Sự giàu có là sản phẩm của năng lực tư duy con người.
- Ayn Rand
Nếu bạn hùn vốn 10.000 USD từ năm 1956 cùng với Warren Buffett khi ông lần đầu tiên kêu gọi hợp tác đầu tư, thì bây giờ bạn đã có một khối tài sản ròng trị giá hơn 300 triệu USD, sau khi đã trừ mọi khoản chi phí và thuế!
Thành công kỳ diệu của Buffett còn đáng khâm phục hơn nếu bạn biết rằng ông không sở hữu bất kỳ bằng sáng chế nào, không phát triển được một công nghệ mới hay một ý tưởng hay ho về phân phối bán lẻ nào, và thậm chí cũng không có doanh nghiệp của riêng mình. Những công cụ mà ông sử dụng luôn có sẵn cho tất cả mọi người: đó là tính kỷ luật phi thường và sự tuân thủ khắt khe các nguyên tắc đầu tư giá trị.
Tin tốt từ người đàn ông đã tạo ra khoản vốn trị giá hơn 100 tỷ USD (và ông vẫn đang tiếp tục làm việc để tạo ra nhiều hơn thế nữa) là chẳng có bí quyết nào trong việc làm giàu bằng cách đầu tư vào doanh nghiệp của người khác. Bạn cũng có thể tạo ra sự giàu có, duy trì và chuyển giao nó cho các thế hệ tiếp theo bằng cách sử dụng các nguyên tắc và phương pháp của Warren Buffett.
Quyển sách này kể lại một câu chuyện như cuộc đời của Horatio Alger(3) mà bạn sẽ chẳng bao giờ nghĩ có thể xảy ra được. Đó là câu chuyện về cách tạo ra sự giàu có phi thường mà không cần đến tài sản thừa kế, không cần điểm khởi đầu thuận lợi bằng việc tiếp nhận một công ty gia đình, không cần phải làm những điều mà tất cả những người khác đang làm, không cần thông tin “tay trong” hay những mối liên hệ đặc biệt, không cần phải lãnh lương và những khoản cổ phiếu thưởng cực kỳ hậu hĩnh của một người làm công cao cấp. Và trên tất cả, con người này đã có kế hoạch hoàn trả sự giàu có của mình trở lại cho xã hội.
3Horatio Alger Jr (1832 - 1899) là một trong những nhà văn Mỹ có bút lực rất mạnh mẽ với hơn 100 cuốn sách trong sự nghiệp viết văn 33 năm của mình.
Ý tưởng cốt lõi của quyển sách này là bạn có thể tạo ra sự giàu có vượt bậc bằng cách lựa chọn hình thức sở hữu một doanh nghiệp và sở hữu nó cả cuộc đời bạn – hoặc thậm chí qua nhiều thế hệ.
Không khó để trở nên giàu có: chỉ cần bạn được sinh ra giữa một gia tài khổng lồ, hoặc cưới một người giàu có, hoặc trúng giải độc đắc một cuộc xổ số nào đó. Nhưng hầu hết mọi người trở nên giàu có theo kiểu giống Buffett: sở hữu một công ty “biết làm ăn” và chi tiêu ít hơn mức thu nhập kiếm được. Đối với nhiều người trong chúng ta, cách tốt nhất để sở hữu một công ty là sở hữu một phần công ty của nó thông qua thị trường chứng khoán, như cách Warren Buffett đã làm. Nếu bạn thực sự giỏi đầu tư và quản lý, bạn có thể sử dụng thu nhập từ những công ty mình có quyền sở hữu một phần để mua thêm quyền sở hữu ở những công ty khác và cuối cùng là mua toàn bộ một công ty bạn muốn.
Warren Buffett làm giàu không phải nói về con người mà bạn đã biết, mà nói về điều mà bạn cần biết. Cuốn sách không bàn đến số tiền mà bạn có được là bao nhiêu, nhưng chỉ ra cho bạn cách thức đầu tư từ những gì bạn có trong tay.
Tôi viết quyển sách này để kể cho các bạn nghe câu chuyện về một trong số ít những người đã trở thành tỉ phú bằng cách đầu tư trên thị trường chứng khoán – nói đúng hơn là, bằng cách đầu tư vào công ty của người khác, từ một phần cho đến toàn phần.
Tôi đã viết hai quyển sách và thường xuyên diễn thuyết về Warren Buffett. Ông ấy là chủ đề ưa thích và cũng là niềm đam mê của tôi. Hy vọng các bạn cũng sẽ như vậy khi đọc xong quyển sách này. Ngoài việc học hỏi tính cách và những bài học thực tế của Warren Buffett, bạn cũng sẽ hiểu được những nguyên tắc và kỹ thuật đầu tư quan trọng.
