Chương IIITự tin

Tin rằng mình sẽ làm được thì sẽ làm được

ĐƯỢC SINH RA Ở ĐỜI, BẠN ĐÃ LÀ NHÀ VÔ ĐỊCH

Bạn có bao giờ nghĩ rằng mình đã chiến thắng rất nhiều đối thủ trước khi ra đời không?

Bạn là một người đặc biệt. Để được sinh ra, bạn đã phải đấu tranh rất nhiều. Bạn hãy thử nghĩ xem, hàng triệu tinh binh đã phải tham gia trận chiến, trong đó chỉ có một tinh binh chiến thắng, để rồi sinh ra bạn. Đây là một trận chiến quy mô lớn vì một mục tiêu duy nhất, đó là một quả trứng. Mục tiêu đó còn nhỏ hơn cả đầu mũi kim, còn các tinh binh thì cũng nhỏ đến mức phải phóng to lên hàng nghìn lần chúng ta mới có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Sự sống của bạn đã được quyết định trên chiến trường nhỏ bé đó.

Mỗi tinh binh đều được cấu tạo từ 23 nhiễm sắc thể, nhân noãn cũng gồm 23 nhiễm sắc thể. Mỗi nhiễm sắc thể đều được cấu tạo từ những hạt nhỏ hình cầu liên kết lại với nhau. Mỗi hạt nhỏ đó lại chứa hàng trăm gen di truyền.

Toàn bộ vật chất và khuynh hướng di truyền trong nhiễm sắc thể của tinh trùng là do người bố cung cấp. Toàn bộ vật chất và khuynh hướng di truyền trong nhiễm sắc thể của trứng là do người mẹ cung cấp. Một tinh trùng đặc biệt, nhanh nhất và khỏe nhất trở thành kẻ chiến thắng để kết hợp với trứng và hình thành nên một tế bào sống nhỏ bé.

Mầm sống này phải được nuôi dưỡng 9 tháng 10 ngày trong tử cung của mẹ. Mầm sống đó phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ từng phút, từng giây. Chỉ khi vượt qua được những trở ngại, mầm sống đó mới giành được thắng lợi cuối cùng.

Cuộc sống mới đã bắt đầu. Bạn đã trở thành người chiến thắng. Nhưng bạn sẽ vẫn phải đối mặt với những cuộc chiến tương tự. Để đạt được mục tiêu của mình, bạn phải đúc rút được những kinh nghiệm, từ đó có được sức mạnh và khả năng cần thiết.

Bạn vốn dĩ đã là nhà vô địch. Những trở ngại và khó khăn hiện tại cũng không bằng 1/10 những gì bạn đã trải qua trong cuộc chiến để trở thành một con người. Lẽ nào bạn không có đủ tự tin để đối mặt với những khó khăn và trở ngại đó?

ÁM THỊ TÍCH CỰC

Sức mạnh lớn nhất xuất phát từ chính chúng ta, kẻ thù lớn nhất của chúng ta cũng chính là chúng ta. ám thị sẽ tạo ra một sức mạnh to lớn. ám thị tiêu cực sẽ có thể dẫn đến cái chết, nhưng ám thị tích cực lại mang đến cho con người sự tự tin để khắc phục khó khăn và đi tới thành công.

Các nhà tâm lý học hiện đại đã có một thí nghiệm nổi tiếng. Họ tìm một tử tù làm đối tượng của thí nghiệm. Họ bảo với anh ta rằng, họ sẽ dùng dao cắt đứt động mạch của anh ta, anh ta sẽ chết khi không còn máu trong người. Sau khi người tử tù đồng ý tiến hành thí nghiệm đó, anh ta bị trói lại và bị bịt mắt. Sau đó những người tiến hành thí nghiệm nói với anh ta rằng, họ bắt đầu cắt đứt động mạch của anh ta. Nhưng thực tế, bác sĩ chỉ rạch một đường trên cổ tay anh ta. Họ để một thiết bị cho nước chảy nhỏ giọt bên cạnh, để người tử tù ngỡ rằng máu anh ta đang chảy. Lúc đầu, khi nghe thấy tiếng nước chảy nhanh, anh ta giãy giụa và tỏ ra rất đau đớn. Nhưng dần dần, các bác sĩ giảm tốc độ chảy của nước xuống, người tử tù đã không còn giãy giụa nữa. Bởi anh ta ngỡ rằng máu mình sắp cạn. Anh ta đã tắt thở khi nước trong thiết bị sắp ngừng chảy.

Thí nghiệm đã cho thấy tác dụng của việc ám thị. Trong trường hợp này, tác dụng của ám thị mang tính tiêu cực, nên được gọi là ám thị tiêu cực. Chúng ta hãy xem ví dụ về ám thị tích cực. Tại thế vận hội dành cho sinh viên toàn thế giới diễn ra tại Kobe năm 1985, trước mỗi lần nâng mức xà, vận động viên người Liên Xô (cũ) Pakelin đều cúi xuống cài lại dây giày và anh đã lập kỷ lục về nhảy cao. Cho dù lúc đó dây giày đã buộc rất chắc, nhưng anh lại cởi nó ra và cài lại. Đây là thói quen của anh. Động tác tưởng như thừa đó lại có tác dụng “ám thị” rất lớn. Anh nói rằng, khi buộc xong dây giày, anh không nhìn thấy gì khác ngoài thanh xà ngang và anh nhảy qua với nỗ lực cao nhất.

Vậy, ám thị có tác dụng gì?

