Từ đầu năm 1965, đế quốc Mỹ ồ ạt đưa quân vào miền Nam, đồng thời đẩy mạnh chiến tranh phá hoại ở miền Bắc, tăng cường hoạt động phỉ và đẩy mạnh lấn chiếm ở Lào. Chúng tiến hành nhiều cuộc càn quét kết hợp dùng không quân oanh tạc quy mô lớn, mở những trận tiến công hòng diệt chủ lực của ta. Cùng với những hoạt động quân sự, chúng cũng tiến hành nhiều thủ đoạn chính trị lừa bịp nhằm lôi kéo nhân dân. Trong khi đó, ngụy quyền cũng ra sức củng cố các ấp tân sinh, tiến hành bình định có trọng điểm.
Việc quân Mỹ trở thành nòng cốt về quân sự khiến cho tính chất "chiến tranh đặc biệt" dần dần thay đổi với sự xuất hiện các yếu tố của "chiến tranh cục bộ". Nhằm đối phó với âm mưu của địch, Bộ Tổng tham mưu đề nghị tập trung lực lượng giành thắng lợi ở miền Nam Việt Nam và Trung-Hạ Lào, chống chiến tranh phá hoại và sẵn sàng đối phó với "chiến tranh cục bộ" ở miền Bắc, nhất là hướng Quân khu 4.
Ngày 24/2/1966, Bí thư Quân ủy Trung ương Võ Nguyên Giáp cùng tập thể Quân ủy Trung ương họp và ra nghị quyết về nhiệm vụ quân sự năm 1966. Trải qua quá trình nghiên cứu, bàn bạc với nhiều cuộc họp được triệu tập, đến cuối tháng 3/1966, các vấn đề quân số, tuyển quân, huấn luyện chiến đấu và phương hướng khắc phục những khó khăn, thiếu sót trong việc chi viện chiến trường đã căn bản được giải quyết.
Về phía địch, Bộ Tổng tham mưu nhận định âm mưu của Mỹ trong mùa khô 1966-1967 là chúng sẽ tập trung toàn lực cố giành lấy thắng lợi cơ bản về chiến lược. Theo tình báo, đến giữa năm 1967, quân Mỹ ở miền Nam có thể tăng lên đến 42 vạn, quân ngụy có thể nâng tổng số lên 72 vạn, Mỹ sẽ tăng gấp đôi các phương tiện vận chuyển và cơ động như máy bay lên thẳng và xe bọc thép.
Từ ngày 5 đến ngày 7/5/1966, Tổ năm đồng chí Bộ Chính trị và Thường trực Quân ủy Trung ương tiếp tục nghe Tổng Tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng báo cáo đánh giá tình hình miền Nam sau mùa khô 1965-1966 và bàn phương hướng hoạt động sắp tới. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Tổng Tham mưu trưởng, Quân khu 4 chuẩn bị kế hoạch tác chiến hè 1966 của Mặt trận Trị - Thiên và báo cáo Bộ Tổng tham mưu ngày 13/6/1966. Thời gian bắt đầu thực hiện kế hoạch là cuối tháng 6/1966.
Trước tình hình Mỹ tiếp tục tăng quân và đẩy mạnh hoạt động quân sự nhằm mở cuộc phản công chiến lược lần thứ hai trong đông xuân 1966-1967, từ trung tuần tháng 9, Thường trực Quân ủy Trung ương đã có chỉ thị riêng đối với Quân khu 4 trước tình hình mới. Quân ủy Trung ương nhắc nhở Quân khu 4 phải lập kế hoạch và triển khai xây dựng làng chiến đấu, chốt phòng thủ trận địa, chỉ huy sở theo hướng tích cực, khẩn trương, tránh lãng phí nhân lực, vật lực. Lực lượng phòng không và sửa chữa cầu đường của quân khu tập trung bảo đảm giao thông vận tải, xúc tiến chuẩn bị gấp hậu cần, Thường trực Quân ủy Trung ương yêu cầu Quân khu 4 nghiên cứu, quán triệt chỉ thị này, có kế hoạch toàn diện, triển khai thực hiện từng bước, ưu tiên những nhiệm vụ cấp thiết.