Warren Buffett được biết đến như là một nhà đầu tư giá trị và nhà quản lý có đạo đức. May mắn là ông có thể chọn để làm việc với những người mà ông yêu thích, ngưỡng mộ, tôn trọng và tin tưởng. Warren đầu tư vào các doanh nghiệp tạo ra giá trị, nhưng doanh nghiệp ấy phải có người quản lý có đạo đức. Ông luôn khuyến khích nhân viên của mình cung cấp những sản phẩm, dịch vụ hạng nhất theo các phương pháp hạng nhất.
Berkshire Hathaway, công ty do Buffett nắm quyền sở hữu chính, được giao dịch công khai trên Sàn Giao dịch Chứng khoán New York NYSE (cổ phiếu loại A có mã BRKa và cổ phiếu loại B có mã BRKb của Berkshire Hathaway là những cổ phiếu hàng đầu trên bảng điện tử, luôn được thèm muốn tại bất cứ sàn giao dịch chứng khoán nào trên thế giới). Tập đoàn này có quy mô lớn thứ 25 trên thế giới với 165.000 nhân viên. Công ty con NetJets có thể được xem là hãng hàng không tư nhân lớn thứ 6 dựa trên số lượng máy bay phản lực đang được quản lý. Buffett duy trì tất cả những điều này mà không cần đến một tòa nhà văn phòng rộng lớn hay sang trọng, không cần đội ngũ nhân viên đông đảo, không trao cho các nhà quản lý quyền mua cổ phiếu ưu đãi, không có hệ thống kế toán rắc rối, không cần du thuyền, không cần xe siêu sang, không cần những tòa lâu đài hay những thứ khoe khoang sự giàu có. Warren Buffett hết sức thích thú với nhiệm kỳ CEO rất dài của mình: gần 45 năm và vẫn còn đang tiếp diễn.
Để bạn có thể hình dung tổng quan về lịch sử đầu tư của Warren, hãy xem xét ở thế kỷ trước khi chỉ số Dow Jones tăng từ 66 lên 11.000. Chỉ số NASDAQ, ra đời năm 1971, tăng từ 100 lên 2.000 vào năm cuối thế kỷ 20. Cổ phiếu Berkshire Hathaway, dưới sự quản lý và lãnh đạo của Warren Buffett, đã tăng thêm một con số 0 sau từng thập kỷ kể từ khi ông mua lại nó vào năm 1962. Cổ phiếu này đã tăng từ 7 lên 70, rồi 700, 7.000 và hơn 70.000 USD một cổ phiếu.
Warren đã làm tất cả những điều này mà không dính dáng đến những giao dịch thù địch, không tạo ra những đợt sa thải lớn, không tiến hành những thay đổi lớn về quản lý hoặc tái cấu trúc, không đầu tư vào những cổ phiếu mới nổi đầy hứa hẹn, và không mạo hiểm vốn trong những phi vụ làm ăn xoay vòng. Thật đáng khâm phục khi những thành tựu mà ông đạt được không cần vận dụng đến sự ưu đãi chia cổ phiếu thưởng cho bản thân hay bất kỳ ai khác, không cần phải trả lương cho ông hơn 100.000 USD một năm, không cần đến những thứ xa xỉ mà hầu hết các CEO khác thường đòi hỏi, và cũng không cần phải bán đi bất kỳ một cổ phần nào của công ty.
Warren đã tự nỗ lực để trở thành một tỷ phú và là một trong những người giàu nhất thế giới, đồng thời ông cũng tạo ra những khối tài sản kếch xù cho các cộng sự và cổ đông của mình. Đối với mỗi đô-la tài sản mà ông đã tạo ra cho bản thân, cho gia đình và cho công ty, ông cũng đã tạo ra hơn hai đô-la tài sản nữa cho những người khác.
TẠI SAO TÔI VIẾT QUYỂN SÁCH NÀY
Tôi bắt đầu sự nghiệp trước hết như một cậu học trò nhỏ tập tễnh trong đầu tư. Tôi đã phạm tất cả những sai lầm cổ điển trong đầu tư. Tôi tốt nghiệp từ một trong những trường kinh doanh hàng đầu nước Mỹ mà không hề biết đến Warren Buffett hoặc ngay cả khái niệm “tất cả những cuộc đầu tư nên hướng vào giá trị”.
Sau 30 năm phạm đủ thứ sai lầm trong đầu tư, cuối cùng tôi tự hỏi: Ai là nhà đầu tư giỏi nhất và mình có thể học gì từ người ấy? Câu trả lời dĩ nhiên là Warren Buffett. Vì thế, tôi trở thành một học trò nhiệt thành học hỏi tất cả những gì ông nói và viết. Năm 1996, tôi đã theo đuổi cổ phiếu của Berkshire Hathaway khi họ lần đầu tiên phát hành cổ phiếu loại B (1/30 giá cổ phần và giá trị của cổ phiếu loại A), và kể từ đó đến nay (năm 2004) tôi đã kiếm được hơn gấp đôi khoản tiền đầu tư ban đầu.