Đầu tiên, ám thị giúp trấn an tinh thần. Tâm lý của con người rất phức tạp và thường bị ảnh hưởng bởi thế giới bên ngoài. Đặc biệt là trong trường hợp đối kháng, cạnh tranh, nếu đối thủ đạt thành tích tốt, hoặc làm tốt hơn chúng ta, chúng ta sẽ rất căng thẳng. Vốn dĩ chúng ta có khả năng vượt qua đối thủ, nhưng do tâm lý, chúng ta không thể phát huy khả năng của bản thân. Khi đó ám thị có tác dụng loại bỏ những suy nghĩ không tích cực và trấn an tinh thần. Thứ hai, ám thị giúp chúng ta tập trung. Điều đó có liên quan mật thiết với tác dụng trấn an. Để thành công khi làm một việc nào đó, đặc biệt là khi việc đó tương đối khó, thì sự tập trung cao độ là rất cần thiết. Chúng ta phải toàn tâm toàn ý làm thì mới thành công. Nhưng sự tập trung không phải điều dễ có được. Những người thiếu sự rèn luyện về tâm lý thường sẽ bị phân tán tư tưởng vào những lúc cần sự tập trung nhất. Vậy chúng ta phải làm thế nào đây? Chúng ta hãy học cách tự ám thị, có thể phương pháp này sẽ đem lại hiệu quả. Thứ ba, ám thị có tác dụng nhắc nhở. Một đại văn hào đã từng nói, khi sắp cãi nhau với người khác mà bạn đã chuẩn bị sẵn trong đầu một vài từ ngữ nào đó, bạn hãy thầm nhắc nhở mình rằng: “Tôi sẽ không nói ra những từ đó.” Làm như vậy, bạn sẽ khó có thể cãi nhau được. Đó cũng là một cách ám thị, cách ám thị này nhắc nhở chúng ta không nên làm một việc nào đó. Khi sắp làm một việc gì đó mà lại xuất hiện tâm lý sợ hãi, căng thẳng, bạn có thể sử dụng phương pháp ám thị. Những người sợ đi một mình trong đêm tối có thể dùng phương pháp này để khích lệ bản thân.

Ám thị có rất nhiều lợi ích khác nhau, phạm vi sử dụng cũng rất rộng. Nhưng khi mới bắt đầu thường không có hiệu quả rõ rệt. Điều đó là bình thường. Vì việc điều chỉnh tâm lý không thể làm trong một sớm một chiều. Muốn để hoạt động tâm lý đi vào đúng quỹ đạo mình mong muốn, chúng ta phải có khả năng kiểm soát tâm lý. Để có được khả năng đó, chúng ta cần có thời gian. Chúng ta không nên bỏ cuộc chỉ vì chưa thấy hiệu quả hay chưa biết cách làm. Vạn sự khởi đầu nan. ám thị phải trải qua một quá trình tương đối dài mới đạt được hiệu quả mà chúng ta mong muốn.

Dưới đây là năm nguyên tắc cơ bản khi bạn muốn học cách ám thị.

1. Đơn giản

Bạn hãy đặt ra cho mình một khẩu hiệu vừa đơn giản, vừa có sức mạnh như “Tôi ngày càng giàu có.”

2. Tích cực

Điều này vô cùng quan trọng. Nếu bạn nói: “Tôi không muốn nghèo” thì từ “nghèo” sẽ để lại dấu ấn trong ý thức của bạn, đó là ám thị tiêu cực. Vì thế, bạn phải nói: “Tôi ngày càng giàu có.”

3. Khả thi

Khẩu hiệu của bạn phải có tính khả thi, để tâm lý bạn không bị mâu thuẫn. Nếu bạn cảm thấy việc “sẽ kiếm được 1 triệu Nhân dân tệ trong năm nay” là điều khó có thể xảy ra, thì bạn hãy lựa chọn một con số khác nằm trong khả năng của bạn. Ví dụ như: “Tôi sẽ kiếm được 50 nghìn Nhân dân tệ trong năm nay.”

4. Tưởng tượng

Khi đọc khẩu hiệu của mình, bạn phải thấy rõ ràng về tương lai của bạn khi mục tiêu đó thành hiện thực. Bạn sẽ không bao giờ giàu có, trừ phi bạn nhìn thấy được cảnh mình sẽ giàu có ra sao.

5. Cảm nhận

Muốn tưởng tượng về một sức khỏe như ý muốn, bạn phải có cảm giác khỏe mạnh, muốn tưởng tượng rằng bạn có thể làm giàu, bạn phải có sự cảm nhận về giàu có. Khi đọc khẩu hiệu của mình, bạn phải đưa cả tình cảm của mình vào đó. Nếu không sẽ không mang lại kết quả. Ý thức của bạn hoạt động dựa vào tư tưởng và cảm nhận.

KẺ THÙ LỚN NHẤT LÀ CHÍNH MÌNH

Đối với người lãnh đạo, có nhiều lúc công việc sẽ gặp trở ngại, nhưng nếu chúng ta lúc nào cũng chỉ nghĩ đến điều đó, lúc nào cũng cảm thấy đau khổ, hối hận, thì chúng ta không phải là nhà lãnh đạo thật sự. Là một người lãnh đạo, chúng ta phải có sức chịu đựng mạnh mẽ, phải thoát ra khỏi sự thất bại, khích lệ bản thân làm lại từ đầu, thậm chí lúc cần chúng ta có thể học theo tinh thần AQ¹.

¹ AQ: Là nhân vật chính trong tác phẩm AQ chính truyện của Lỗ Tấn. AQ hay bắt nạt kẻ kém may mắn hơn mình nhưng lại sợ hãi trước những kẻ hơn mình về địa vị, quyền lực, sức mạnh. Anh ta tự thuyết phục bản thân rằng mình có tinh thần cao cả hơn những kẻ áp bức anh ta.

Những lúc như vậy, chúng ta rất cần đến những câu nói có tác dụng động viên, khích lệ.

Một câu nói có thể làm chúng ta phấn chấn, nhưng cũng có thể làm cho chúng ta thất vọng hoàn toàn. Vì thế, uy lực của lời nói có sức mạnh rất lớn.

Dưới đây là những lời khuyên, hy vọng bạn sẽ tự cảm nhận và trải nghiệm:

Bạn đã làm được chín điều kể trên chưa?

Làm lãnh đạo, chúng ta phải nghiêm khắc với chính mình, có như vậy chúng ta mới tự tin đón nhận thử thách đồng thời trở thành tấm gương cho cấp dưới.

“Kẻ thù lớn nhất là chính mình.”

“Kẻ thù” ở đây bao gồm hai nghĩa sau:

Một là nghiêm khắc với người khác, nhưng lại độ lượng với chính mình;

Hai là phủ định mình với thái độ tự ti. “Tôi không nghĩ ra cách nào cả” hay “Tôi không làm được.”

Có người thích suy diễn lung tung, để rồi gây rắc rối cho chính mình, thậm chí làm cho mình thất vọng. Kết quả là, họ không giúp ích được gì cho bản thân, mà ngược lại, họ làm việc theo tình cảm, tự biến mình thành kẻ thù lớn nhất của chính mình.

Khi gặp khó khăn hay rắc rối, chúng ta nên xử lý với thái độ bình tĩnh và khách quan. Đối mặt với chính mình chính là việc làm khó nhất trong số đó. Một mặt chúng ta khoan dung với chính mình, mặt khác lại có những suy nghĩ tiêu cực và cảm thấy phiền não, thậm chí bắt đầu chán ghét bản thân và đánh mất sự tự tin.

