cùng, Lưu Nhảy Vọt quyết định chẳng hỏi ai cả, gọi điện thẳng cho Lý Canh Sinh. Lý Canh Sinh đưa Hoàng Hiểu Khánh rong ruổi suốt từ đảo Hải Nam đến Quảng Châu, rồi lại từ Quảng Châu lên Thượng Hải, từ Thượng Hải sang Tây An. Lý Canh Sinh trả lời điện thoại của Lưu Nhảy Vọt khi đang ở Tây An. Lúc đầu, Lý Canh Sinh mặc kệ, sau mới chịu nghe. Ngỡ Lưu Nhảy Vọt sẽ nói chuyện khác. Thành ra, khi nghe câu hỏi của Lưu Nhảy Vọt, Lý Canh Sinh hơi bất ngờ. Nhưng hắn cũng chẳng úp mở, nói luôn:
- Tôi chẳng thích cái gì khác ở Hoàng Hiểu Khánh. Khoái mỗi vòng eo của cô ta. Chỉ một tay là có thể vơ trọn.
Như có một quả bom nổ đánh "rầm" trong đầu Lưu Nhảy Vọt. Vợ chồng sống với nhau mười ba năm, thế mà mình chẳng hề phát hiện ra cái eo của vợ khác với những cái eo khác. Giờ đây, cái eo, thậm chí, còn làm Lưu Nhảy Vọt thấy chối hơn cả khi vợ bị kẻ khác nẫng mất. Vì cái eo này, Lưu Nhảy Vọt bỗng nhiên trở thành kẻ sai, còn Lý Canh Sinh và mụ vợ Hoàng Hiểu Khánh lại là người đúng. Đặt máy điện thoại xuống. Lưu Nhảy Vọt cảm thấy mọi ngày trong bốn mươi hai năm mình có mặt trên đời bỗng chốc đều đổi màu. Nhưng câu chuyện này không thể giãi bày với lão Tề bán bánh nướng, cũng chẳng thể kể cho đám bạn khác. Bởi nếu nói ra, nó sẽ lại trở thành một câu chuyện tiếu lâm nữa.
Lưu Nhảy Vọt bắt đầu uống rượu kể từ đấy. Hễ uống là say. Trước và sau lúc say, gã là hai con người khác hẳn. Say, cũng chẳng sao. Say vui quá đi chứ, quên tất tần tật mọi thứ. Nhưng sáng hôm sau tỉnh lại, tự dưng thấy đau đớn cả cõi lòng. Muốn khóc, mà chẳng được. Ngồi bần thần, nghĩ. Nghĩ mãi, nghĩ mãi, bỗng muốn tự sát. Tự sát chẳng phải vì đã xảy ra chuyện, cũng chẳng phải vì cái lý ấy, mà vì cái lý ấy nó đã siết vặn Lưu Nhảy Vọt ghê gớm quá, chẳng thể nào trở lại được với hình hài ban đầu. Trước đây, nghe bảo người khác tự sát, thấy ghê sợ quá. Giờ, bản thân muốn tự sát, lại thấy đây là một sự giải thoát. Có nhiều cách tự sát, hoặc uống thuốc trừ sâu, hoặc lấy dao cắt đứt mạch máu, hoặc nhảy xuống sông, hoặc sờ vào điện, nhưng Lưu Nhảy Vọt chỉ muốn mỗi treo cổ. Cứ nghĩ đến treo cổ là cả cái cổ lại ngứa ngáy. Nghĩ đến cảnh sợi dây thừng chạm vào cổ, cổ cứ thấy ngọt lịm. Có đêm đang ngủ, Lưu Nhảy Vọt hét toáng trong mơ:
- Có ai không, cho tôi sợi dây thừng.
Tự sát kể cũng hay thật, nhưng Lưu Nhảy Vọt cuối cùng vẫn không tự sát. Không tự sát không phải vì Lưu Nhảy Vọt có gan nghĩ, nhưng không có gan làm, mà vì gã có một thằng con trai. Xì-căng-đan của mụ vợ cũng liên lụy đến thằng con. Năm đó, nó mười hai tuổi. Cái hiện tại sờ sờ của Hoàng Hiểu Khánh khiến người ta bắt đầu hoài nghi về cái quá khứ của mụ. Mọi người đều bảo, thằng con chắc đếch gì đã là của Lưu Nhảy Vọt. Lưu Nhảy Vọt lôi con trai vào bệnh viện huyện. Hai bố con làm xét nghiệm DNA. Kết quả, hai người là quan hệ bố con máu mủ. Ba tháng sau, Lưu Nhảy Vọt ly dị vợ. Lúc ly dị, Hoàng Hiểu Khánh muốn con ở với mình, nhưng Lưu Nhảy Vọt cứ một mực, thà lấy gậy đập chết thằng con, còn hơn là để nó theo mẹ nó. Hoàng Hiểu Khánh biết mình có lỗi, nên cũng không nằn nì, chỉ bảo:
- Anh nuôi cũng được. Hàng tháng, tôi sẽ gửi anh tiền nuôi dưỡng.
Cơn tức đang lên tới đỉnh đầu, Lưu Nhảy Vọt buột miệng nói luôn:
- Người đĩ, thì tiền cũng đĩ. Kể cả có phải chống gậy đi ăn mày, bố con tao cũng không thèm đồng tiền đĩ điếm.
Khi ấy nói, thấy đã lắm. Lão Hồ viết giấy ly hôn ở xã còn giơ ngón tay cái về phía Lưu Nhảy Vọt ra chiều tán thưởng. Nhưng, nói thế là quá đà. Sáu năm nay, Lưu Nhảy Vọt biết mình đã bị hố nặng. Vì câu nói đó, Lưu Nhảy Vọt đã buộc thằng con vào mình, cõng đến oằn lưng. Đồng thời, cũng cảm thấy mình tiền hậu bất nhất. Đã biết tiền của chúng nó là đĩ điếm, nhưng trước khi ly dị, kết thúc chuyện này với Lý Canh Sinh, Lưu Nhảy Vọt lại đòi hắn bồi thường sáu vạn tệ. Tiền chỉ là tiền, làm đếch có chuyện đĩ với không đĩ. Với tiền, Lưu Nhảy Vọt đã nói câu quá đà.