Tôi từng viết một bài báo nói về một lý do độc đáo để trở thành đồng sở hữu công ty Berkshire Hathaway của ông. Ví dụ, hãy xem xét dữ kiện cổ phiếu Berkshire là cổ phiếu duy nhất có phát hành cẩm nang cho chủ sở hữu và tổ chức một trong những cuộc họp thường niên đại hội đồng cổ đông lớn nhất trong số tất cả các công ty được giao dịch tự do. Hàng năm, có khoảng 15.000 cổ đông từ tất cả 50 bang nước Mỹ cũng như từ nhiều nước khác tề tựu về Omaha, Nebraska để nghe Buffett “báo cáo” kết quả kinh doanh. Thú vị hơn nữa, năm ấy Warren đã đọc lại những gì tôi viết về ông và Berkshire Hathaway; ông đã cấp cho tôi quyền xuất bản cuốn 101 Reasons to Own the World’s Greatest Investment: Warren Buffett’s Berkshire Hathaway. Tôi đã làm điều đó, và vinh dự thật sự đến khi Warren đặt hàng 10 quyển sách đầu tiên của tôi để tặng cho các thành viên hội đồng quản trị của ông.
Dự án tiếp theo của tôi là phỏng vấn 20 CEO báo cáo trực tiếp cho Warren Buffett, và tôi đã viết quyển The Warren Buffett CEO: Secrets from the Berkshire Hathaway Managers. Khi hoàn thành bản thảo, tôi được mời đến Omaha để phát biểu trong một hội nghị đầu tư dành cho các nhà đầu tư cá nhân. Warren đã mời tôi ăn trưa và chúng tôi đã có hai giờ nói chuyện về nhiều đề tài khác nhau. Khi ăn xong, tôi đã chuyển cho ông 400 trang bản thảo đã viết xong. Ông đã đọc liền một mạch và sáng sớm hôm sau gọi ngay cho tôi để thông báo ông chỉ tìm thấy sáu lỗi dữ kiện, mà ông cho là không tệ trên tổng số 400 trang sách. May mắn là tôi có một tuần để sửa lỗi bản thảo. Về mặt nội dung, ông không có thêm nhận xét nào đối với những nhận định của tôi.
Một lần nữa, Warren lại đối xử nồng hậu với tôi khi ông giới thiệu quyển sách trong lá thư thường niên gởi đến cổ đông và vào đại hội thường niên mùa xuân năm 2002.
Việc xuất bản hai quyển sách này đã đem đến cho tôi một nghề nghiệp mới: trở thành một diễn giả chuyên nghiệp, thường xuyên trình bày về những nguyên tắc và phương pháp thực tiễn trong quản lý và đầu tư theo phong cách Warren Buffett. Nightingale Conant, nhà sản xuất và phát hành hàng đầu thế giới về các bài phát biểu qua đĩa thu âm đã chú ý và mời tôi thu âm loạt đĩa mới với chủ đề Cách làm giàu như Warren Buffett, đây là một chương trình dài 6 giờ, chia thành 12 phần, là ấn phẩm thu âm toàn diện đầu tiên nói về Warren Buffett. Quyển sách trên tay bạn là phiên bản bằng chữ viết và sự phát triển cao hơn của ấn phẩm thu âm và những buổi thuyết trình trực tiếp đó.
HOÀN TOÀN CỞI MỞ
Cần phải lưu ý trước với các bạn rằng tôi không được Warren Buffett ủy quyền, trả lương, tuyển dụng hay chấp thuận gì cả. Tôi không phát biểu cho ông ấy; tôi chỉ đơn thuần chia sẻ những bài học mà tôi rút ra được với tư cách của một người quan sát và một cổ đông của Berkshire Hathaway. Tuy nhiên, đúng phép xã giao, tôi đã gởi trước bản thảo quyển sách này cho ông và sau khi sách xuất bản, tôi đã gởi tặng ông đúng một quyển.
Tôi đã vào công ty của Warren Buffett đôi lần, bao gồm hai lần đến thăm văn phòng ông, một buổi ăn trưa hai giờ vui vẻ và thú vị và một cuộc nói chuyện 45 phút qua điện thoại. Tôi đã giúp ông tổ chức sinh nhật thứ 70, và chúng tôi cũng đã trao đổi nhiều thư từ với nhau. Ông rất kỷ luật và tập trung, mặc dù hàng ngày ông nhận trên dưới 300 lá thư, ông vẫn trả lời ngay trong ngày những bức thư ông thấy cần phải hồi âm.