Bạn nghĩ mình là người thế nào, bạn sẽ thành người như thế.

Nếu bạn nghĩ rằng: “Tôi làm việc gì cũng thất bại. Tôi là một người vô dụng.” thì chắc chắn bạn sẽ không thể thành công khi làm bất cứ việc gì.

Trong cuộc đời, mỗi con người đều trải qua không ít lần thất bại, và cũng có nhiều lúc thành công. Nếu lúc nào chúng ta cũng chỉ nghĩ đến thất bại, chúng ta sẽ không bao giờ vượt qua được nó. Kẻ thù lớn nhất mãi mãi là chính chúng ta.

Một vị lãnh đạo của một tòa báo nổi tiếng đã chủ trương thường xuyên rèn luyện bản thân và luyện giác quan thứ sáu. Ông nói:

“Vận mệnh là một việc ngẫu nhiên, nhưng theo thống kê thực tế, những người may mắn thường gặp được rất nhiều chuyện may mắn trong suốt cuộc đời, những người kém may mắn cũng thường gặp phải nhiều chuyện đen đủi. Cuộc đời quả có sự khác biệt quá lớn.”

Vận may và vận đen một nửa là do ngẫu nhiên, một nửa còn lại là do con người. Sau khi tiến hành điều tra đối với một người có vận may trên thương trường, người ta đã phát hiện ra rằng, người đó thuộc kiểu người không bảo thủ, biết thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh.

Vậy thì chúng ta có thể thấy rằng, kẻ thù lớn nhất chính là sự bảo thủ và tư tưởng luôn nghĩ đến thất bại của chúng ta.

LÀM NHỮNG VIỆC MÀ MÌNH SỢ

Bạn nghĩ gì thì sẽ có cái đó. Cách nhanh nhất, chính xác nhất để chinh phục nỗi sợ hãi, khống chế sự tự ti, tạo ra sự tự tin chính là làm những việc mà mình thấy sợ, cho đến khi chúng ta có được kinh nghiệm để thành công. Để làm được điều đó, trước tiên chúng ta phải nắm được những phương pháp sau.

1. Chọn chỗ ngồi ở phía trước

Bạn có bao giờ để ý rằng, ở phòng họp hay trong phòng học, những chỗ ngồi phía sau thường luôn có người lựa chọn trước không? Phần lớn những người ngồi phía sau đều mong muốn mình không “quá bị chú ý”. Nguyên nhân là do họ thiếu tự tin.

Ngồi phía trước có thể giúp bạn tự tin. Bạn hãy thử cho đó là kế hoạch xem sao và bắt tay vào thực hiện ngay từ bây giờ. Ngồi phía trước sẽ trở thành trung tâm chú ý, nhưng bạn hãy nhớ rằng, mọi việc liên quan đến thành công cũng đều là tâm điểm.

2. Luyện nhìn thẳng vào người khác

Ánh mắt có thể tiết lộ cho chúng ta nhiều thông tin. Khi một người nào đó không nhìn thẳng vào bạn, bạn sẽ tự hỏi: “Người này muốn che giấu điều gì chăng? Anh ta sợ điều gì? Anh ta sẽ làm điều gì đó bất lợi cho mình chăng?” Việc không nhìn thẳng vào người khác thường có nghĩa là: tôi thấy tự ti bên cạnh bạn; tôi thấy không bằng bạn; tôi sợ bạn. Tránh ánh mắt của người khác có nghĩa là: tôi có cảm giác tội lỗi; tôi đã làm hoặc đã nghĩ đến việc mà tôi không muốn bạn biết; tôi sợ khi nhìn vào mắt bạn, bạn sẽ nhìn thấu tôi. Đó đều là những thông tin không tốt. Khi nhìn thẳng vào người khác có nghĩa là bạn đang nói với người đó: Tôi rất chân thành và ngay thẳng. Tôi tin rằng, những gì mà tôi nói với bạn đều là sự thật.

Bạn hãy để đôi mắt làm việc cho bạn, tức là hãy tập trung vào người khác. Làm như vậy không những bạn sẽ thấy tự tin mà bạn còn có thể giành được sự tín nhiệm của họ.

3. Tăng tốc độ đi bộ lên 25%

Quan sát mọi người đi bộ là một thú vui. Việc đó có thể khơi gợi nhiều điều. Rất nhiều nhà tâm lý học cho rằng, dáng đi uể oải, bước chân chậm chạp gắn liền với tâm trạng không vui về bản thân, về công việc và về mọi người. Anthony Robbins¹ cho rằng, thay đổi dáng đi và tốc độ đi có thể thay đổi được trạng thái tâm lý của con người. Nếu quan sát kỹ, chúng ta sẽ thấy, các động tác của cơ thể là kết quả của hoạt động tâm lý. Những người gặp phải trở ngại, bị từ chối thường có dáng đi uể oải chậm chạp, không tự tin.

¹ Anthony Robbins: Nhà huấn luyện về thành công tác giả, diễn giả nổi tiếng người Mỹ.

Người bình thường sẽ có dáng đi bình thường, dáng đi đó như muốn nói “Tôi không thấy tự hào về bản thân.”

Những người khác lại rất tự tin nên bước chân của họ rất nhanh, thậm chí giống như chạy. Bước đi của họ như nói với cả thế giới rằng: “Tôi phải đến một nơi quan trọng để làm một việc quan trọng; quan trọng hơn nữa là tôi sẽ thành công trong vòng 15 phút.” Bạn hãy ngẩng đầu, ưỡn ngực và đi nhanh hơn, bạn sẽ thấy mình tự tin hơn rất nhiều.

4. Luyện nói trước đám đông

Có rất nhiều người có tư duy nhạy bén, tư chất thông minh, nhưng lại không thể phát huy sở trường của mình để tham gia thảo luận với người khác. Không phải là họ không muốn tham gia, mà là do họ thiếu tự tin. Xét từ góc độ tích cực, nếu tận dụng cơ hội để nói ra ý kiến của mình, chúng ta sẽ tăng thêm sự tự tin, và lần sau chúng ta sẽ càng dễ phát biểu ý kiến. Vì vậy, hãy phát biểu ý kiến thật nhiều, đó chính là “vitamin” của sự tự tin.

