Ông Hàn Lương là một người đẫy đà, béo tốt. Ông đứng bệ vệ, oai nghiêm ở trước vành móng ngựa, trông có vẻ quan dạng như một vị đại thần. Chỉ hiềm hai cái má của ông chảy xệ xuống quá cằm, cũng như ba chòm râu của ông cụp lại một cách không được oanh liệt mấy. Có lẽ vì nó thấy chủ nó bị cáo về tội thề gian.
ÔNG CHÁNH ÁN - Ông có nhận tội của ông không?
HÀN LƯƠNG - Bẩm tôi oan.
ÔNG CHÁNH ÁN (cố che nụ cười) - Ông nhầm đấy, ông không oan đâu. Đào Lan nợ ông hai trăm bạc, đã trả ông rồi, mà ông lại bảo là người ta vỗ nợ, kiện người ta ở trước tòa hộ, Đào Lan xin tòa bắt ông thề, ông chịu thề...
TRẠNG SƯ CỦA LƯƠNG - Bẩm, Hàn Lương chịu thề là việc hộ xong. Theo luật dẫu thề không đúng cũng được kiện.
ÔNG CHÁNH ÁN - Thì vẫn vậy. Nhưng đây lại là tòa hình. Hàn Lương thề rằng không nhận của Đào Lan một đồng nào, mà hai tháng sau, Đào Lan lại đem trình tòa một cái biên lai hai trăm. Ông Hàn Lương, ông có ký tờ biên lai đó không?
HÀN LƯƠNG - Bẩm có ạ
ÔNG CHÁNH ÁN - Thế nghĩa là ông thề gian.
Hàn Lương nghe nói, râu mỗi lúc một cụp hơn, má mỗi giây mỗi xệ xuống, cố gượng gạo đáp:
- Bẩm, tôi không thề gian, tôi quên ạ.
ÔNG CHÁNH ÁN - Quên được số tiền hai trăm, ông có tính hay quên thật. Nhưng sao ông lại không quên đòi nợ Đào Lan nhĩ? Trí nhớ của ông chọn việc mà trốn đi thiệt là khéo.
HÀN LƯƠNG - Bẩm, tôi thề trước mặt thánh. “Tôi không nhận đồng nào của tên Lan. Tôi nói sai, xin thánh vật chết ngay”. Vậy tôi mà còn sống đến hôm nay, ấy là vì tôi ngay, là vì tôi quên thật ạ. Nếu tôi biết là thề gian mà vẫn thề, thánh đã vật chết tôi rồi, còn đâu.
Lý luận ấy khiến cho ông chánh án không giấu được một cái mỉm cười chế nhạo.
ÔNG CHÁNH ÁN - Có lẽ ông thánh cũng quên mất làm việc ấy.
Mà nếu thánh có thể quên, thì, - biết dầu - Tòa lại không quên rốt. Ý tưởng ấy chắc lảng vảng trong trí Hàn Lương, nên lúc nghe tòa phạt hai trăm quan tiền Tây, Hàn Lương hơi có vẻ thất vọng.
Y chỉ còn một cách: là bắt trí quên rằng đã bị phạt.