Tôi là một cổ đông lâu dài của Berkshire Hathaway, nhưng chưa bao giờ được Berkshire hoặc bất cứ công ty con nào của họ tuyển dụng. Tôi có may mắn được gặp và phỏng vấn hầu hết các CEO của Buffett (lúc đó là hơn 50 người, hàng năm tăng thêm 3 – 4 người nữa).
Bất cứ cổ phiếu nào được nêu ra trong quyển sách này cũng không được xem là khuyến nghị mua hay bán dành cho các bạn. Tôi sẽ chẳng được hay mất gì nếu các bạn làm theo những lời khuyên ở đây. Tôi chỉ hy vọng các bạn sẽ nhận được lợi ích từ kinh nghiệm và bài học của tôi – những trải nghiệm và bài học của một nhà đầu tư cá nhân và tư vấn đầu tư ở độ tuổi 50 với gần 30 năm đầu tư sai lầm trước khi khám phá ra bí quyết thành công của nhà đầu tư xuất sắc nhất thế giới.
QUYỂN SÁCH NÀY CÓ THỂ DẠY BẠN ĐIỀU GÌ VỀ VIỆC LÀM GIÀU?
Mục đích của quyển sách này là giúp các bạn tìm ra sự khác biệt giữa có nhiều tiền và giàu có. Nhiều tiền thường mang tính tạm thời, phù du. Tiền của chỉ là sự dư thừa và xa hoa, trong khi giàu có là nói đến việc có tri thức, thành công trong quan hệ cá nhân, có óc khôi hài và có các nguyên tắc sống nền tảng.
Quyển sách sẽ tập trung vào những nguyên tắc để trở nên giàu có: tạo ra của cải, duy trì và chuyển giao nó cho các thế hệ tương lai vì sự tốt đẹp hơn của xã hội. Dù bạn chỉ áp dụng một vài hoặc tất cả những nguyên tắc làm giàu này, Warren nhắn nhủ bạn rằng: “Tiền bạc không thể thay đổi được sức khỏe của bạn hay số lượng người yêu quý bạn”. Dĩ nhiên, tôi không dám hứa hẹn bạn cũng sẽ trở thành tỷ phú chỉ bằng cách đọc quyển sách này.
Một người nhiều tiền dựa vào tài sản mình đang có, còn một người giàu có dựa vào bản chất con người của họ. Sự giàu có thực sự của Warren không nằm ở chỗ ông có tài sản có giá trị bao nhiêu, mà nằm ở những giá trị trong tính cách, ở sự lựa chọn người hướng dẫn, các nguyên tắc đầu tư, các chiến lược quản lý, kỷ luật phi thường, và tài năng thiên bẩm, cùng với sự may mắn khi được sinh ra đúng nơi, đúng thời điểm.
Quyển sách này cũng thảo luận những phương pháp đánh giá rủi ro khá mới mẻ. Trong khi hầu hết các nhà đầu tư đều tin rằng rủi ro là sự dễ biến động của giá chứng khoán, thế giới đầu tư của Warren sẽ cho bạn thấy rủi ro chỉ xảy ra khi bạn không biết mình đang làm gì. Hầu hết mọi người nghĩ rằng “dài hạn” là bất kỳ khoảng thời gian nào bạn chi tiền cho các hạng mục đầu tư của mình, nhưng theo Warren Buffett, “dài hạn” là mãi mãi. Bạn cũng sẽ gặp phải nhiều thuật ngữ mới khác, như “ông Thị trường”, một nhân vật hư cấu, hay say rượu, trầm cảm, buồn vui thất thường, đại diện cho sự thay đổi cảm xúc thất thường của giá chứng khoán, và sự khác biệt giữa tăng trưởng và đầu tư giá trị nếu có. Nếu các giáo sư ở các trường đại học mà Warren từng theo học khuyên một người chỉ nên thực hiện khoảng 20 quyết định đầu tư trong cả cuộc đời thì Buffett lại cho rằng việc sở hữu nên được ưu tiên cao hơn việc mua đi bán lại cổ phiếu, và để đầu tư thông minh (suy nghĩ), cần kiểm soát tốt cảm xúc (hành động). Theo Buffett, ngay cả Aesop, một triết gia thông thái cách đây khoảng 2.600 năm, cũng có thể đưa ra những hướng dẫn đầu tư xuất sắc cho ngày hôm nay. Chúng ta suy nghĩ quá ít và tính toán quá nhiều!
Quyển sách này sẽ dành cho những độc giả không quen thuộc hoặc có kiến thức hạn chế về phong cách đầu tư Warren Buffett. Nó được viết cho những người có ít thời gian đọc bài của ông đăng trên trang www.berkshirehathaway.com. Nó phù hợp nhất với những người cảm thấy mệt mỏi với việc sử dụng những nguyên tắc và phương pháp không tạo ra được thu nhập cao như mong đợi và không mang lại sự giàu có.