Bất kể là tham dự hội nghị gì, chúng ta cũng đều nên phát biểu ý kiến, có thể là bình luận, cũng có thể là kiến nghị hoặc nêu vấn đề. Chúng ta cũng không nên là người phát biểu cuối cùng. Bạn hãy làm con tàu phá băng, hãy làm người đầu tiên phá tan sự im lặng.

5. Cười thật tươi

Trên thực tế cười là liều thuốc quý để điều trị bệnh thiếu tự tin. Tuy nhiên, vẫn còn có rất nhiều người không tin vào điều đó. Bởi vì khi sợ hãi, họ chưa bao giờ thử cười. Nụ cười có thể làm giảm đi tâm trạng u uất, có thể hóa giải tình thế căng thẳng giữa hai bên. Nếu bạn nở một nụ cười chân thành với một người nào đó, người đó sẽ không thể giận bạn được.

Anthony Robbins đã kể lại câu chuyện của chính mình: “Một hôm, tôi dừng xe tại ngã tư khi đèn đỏ, bỗng “rầm” một tiếng, hóa ra người lái chiếc xe đằng sau do đạp trượt phanh nên đã đâm vào thanh chắn phía sau xe tôi. Từ gương chiếu hậu, tôi thấy anh ta xuống xe. Tôi cũng xuống xe với tư thế chuẩn bị mắng anh ta một trận. Nhưng thật may mắn, tôi chưa kịp làm gì thì anh ta bước tới và cười với tôi, anh ta nói một cách chân thành: ‘Anh bạn, quả thực tôi không cố ý.’ Nụ cười và sự chân thành của anh ta làm cơn giận của tôi biến mất. Tôi khẽ nói: ‘Không sao. Chuyện này cũng hay xảy ra.’ Trong nháy mắt, sự tức giận của tôi bỗng biến thành sự thân thiện.” Khi cười, bạn sẽ thấy cuộc đời thật đẹp. Nhưng chú ý là bạn phải cười thật tươi nhé. Kiểu cười nửa vời không hề có tác dụng gì.

Là người lãnh đạo, bạn phải học cách điều khiển nụ cười. Để nụ cười xóa đi nỗi sợ hãi, sự tức giận và làm giảm tâm trạng kích động của bạn.

SỰ TỰ TIN MANG LẠI SỨC THU HÚT

Một lần, một nhà tâm lý học nhìn thấy hai cô gái: một cô rất xinh đẹp, dáng người thon thả, một cô nhan sắc trung bình, dáng người cũng thuộc diện bình thường. Thế nhưng không hiểu sao, ông lại thấy cô gái có nhan sắc trung bình kia có sức thu hút hơn cô gái xinh đẹp. Đơn giản vì cô gái có nhan sắc trung bình đó có điệu bộ cử chỉ tự nhiên, tính tình vui vẻ lạc quan, ăn nói có duyên và có sức truyền cảm. Còn cô gái xinh đẹp lại tỏ ra rụt rè, tâm trạng u uất, không biết cách giao tiếp.

Chuyện đó đã khơi dậy tính tò mò của nhà tâm lý học. Ông tìm cách nói chuyện với hai cô gái. Ông phát hiện ra rằng, khi còn nhỏ, cô gái xinh đẹp không được bố mẹ tôn trọng, khi đi học không được thầy cô giáo đánh giá cao, khi đi làm lại hay bị lãnh đạo phê bình. Vì thế cô luôn cảm thấy tự ti. Còn cô gái có sức thu hút kia được sinh ra và lớn lên trong một gia đình hạnh phúc, lạc quan, dân chủ. Cha mẹ thường khuyến khích và khen ngợi cô. Họ dạy cho cô cách đối phó với khó khăn và giải quyết vấn đề. Vì thế cô rất tự tin.

Sự khác biệt ở vẻ hấp dẫn bên ngoài thực chất là sự khác biệt về sự tự tin.

Con người tự quyết định vận mệnh của mình. Sự tự tin sẽ là la bàn giúp chúng ta xác định được phương hướng.

Thành bại, hạnh phúc hay đắng cay trong cuộc đời đều xuất phát từ sự tự tin. Câu chuyện của Wilson, ông vua ngành khách sạn Mỹ sẽ minh chứng cho điều đó.

Khi mới lập nghiệp, toàn bộ gia sản của Wilson là chiếc máy làm bỏng ngô mua trả góp trị giá 50 đôla. Sau khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc, Wilson kiếm được một món tiền nên quyết định đầu tư vào bất động sản. Nếu nói đây là mục tiêu thành công của ông, thì mục tiêu đó xuất phát từ việc ông rất tự tin vào dự đoán của mình về nhu cầu thị trường.

Khi đó, chỉ có ít người tham gia kinh doanh bất động sản, vì sau đại chiến mọi người đều rất nghèo, có rất ít người mua đất xây nhà, xây cửa hàng, nhà máy, giá đất cũng rất thấp. Khi biết Wilson đầu tư vào kinh doanh bất động sản, bạn bè ông đều phản đối.

Nhưng Wilson kiên quyết giữ vững lập trường. Ông cho rằng những người phản đối mình có tầm nhìn hạn hẹp. Bởi vì chiến tranh liên miên đã làm cho nền kinh tế nước Mỹ suy sụp, nhưng Mỹ là bên chiến thắng, nền kinh tế Mỹ sẽ phát triển nhanh chóng. Đến lúc đó sẽ có rất nhiều người mua đất, giá đất sẽ tăng mạnh.

Wilson đã mua một mảnh đất hoang rất lớn tại vùng ngoại ô với toàn bộ số tiền có trong tay cộng thêm một khoản vay nữa. Mảnh đất đó do nằm ở chỗ trũng nên không thích hợp cho việc trồng trọt, rất ít người quan tâm tới. Nhưng sau khi tự mình quan sát, Wilson vẫn quyết định mua lại miếng đất hoang không ai để ý tới đó. Ông dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ phục hồi nhanh chóng, dân số thành phố sẽ tăng lên, nội thành sẽ mở rộng thêm và chắc chắn sẽ vươn ra khu vực ngoại ô. Trong tương lai gần, mảnh đất đó sẽ trở thành mảnh đất vàng.

Quả đúng như Wilson dự đoán. Không đầy 3 năm sau, dân số thành phố tăng lên, khu vực thành phố phát triển nhanh chóng, đường được mở đến tận mảnh đất của ông. Lúc này, người ta mới phát hiện ra rằng, phong cảnh xung quanh mảnh đất đó rất đẹp, là nơi lý tưởng để nghỉ hè. Giá mảnh đất đã tăng lên gấp bội, rất nhiều thương nhân ra giá cao để mua lại nó, nhưng Wilson không tính đến cái lợi trước mắt đó, ông đã có dự tính lâu dài. Wilson xây dựng một khách sạn trên chính mảnh đất của ông và đặt tên là “Khách sạn nghỉ dưỡng”. Do vị trí đẹp, giao thông thuận tiện nên sau khi khai trương, khách sạn của ông kinh doanh rất phát đạt. Về sau, ông đã xây nên hệ thống khách sạn Wilson có ở khắp nơi trên thế giới.

Quả là, sự tự tin gắn liền với thành bại trong cuộc đời.

THÀNH TÍCH LỚN HAY NHỎ PHỤ THUỘC VÀO SỰ TỰ TIN

Sức mạnh của quân đội có được quá nửa là do họ có lòng tin vào vị chủ soái của mình. Nếu chủ soái tỏ ra sợ hãi, lo lắng, thì binh lính sẽ hỗn loạn, hoang mang. Sự tự tin của chủ soái sẽ làm tăng thêm dũng khí cho binh lính.

Chúng ta cũng vậy, sức mạnh tinh thần của chúng ta dựa vào ý chí của chúng ta.

Một con người bình thường có được sự tự tin rất có thể sẽ làm nên điều kỳ diệu, thậm chí làm được cả những việc mà những người có năng lực đã không dám thử vì sợ hãi, do dự.

Thành tích của bạn lớn hay nhỏ phụ thuộc vào độ tự tin của bạn. Nếu bạn hoài nghi về khả năng của bản thân, thì trong suốt cuộc đời mình, bạn sẽ không thể làm nên việc lớn.

Không nhiệt huyết, không kiên cường mà đạt được thành công là điều không thể. Điều kiện tiên quyết của thành công là tự tin.

Cho dù bạn là người tài giỏi đến đâu, khả năng của bạn thế nào, trình độ của bạn cao đến đâu, thành tích của bạn sẽ luôn phụ thuộc vào sự tự tin của bạn. “Anh ta có thể làm được, là bởi vì anh ta cho rằng mình làm được. Anh ta không làm được, là bởi vì anh ta cho rằng mình không thể làm được.” Có một lần, một người lính trở về từ chiến trường để đưa tin cho Napoléon Bonaparte. Do đường quá xa, con ngựa của anh đã chết trên đường trước lúc đến nơi. Napoléon lập tức xuống khỏi con ngựa mình đang cưỡi và trao nó cho anh, ra lệnh cho anh cưỡi ngựa về ngay chiến trường.

Người lính nhìn con tuấn mã rồi lại nhìn bộ yên ngựa sang trọng, anh nói: “Không, thưa tướng quân, con ngựa này quá cao quý, quá tốt đối với một người lính bình thường như tôi.”

Napoléon đáp lại: “Không có gì là quá cao quý, quá tốt với một người lính Pháp cả.”

Có rất nhiều người luôn cho rằng hạnh phúc trên đời này là thuộc về người khác, họ không xứng đáng với nó, họ không thể ngang hàng với những người may mắn đó. Họ không hiểu rằng, sự tự ti đó, sự tự loại bỏ mình đó sẽ làm giảm đi sức sống của họ, giảm đi cơ hội thành công của họ.

Nhiều người luôn cho rằng những gì tốt đẹp nhất trên đời đều không thuộc về mình, mà thuộc về những người may mắn. Những thứ đó đối với bản thân họ là niềm mơ ước. Họ luôn coi mình thấp kém và mang tâm niệm đó theo suốt cuộc đời. Có rất nhiều người hoàn toàn có khả năng làm việc lớn nhưng vì họ kỳ vọng vào bản thân quá ít, yêu cầu quá thấp nên đã không thành công.

Sự tự tin có ý nghĩa lớn hơn rất nhiều so với tiền bạc, thế lực, gia thế, bạn bè. Đó là vốn quý nhất của con người. Tự tin có thể giúp chúng ta khắc phục khó khăn, loại bỏ trở ngại để đạt đến thành công. Tự tin có giá trị hơn bất cứ thứ gì trên đời.

Một người đánh giá bản thân cao, thì ngay khi bắt đầu, người đó đã thành công một nửa. Những trở ngại ngăn cản sự thành công của những người tự ti hoàn toàn không tồn tại đối với những người này.

Nếu chúng ta phân tích, đánh giá những thành quả vĩ đại mà những người “tự tạo ra cơ hội” có được, chúng ta sẽ thấy rằng, ngay từ lúc bắt đầu, họ đã có một niềm tin vững chắc vào bản thân mình. Ý chí của họ kiên định đến mức có thể đạp bằng mọi sự hoài nghi và sợ hãi vốn rất dễ dàng khiến những người tự đánh giá thấp mình bỏ cuộc, để tiến về phía trước.

Franco Corelli¹ từng nói: “Nếu chúng ta coi mình là bùn đất, thì chúng ta sẽ biến thành bùn đất để cho người khác giẫm đạp lên.”

¹ Franco Corelli (1921- 2003): Ca sĩ opera nổi tiếng người Ý.

Nếu lúc nào chúng ta cũng cảm thấy mình nhỏ bé và tỏ ra không tin tưởng, không tôn trọng bản thân thì chúng ta đừng lấy làm lạ khi người khác không tin tưởng mình, không tôn trọng mình.

Là người lãnh đạo, nếu chúng ta cảm thấy rằng mình được sinh ra với một sứ mệnh đặc biệt mà nếu không thể thực hiện được thì sẽ là một tổn thất to lớn đối với thế giới này, chúng ta sẽ có thêm sức mạnh để đi tới thành công.

THỰC HIỆN MỤC TIÊU BẰNG NIỀM TIN VỮNG CHẮC

Không gì thần kỳ hơn uy lực của niềm tin. Đầu tiên chúng ta tin rằng “Tôi chắc chắn làm được”, sau đó chúng ta sẽ có được những điều kiện cần như năng lực, kỹ năng và sức lực. Mỗi khi bạn tin rằng “Tôi có thể làm được”, bạn sẽ biết phải làm như thế nào.

Nhưng chỉ có một số ít người tin rằng họ nhất định sẽ thành công. Những người này làm việc với thái độ “Tôi sắp lên tới đỉnh cao”. Họ nghiên cứu kỹ lưỡng hành vi của các giám đốc, học những người thành công cách phân tích vấn đề và đưa ra quyết định, để ý cách họ tiến thoái ra sao. Cuối cùng, họ đã đạt được mục tiêu bằng niềm tin vững chắc của mình.

Niềm tin là bí quyết để thành công. Anthony Robbins từng nói: “Tôi thành công, bởi vì tôi tin là mình thành công.” Nếu không có mục tiêu, ông sẽ không thể có được quyết tâm và niềm tin, và tất nhiên cũng sẽ không thành công.

Niềm tin có thể giúp một người tay trắng trở thành giám đốc, niềm tin có thể giúp một diễn viên thành công trên vũ đài chính trị đầy sóng gió. Tổng thống đời thứ 40 của Mỹ Ronald Reagan chính là người thành công nhờ nắm được bí quyết đó.

Reagan là một diễn viên nhưng ông lại muốn làm tổng thống. Từ năm 22 tuổi đến năm 54 tuổi, ông đã trải qua rất nhiều công việc khác nhau, từ phát thanh viên dẫn chương trình thể thao đến minh tinh Hollywood, cả tuổi trẻ của ông gắn liền với nghệ thuật. Ông hoàn toàn xa lạ và không có kinh nghiệm với chính trị. Đó là trở ngại rất lớn đối với ông. Nhưng khi thời cơ đến, rất nhiều người ủng hộ ông tranh cử chức thống đốc bang California. Reagan quyết định từ bỏ sự nghiệp đã theo đuổi hơn nửa đời người để thử sức trong một lĩnh vực mới. Ông có được niềm tin khi bước chân vào chính trị là do hai nguyên nhân.

Một là, ông được nhận vào làm người dẫn chương trình trên truyền hình của công ty General Electric. Đây là một chương trình truyền hình đề cập đến các doanh nghiệp liên doanh lớn trên khắp nước Mỹ với mục đích thông qua truyền hình để nâng cao tinh thần làm việc cho công nhân. Để làm tốt chương trình đó, Reagan đã phải vô cùng vất vả. Ông đã dành nhiều thời gian đi tìm hiểu tại các nhà máy, tiếp xúc với công nhân và quản lý. Việc đó giúp ông có cơ hội gặp gỡ nhiều người làm việc trong các ngành khác nhau, hiểu biết toàn diện về tình hình kinh tế, chính trị. Chuyện gì người ta cũng tâm sự với ông, từ việc sản xuất trong nhà máy đến thu nhập của công nhân, phúc lợi xã hội, mối liên hệ giữa chính phủ và doanh nghiệp, chính sách thuế…

Sau khi tiếp nhận những thông tin đó, ông đã đưa vào chương trình với vai trò là người dẫn chương trình và ngay lập tức nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt. Chủ tịch hội đồng quản trị của công ty General Electric đã nói với ông rằng: “Hãy tổng kết lại những kinh nghiệm đã có, tự rút ra chân lý và tự mình trải nghiệm, nó sẽ có ích cho anh sau này.” Câu nói đó vô tình đã làm lóe lên trong đầu ông ý tưởng “từ bỏ nghệ thuật để làm chính trị”.

Hai là, sau khi gia nhập Đảng Cộng hòa, để giúp các nghị sĩ thuộc phe Bảo thủ trong cuộc tranh cử, tìm nguồn tài trợ, ông đã lấy danh nghĩa của một diễn viên, tổ chức một buổi diễn thuyết với chủ đề “Thời đại do chúng ta lựa chọn”. Buổi diễn thuyết đã thành công rực rỡ do tài diễn xuất của ông. Ngay sau buổi diễn thuyết, ông đã quyên góp được 1 triệu đôla, cộng thêm khoản quyên góp những ngày sau đó, số tiền đã lên tới 6 triệu đôla. Tờ New York Times đã gọi đó là buổi diễn thuyết có số tiền quyên góp nhiều nhất trong lịch sử tranh cử. Trong tâm trí của những người thuộc phe Bảo thủ Đảng Cộng hòa, Reagan đã trở thành người đại diện cho họ. Ông đã lọt vào tầm ngắm của những nhân vật thao túng chính trường.

Vào lúc đó có một tin chấn động khác là bạn của Reagan tại Hollywood, diễn viên gạo cội George Murphy, đã tham gia tranh cử nghị sĩ bang California với đối thủ là Salinger, nhà chính trị lão luyện từng làm thư ký cho tổng thống Kennedy và tổng thống Johnson. Mặc dù thế lực chính trị của hai con người đó khác xa nhau, nhưng Murphy với 38 năm kinh nghiệm màn bạc đã giành được sự ủng hộ của dân chúng và bất ngờ giành chiến thắng.

Làm diễn viên không phải là một trở ngại để làm chính trị, mà ngược lại, nếu biết cách tận dụng lợi thế, một diễn viên hoàn toàn có khả năng giành được số phiếu cao trong các cuộc tranh cử. Reagan đã phát hiện ra điều đó. Ông bắt đầu xây dựng hình ảnh, tận dụng ưu thế của mình để giành sự ủng hộ của dân chúng. Có người cho rằng Reagan quá may mắn, nhưng thực ra sự may mắn đó là kết quả của niềm tin. Tuy nhiên, dù sao niềm tin cũng chỉ là một sức mạnh tinh thần, nếu không có những điều kiện khác, thì niềm tin cũng mất đi chỗ dựa và khó có thể khiến hy vọng trở thành hiện thực. Những người muốn thành nghiệp lớn đều phải tự tạo ra cho mình một con đường để đi. Reagan muốn thay đổi cuộc đời mình không phải ngẫu nhiên, mà nó gắn liền với tri thức, năng lực, kinh nghiệm và sự can đảm của ông.

Niềm tin có tính quyết định đối với thành công của chúng ta. Muốn thành công, chúng ta phải có một niềm tin vững chắc.

Mong muốn thành công chính là khởi nguồn cho sự sáng tạo và giàu có. Khi đã có mong muốn đó, con người ta sẽ có niềm tin. Niềm tin ấy lại được chuyển hóa thành “tình cảm tích cực”. Nó có thể khơi gợi tiềm ý thức của chúng ta và mang lại cho chúng ta nhiệt huyết, sức lực và trí tuệ, để từ đó giúp chúng ta thành công. Niềm tin chính là “kỹ sư tâm hồn”. Trong cuộc sống, nếu kết hợp niềm tin và suy nghĩ, con người sẽ có được trí tuệ và sức mạnh vô biên để biến ước muốn thành vật chất, tiền bạc, sự nghiệp.

Đằng sau mỗi nhà lãnh đạo thành công đều là một niềm tin có sức mạnh to lớn. Niềm tin đó luôn ủng hộ và thúc đẩy họ tiến về mục tiêu.

LOẠI BỎ SỰ TỰ TI

Nếu muốn tạo ra sự tự tin, bạn phải loại bỏ hoàn toàn sự tự ti. Sau đó bạn mới có thể tạo dựng và duy trì sự tự tin.

Khi niềm tin được thiết lập thì cơ hội thành công sẽ tới. Dưới đây là phương pháp giúp bạn thiết lập niềm tin.

Đầu tiên, bạn phải xem sự tự ti của mình thuộc loại nào và tìm ra nguyên nhân. Bạn phát hiện ra rằng, từ nhỏ bạn đã đồng hành cùng chủ nghĩa cá nhân, sợ hãi, lo lắng và thấy mình kém cỏi, hay những va chạm giữa bản thân và người trong gia đình, bạn bè... khiến bạn tự phủ định chính mình.

Nếu hiểu đầy đủ như vậy, bạn đã làm được bước thứ nhất. Để chứng minh bạn không còn là trẻ con, bạn xóa bỏ mọi ký ức không vui khi còn bé, như vậy là bạn đã làm được bước thứ hai.

Trưởng thành cần phải trải qua một quá trình lâu dài, để giúp loại bỏ sự tự ti, bạn có thể viết ra những đam mê, sở thích, tài năng, sở trường của mình. Như vậy bạn có thể nhìn thấy rõ ràng những gì bạn đang có. Ngoài ra, bạn có thể liệt kê những việc đã làm vào một bảng. Ví dụ như bạn biết viết văn, giỏi giao tiếp, đánh máy, chơi nhạc cụ, sửa chữa máy móc. Khi viết ra bạn sẽ biết mình có thể làm những gì, sau đó so sánh với bạn bè và cả những người khác, bạn sẽ biết trình độ năng lực của mình đến đâu.

Thế giới muôn màu muôn vẻ, cuộc sống đầy rẫy những thử thách. Bạn muốn ngồi nhà làm một kẻ nhát gan hay đi ra ngoài để thử sức mình? Tất nhiên là bạn muốn ra ngoài, lên kế hoạch cho mình. Thử nghĩ mà xem, khi bạn làm được một việc nào đó, bạn có thêm niềm tin. Niềm tin lại có thể mang lại phần thưởng về vật chất cho bạn, giúp bạn có được sự khen ngợi của người khác, và rồi bạn thấy hài lòng. Chẳng nhẽ tất cả những điều đó không đáng để bạn bỏ công sức ra hay sao? Đó cũng là động lực để đưa bạn tới thành công, giúp bạn nhìn xa trông rộng, phát huy sở trường của mình và đạt được những gì mình mong muốn.

Cách làm của bạn phải khác biệt một chút, quan trọng là phải thể hiện được khả năng của mình. Như vậy, niềm tin của bạn ngày càng mạnh mẽ, bạn sẽ có một thái độ hoàn toàn mới khi đối mặt với mọi mặt của cuộc sống.

Tất cả những tư tưởng tiêu cực, nếu hằn sâu trong ký ức lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ là mối đe dọa đối với sự tự tin và vấn đề tâm lý của bạn.

Trở ngại tâm lý dù có lớn đến đâu, chúng ta đều có phương pháp chữa trị. Đó là ngừng suy nghĩ những điều tiêu cực, nhớ lại những sự việc tốt đẹp.

Để tạo nên một con người mới thì bạn phải loại bỏ những tư tưởng không vui ra khỏi đầu. Khi nhớ về những sự việc đã qua, bạn hãy nghĩ về những mặt tốt và quên đi những chuyện không vui. Nếu chẳng may nhớ lại một việc không vui nào đó, hãy lập tức chuyển hướng suy nghĩ sang những điều tích cực.

Trong cuộc đời mỗi con người chắc hẳn phải có những việc quan trọng làm cho bản thân thấy phấn chấn. Nếu bạn luôn hướng về những việc đó, tự khắc những việc không vui sẽ dần bị xóa nhòa khỏi ký ức của bạn.

Một chuyên gia quảng cáo nổi tiếng đã nói về khả năng ghi nhớ như sau: “Khi mang lại cảm giác vui vẻ, đoạn quảng cáo sẽ được người ta nhớ đến; ngược lại, nó sẽ nhanh chóng bị lãng quên. Cảm giác không vui là điều mà con người không mong muốn có, vì vậy họ sẽ không ghi nhớ chúng.”

Nói một cách đơn giản, chúng ta rất dễ quên những việc không vui, miễn là chúng ta không muốn nhớ đến nó. Bạn hãy lựa chọn giữ lấy những tư tưởng tích cực và những gì không vui sẽ tự dần biến mất. Khi bạn không muốn nhớ đến những việc tiêu cực và gây áp lực cho mình, bạn đã tiến thêm một bước trong quá trình khắc phục nỗi sợ hãi.

Có một thanh niên gầy còm, nhỏ bé luôn cảm thấy đau khổ vì thể chất của mình. Anh ta cho rằng chỉ có luyện tập mới có thể giúp anh ta giải quyết được vấn đề. Vì thế hàng ngày anh ta dành rất nhiều thời gian để luyện tập. Cuối cùng, anh ta đã có được một cơ thể cường tráng. Trở ngại của anh không còn nữa, nhưng chúng ta có thể dự đoán rằng anh ta sẽ ngày càng quan tâm tới ngoại hình của mình. Anh ta rất sợ mình bị già đi, sợ bị ốm hoặc gặp sự cố ngoài ý muốn. Nỗi sợ hãi và sự tự ti ngày trước lại bám lấy anh ta.

Tất nhiên, nói như thế không có nghĩa là, bạn không nên thay đổi hiện trạng của mình. Nếu bạn biết cách để không nói lắp, biết cách để mình trở nên trẻ trung xinh đẹp, đó là điều rất tuyệt vời. Nhưng không có nghĩa là bạn sẽ thay đổi được vận mệnh của mình, không có nghĩa là bạn đã loại bỏ được sự tự ti và nỗi sợ hãi. Bạn cũng đừng kỳ vọng việc đó sẽ giải quyết được mọi vấn đề. Cách giải quyết tốt nhất là bạn hãy theo đuổi nhiều mục tiêu cùng một lúc, chứ đừng bao giờ chỉ theo đuổi một mục tiêu.

Hãy để cho mình có được cảm giác là mọi chuyện rất tốt đẹp. Khi đó, bạn thấy mình biết làm gì thì hãy làm việc đó. Đừng làm những việc bù đắp cho khiếm khuyết của bạn, vì chỉ khi hướng về ánh mặt trời, bạn mới có được niềm vui, sự kiên định và thành công. Nếu bạn cho rằng mình rất có giá trị và đưa tư tưởng đó vào trong hành động, bạn sẽ càng tự tin hơn.

Hãy tự tin về bản thân mình, như thế bạn đã cho mình thêm một con đường để thành công. Một người lãnh đạo muốn thành công trước hết phải chiến thắng được sự tự ti, gây dựng niềm tin, vững vàng đối mặt với thử thách của cuộc sống.

KHÔNG ĐỂ SỰ TỰ TI QUAY TRỞ LẠI

Một người tự ti không phải vì họ muốn thế, mà vì họ thiếu cảm giác an toàn trong tâm hồn. Họ rất giỏi trong việc tìm ra những khiếm khuyết, nhược điểm và những mặt bất lợi cho cuộc sống của họ, sau đó họ phóng to những thứ đó lên và họ hoảng sợ. Mình tệ như thế thì làm sao mà so sánh được với người khác, làm sao mà cạnh tranh được với người khác đây? Để giữ cho mình không bị thất bại, họ chọn giải pháp tránh cạnh tranh, tránh giao tiếp, kết quả là họ ngày càng mất đi cơ hội để phát triển bản thân. Những va vấp liên tiếp lại càng chứng minh cho họ thấy rằng: Mình không làm được đâu! Vòng tuần hoàn cứ diễn ra như vậy.

Chỉ khi không để sự tự ti có cơ hội quay trở lại, bạn mới dần thiết lập được sự tự tin. Nhưng việc đó cần có một chút quyết tâm, một chút dũng khí, một chút khoa học. Yêu cầu một người không tự tin làm một việc mà người đó cảm thấy khó khăn sẽ chỉ làm tăng thêm nỗi lo lắng sợ hãi của người đó. Phá vỡ cái vòng luẩn quẩn của sự tự ti là một quá trình từ nhận thức đến hành vi. Không có sự thay đổi về nhận thức, thì không có sự đột phá về hành vi, và như vậy sẽ không có gì thay đổi.

Khi 15 tuổi, nghị sĩ Quốc hội Mỹ Thomas thường bị nỗi sợ hãi và cảm giác lo lắng bủa vây. So với những bạn cùng trang lứa, ông có chiều cao khác thường, hơn nữa lại gầy như một cây sậy. Trong các cuộc thi bóng chày và thi chạy ông đều không bằng các bạn. Bạn bè thường cười nhạo ông, đặt cho ông biệt danh “mặt ngựa”. Ông rất tự ti, không thích gặp gỡ bất kỳ ai. Thêm nữa, ông sống ở nông trang cách xa đường quốc lộ, rất ít khi gặp được mọi người cho nên hàng ngày ông chỉ quanh quẩn bên bố mẹ và các anh chị em.

Thomas nói: “Nếu tôi cứ để mặc cho phiền não và sợ hãi xâm chiếm tâm hồn, thì e rằng cả cuộc đời này tôi vẫn chỉ là một người bình thường như thế. Lúc nào tôi cũng thấy ngoại hình của mình thật đáng thương. Ngoài việc đó ra tôi không quan tâm đến thứ gì khác. Nỗi sợ hãi của tôi quả thật không thể nào miêu tả thành lời. Mẹ rất hiểu tôi. Bà từng làm giáo viên, nên bà nói với tôi: ‘Con trai à, con phải đi học, thể chất của con như vậy thì con chỉ có thể mưu sinh bằng trí tuệ.’

Một vài sự việc xảy ra sau đó đã giúp ông khắc phục được sự tự ti. Trong đó có bốn sự việc đã mang dũng khí, hy vọng và sự tự tin đến cho ông, thay đổi cuộc đời của ông.

Việc thứ nhất: Tám tuần sau khi nhập học, Thomas đã thi đỗ với giấy chứng nhận hạng 3 và được vào học tại một trường công lập. Tuy giấy chứng nhận chỉ có giá trị trong nửa năm, nhưng lần đầu tiên ông thấy rằng người ta tin tưởng mình.

Việc thứ hai: Một trường học tuyển ông đi dạy với mức lương 40 đôla một tháng. Người ta đã tin tưởng ông.

Việc thứ ba: Sau khi nhận được tấm séc đầu tiên, ông đã đến cửa hàng quần áo và mua một bộ cho mình.

Việc thứ tư: Đây là bước ngoặt trong cuộc đời ông, giúp ông chiến thắng sự tự ti. Câu chuyện xảy ra tại một hội chợ thường niên được tổ chức hàng năm. Mẹ ông động viên ông tham gia cuộc thi diễn thuyết tại đó. Đối với ông đó quả là chuyện hoang đường, vì ngay cả nói chuyện riêng với một người nào đó ông cũng không đủ can đảm. Nhưng sự kiên trì của mẹ đã buộc ông phải đăng ký tham gia. Ông chuẩn bị rất kỹ cho buổi diễn thuyết. Để học thuộc lòng nội dung bài diễn thuyết, ông đã luyện nói cả trăm lần trước những cái cây và đám trâu bò. Thật bất ngờ, ông đã giành giải nhì và được nhận học bổng một năm tại trường sư phạm.

Sau này, khi nhớ lại những năm tháng đã qua, ông thường nhắc đi nhắc lại câu nói: “Bốn sự việc đó là bước ngoặt trong cuộc đời tôi.”

Thực ra, tự ti là do chúng ta không vượt qua được chính mình. Tại sao bạn lại luôn như vậy? Bạn không cảm thấy mình có rất nhiều điểm mạnh sao? Có thể bạn không đẹp, nhưng bạn thông minh; có thể bạn không thông minh xuất chúng, nhưng bạn rất lương thiện. Con người có hàng nghìn lý do để tự ti, và cũng có hàng nghìn lý do để tự tin. Con vịt xấu xí có thể trở thành thiên nga xinh đẹp là do nó tự tin đứng thẳng, tự hào giang rộng đôi cánh.

Hãy để sự tự ti biến mất khỏi cuộc sống của bạn, bạn sẽ có đủ tự tin để làm tốt một vài việc nào đó, đó chính là bước đệm để bạn làm những việc lớn hơn.